Tơợ c’moo 2015, tỉnh Bình Định bhrợ têng Đề án băn c’rooc pay lệê liêm choom bhlâng cr’chăl c’moo 2015- 2020. Xang 5 c’moo xay bhrợ đề án, tỉnh Bình Định ơy bhrợ têng 43 bh’rợ coh 7 chr’hoong, thị xã lâng thành phố coh tỉnh. Ting n’năc, zập pr’loọng đong ting pâh ooy bh’rợ năc vêy ta zup zooi muy pâng zên câl m’ma c’rooc lâng pa choom ooy bh’rợ băn, choh bhơi bhrợ bh’năn… Xa nay bh’rợ đoọng t’bhlâng pa trơơi m’ma lâng đợ m’am c’rooc liêm cơnh c’rooc BBB (p’căn lang bhooc- t’viêng Bỉ), Red Angus đoọng ting t’ngay pa liêm râu liêm choom âng c’rooc, xăl đhr’năng b’băn âng đhanuôr.

T’cooh Nguyễn Huy pr’loọng đong b’băn ăt coh thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định xay moon, đợ zên bơơn pay pa chô âng pr’loọng đong coh bâc c’moo ahay năc tơợ bh’rợ băn c’rooc lêệ. Bêl ahay ađoo băn c’rooc vel đong công vêy thu nhập năc căh lâh bâc. Tơợ bêl vêy ta zup zooi xăl ooy bh’rợ băn c’rooc BBB đợ zên bơơn pay pa chô công z’zăng lâh mơ. 1 p’nong c’rooc BBB băn k’dâng 17 c’xêê tươc 2 c’moo năc clơợng tươc 5 tạ: “C’rooc BBB xoọc đâu băn 3 c’xêê căh cậ 4 c’xêê pa câl tơợ 25, 27 ưc đồng têh ooy piing. Ha dzợ c’rooc cơnh lơơng năc 4 c’xêê pa câl đhiệp m’pâng zên t’piing lâng c’rooc BBB. Xoọc đâu c’rooc BBB liêm choom pa bhlâng, lêệ yêm, đhanuôr tơợ Gia Lai, Kon Tum, Đà Nẵng căh cậ Phú Yên năc câl chô đơơng băn.”

Đề án băn c’roọc lệê liêm choom bhlâng âng tỉnh Bình Định vêy ta bhrợ tơợ c’moo 2015. Coh c’moo tr’nơơp tơơp bhrợ năc mơ 20 r’bhâu p’nong vêy ta pa trơơi m’ma lâng m’ma c’rooc liêm choom cơnh BBB lâng Red Angus. Acoon c’rooc lai vaih clơợng k’dâng 30kg, đhr’năng choom ăt vaih, dưr pậ liêm choom năc vêy thị trường kiêng đươi dua. C’rooc lai vêy ta pa câl chr’năp dal bhlâng năc coh pazêng c’moo t’tun, đợ c’rooc vêy ta pa trơơi m’ma n’nâu bâc lâh mơ. Tươc nâu cơy, pazêng c’rooc coh Bình Định tươc k’nặ 300 r’bhâu p’nong, đợ c’rooc lai tươc lâh 87%. Coh đêêc vêy 120 r’bhâu p’nong c’rooc căn, năc đoo đoọng t’bhlâng pa dưr bh’rợ pa trơơi m’ma coh cr’chăl ha y. T’cooh Ngô Văn Ngọc, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định xay moon: “Cr’chăl l’lăm ahay đhị zr’lụ An Nhơn đoọng băn m’ma c’rooc Bratman, cr’chăl t’tun n’nâu năc đoọng m’ma c’rooc lêệ liêm choom lâh mơ cơnh Red Angus lâng BBB. Tơợ bh’rợ pa trơơi, zư lêy c’rooc tơợ 4 tươc 6 c’xêê năc acoon c’rooc lai, c’rooc lêệ liêