Tợơp c’moo 2018, tợơ zên âng Dự án zup zooi pân đil pa dưr tr’mông tr’meh pr’loọng đong, 6 hội viên pân đil đhị thị trấn A Lưới, chr’hoong A Lưới pazêng a moó Hồ Thị Hồng Lê, Hồ Thị Bông, Hồ Thị Thảo, Lê Thị Lý, Lê Thu Hà lâng Thị Lộc bơơn vặ zên, zập cha nắc vặ 20 ức đồng đoọng bhrợ pa dưr cr’nọo bh’rợ pa dưr kinh tế. Tợơ zên vặ nâu pa xoọng lâng zên k’rong k’miah, 6 a đhi a moó chroi k’rong zập cha nắc 35 ức đồng bhrợ têng 3 t’ruung a tưch lâng đợ bấc xọoc tr’nợơp nắc 2.000 p’nong. Lalăm tợơp bhrợ cr’noọ bh’rợ nâu, apêê a moó nắc ơy chếêc năl đhr’năng lalua tợơ vel đong lâng tợơ lơơng, pa xoọng tợơ lêy đăh sách báo, internet… đoọng bhrợ pa dưr zr’lụ băn. T’rung băn ơy ta bhrợ têng xang cung nắc bêl 2.000 p’nong a tưch m’ma bơơn câl tợơ tỉnh Hoà Bình coh rau bhui har đh’rưah lâng rau k’rang âng 6 a đhi amoó. Coh cr’chăl tr’nợơp, bhiệc k’rang lêy cr’năn a tưch nâu cung lưm bấc rau k’đhap k’ra, tu apêê a moó căh ơy loih băn k’rong a tưch, pleng k’tiếc đhị A Lưới bêl lalâh cha kệêt, bêl nắc lalâh pưih tước 338-39 độ bhrợ bấc a tưch vaih pr’luh, chệêt. Pa zay bhrợ têng, apêê a moó ra pặ ma nuyh bhrợ têng, ngai nắc k’rang chr’nooh băn, đác âm, k’rang lêy thú y, pa dưah apêê cr’ay buôn lưm. A moÓ Lê Thị Lý, ma nuyh Pa Cô, muy coh k’bhuh băn a tưch đhị thị trấn A Lưới xay moon: đoọng cr’năn a tưch c’rơ liêm nắc c’nặt cha groong pr’luh đoọng ha tưch nắc chr’năp bhlầng: “Băn a tưch cung cơnh apêê bh’năn lơơng, bhiệc cha groong pr’luh nắc rau chr’năp bhlầng. Tợơ bêl đơơng a tưch  chô băn, 3 t’ngay t’tun nắc ơy cha groong muy rau pr’luh cr’ay, 7 t’ngay t’tun  nắc cha groong 1 cr’ay lơơng lâng 25 t’ngay nắc muy ray cr’ay dzợ. Ta luôn cơnh đếêc, tước bêl a tưch 1 c’xêê m’pâng nắc a zi pay đươi tỏi pa dưah pr’luh đoọng ha tưch. A pul tỏi nắc choom cha groong bấc rau pr’luh, đh’rưah pa dưr c’rơ đoọng ha tưch, lệê a tứch cung liêm sạch lâh”.

        Tợơ k’nặ 2 c’moo bhrợ têng cr’noọ bh’rợ pa zưm băn a tưch, tước nâu kêi, cr’năn a tưch âng apêê a đhi a moó đhị thị trấn A Lưới ơy bấc tước 4.000 p’nong. Zập c’moo apêê a moó băn 2 g’luh, zập g’luh 4-6 c’xêê, ơy lơi đợ mơ zên k’rong băn, zập a moó cung vêy đơơng chô bh’nơơn k’nặ 80 ức đồng/c’moo. Pa câl a tưch bêl tết c’moo đâu, nắc đươi  tưch dưr pậ liêm, zập p’nong clợơng 1,5kg-2,5kg, chr’năp pa câl lệê tợơ 120-130 r’bhầu đồng/kg, nắc bh’nơơn đơơng chô đoọng ha pêê a moó z’zăng. A moÓ Hồ Thị Thảo đoọng năl: tợơ pazêng bh’nơơn xoọc tr’nợp nâu, apêê a moó nắc moon đớc ta bhưah zr’lụ băn, đh’rưah băn pa xoọng a tưch cheh cr’liêng pa câl đoọng ha đhanuôr ặt đhị A Lưới lâng apêê đăn đếêc: “Tợơ k’nặ 2 c’moo nắc xoọc đâu bhiệc băn a tưch âng ađhi a moó cung zăng tệêm ngăn. A đhi a moó vêy pa xoọng bh’nơơn đoọng k’rang lêy tr’mông tr’meh. Lâh mơ, a đhi a moó dzợ lướt pa bhrợ v êy zên lương lơơng nắc cung vêy đớc k’bớch đoọng bhrợ đong xang, câl săm coh đong”.

        A moó A Mông Thị Hậu, Phó Chủ tịch Hội LHPN chr’hoong A Lưới đoọng năl: m’jưah lâng cr’noọ bh’rợ k’bhuh apêê pa zưm băn a tưch âng a đhi a moó thị trấn A Lưới, tước nâu kêi, Hội nắc ơy bhrợ t’vaih 2 k’bhuh pa zưm băn a tưch đhị apêê chr’val A Ngo lâng Hồng Quảng, zập chr’val vêy 5 pr’loọng pân đil ting pâh. Apêê tổ pa tệêt pa zưm băn a tưch zêng đơơng chô bh’nơơn dal. Lâh mơ, Hội LHPN chr’hoong A Lưới dzợ bhrợ pa dưr cr’nọo bh’rợ choh tri, prí lâng apêê bh’nơơn ha rêê đhuôch lơơng, pa tệêt lâng apêê cửa hàng, siêu thị đhị thành phố Huế đoọng pa câl. Xọoc đâu, bh’nơơn ha rêê đhuốch âng pân đil A Lưới cơnh prí, tri, đệêp a ham, cha neh Ra Dư, a tưch… zêng vêy pa câl đhị Siêu thị BigC lâng apêê cửa hàng pa câl bh’nơơn ha rêê đhuôch lơơng đhị thành phố Huế. Ting cơnh a moó A Mông Thị Hậu, Phó Chủ tịch Hội LHPN chr’hoong A Lưới, bhiệc bhrợ pa dưr apêê cr’noọ bh’rợ, b’băn vêy đơơng chô bh’nơơn căh muy zooi đoọng ha pêê a đhi a moó đhị A Lưới vêy pa xoọng bh’nơơn bh’rợ  nắc rau chr’năp lâh  mơ nắc ơy xăl cơnh cr’noọ pr’chăp đhị bhrợ têng âng apêê a đhi a moó: “Tợơ bêl vêy cr’noọ bh’rợ băn a tưch đhị thị trấn A Lưới nắc tước nâu kêi a zi ơy ta bhưah pa xoọng đhị 2 chr’val nắc A Ngo lâng Hồng Quảng. Apêê tổ pa tệêt pa zưm nâu bhrợ têng zêng vêy đơơng chô bh’nơơn. Lâh mơ, đhị apêê chr’val lơơng, a zi cung ơy bhrợ t’vaih apêê tổ vặ zên, đoọng ha đhi  amoó vặ đoọng bhrợ têng apêê cr’noọ bh’rợ choh prí, choh tri… Bhrợ têng apêê cr’noọ bh’rợ nâu zooi đoọng ha đhi a moó vêy pa xoọng bh’nơơn bh’rợ, ta bil ha ul pa xiêr đha rựt lâng vêy pr’đợơ bhrợ pa dưr pr’ặt tr’mông bhui har, tệêm ngăn, băn par ca coon liêm choom lâh mơ.”/.

Hiệu quả mô hình Tổ liên kết nuôi gà của phụ nữ A Lưới

                                                                                                                                                PV Kim Thu

          Trong những năm qua, Hội LHPN huyện vùng cao A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã xây dựng nhiều mô hình sản xuất, chăn nuôi phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương, tạo điều kiện cho hội viên phụ nữ phát triển kinh tế gia đình, nâng cao thu nhập. Mô hình Tổ liên kết nuôi gà của 5 chị em ở thị trấn A Lưới là một điển hình. Sau hơn 2 năm thành lập và đi vào hoạt động, mô hình này đã phát huy hiệu quả, giúp các hội viên trong tổ có thu nhập mỗi năm từ 300 đến 400 triệu đồng.

Đầu năm 2018, từ nguồn vốn của Dự án Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế gia đình, 6 hội viên phụ nữ ở thị trấn A Lưới, huyện A Lưới gồm Hồ Thị Hồng Lê, Hồ Thị Bông, Hồ Thị Thảo, Lê Thị Lý,  Lê Thu Hà và Thị Lộc được vay mỗi người 20 triệu đồng để xây dựng mô hình phát triển kinh tế. Từ nguồn vốn vay này cộng với khoản tiền tích góp được, 6 chị em đóng góp mỗi người 35 triệu đồng xây dựng 3 chuồng nuôi gà với quy mô ban đầu 2.000 con giống. Trước khi bắt tay thực hiện mô hình, các chị đã tìm hiểu thực tế từ những mô hình nuôi gà thành công trên địa bàn và học hỏi thêm trên sách báo, Internet…để xây dựng khu chuồng trại đạt chuẩn. Chuồng trại hoàn thành cũng là lúc 2.000 con gà kiến giống được nhập về từ tỉnh Hòa Bình trong niềm vui xen lẫn sự lo lắng của 6 chị em. Thời gian đầu, việc chăm sóc đàn gà gặp nhiều khó khăn do các chị em chưa quen với việc nuôi gà tập trung, thời tiết khí hậu ở A Lưới khi quá lạnh khi lại nóng 38-39 độ làm gà bị bệnh, chết nhiều. Không nản lòng, các chị đã phân công nhau người phụ trách khâu thức ăn, nước uống, người lo mảng thú y, chữa các bệnh thông thường cho đàn gà. Chị Lê Thị Lý, người Pa Cô, thành viên Tổ liên kết nuôi gà thị trấn A Lưới chia sẻ: để đàn gà lớn lên khỏe mạnh, phát triển tốt thì khâu phòng bệnh cho gà hết sức quan trọng: “Nuôi gà cũng như các loại gia súc, gia cầm khác, việc phòng bệnh là hết sức quan trọng. Từ khi gà giống mới đem về nuôi, 3 ngày sau là đã phòng một loại bệnh, 7 ngày sau là một bệnh khác và 25 ngày sau là một loại bệnh nữa. Nói chung là liên tục như vậy, đến khi gà được 1 tháng rưỡi thì chúng tôi bắt đầu dùng tỏi để chữa bệnh cho gà. Củ tỏi thì phòng được rất nhiều bệnh, đồng thời tăng sức đề kháng cho gà, thịt gà cũng đảm bảo sạch.”

Sau gần 2 năm thực hiện mô hình Tổ liên kết nuôi gà, đến nay, đàn gà của các chị em phụ nữ ở thị trấn A Lưới đã tăng lên 4.000 con. Mỗi năm các chị nuôi 2 vụ, mỗi vụ từ 4 đến 6 tháng, sau khi trừ chi phí, mỗi chị cũng có thu nhập gần 80 triệu đồng/năm. Vụ gà bán Tết vừa qua, đàn gà phát triển tốt, mỗi con nặng 1 ký rưỡi đến 2 ký rưỡi, giá bán gà thịt từ 120 đến 130 ngàn/1 ký nên nguồn thu về cho chị em tương đối khá. Chị Hồ Thị Thảo, thành viên Tổ liên kết nuôi gà cho biết: từ những kết quả ban đầu này, các chị em dự kiến sẽ mở rộng quy mô chăn nuôi, đồng thời nuôi thêm gà đẻ trứng để phục vụ người dân huyện A Lưới và các thị trường lân cận:“Sau gần 2 năm thì hiện nay việc nuôi gà của chị em đã tương đối ổn định. Chị em có thêm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, chị em nào đi làm có đồng lương hay có thu nhập khác thì mình có thể tiết kiệm để làm nhà cửa, mua sắm trong gia đình.”

Chị A Mông Thị Hậu, Phó Chủ tịch Hội LHPN huyện A Lưới cho biết: Cùng với mô hình Tổ liên kết nuôi gà của chị em phụ nữ thị trấn A Lưới, đến nay, Hội đã thành lập thêm 2 Tổ liên kết nuôi gà ở các xã A Ngo và Hồng Quảng, mỗi xã có 5 hộ phụ nữ tham gia. Các Tổ liên kết nuôi gà đều hoạt động hiệu quả, giúp chị em có thêm nguồn thu nhập. Ngoài ra, Hội LHPN huyện A Lưới còn xây dựng các mô hình trồng nấm, chuối và các nông sản an toàn khác, đồng thời liên kết với các cửa hàng, siêu thị tại thành phố Huế để đưa nông sản của chị em vượt rừng về phố. Hiện nay, nông sản của phụ nữ A Lưới như chuối, nấm, nếp than, gạo Ra Dư, gà kiến…đều đã có mặt ở Siêu thị Big C và các cửa hàng nông sản khác ở thành phố Huế. Theo chị A Mông Thị Hậu, Phó Chủ tịch Hội LHPN huyện A Lưới, việc xây dựng các mô hình sản xuất, chăn nuôi hiệu quả không chỉ giúp chị em phụ nữ ở A Lưới có thêm thu nhập, mà điều quan trọng là đã thay đổi tư duy, cách nghĩ cách làm của chị em: “Từ khi có mô hình nuôi gà ở thị trấn A Lưới thì đến nay chúng tôi đã nhân rộng ra thêm ở 2 xã nữa là A Ngo và Hồng Quảng. Các tổ liên kết này đều hoạt động hiệu quả. Ngoài ra, ở các xã khác, chúng tôi cũng thành lập các tổ vay vốn, cho chị em vay để thực hiện mô hình trồng chuối, trồng nấm…Thực hiện các mô hình này giúp chị em có thêm thu nhập, xóa đói giảm nghèo và có điều kiện xây dựng cuộc sống ấm no, nuôi dạy con tốt.”./.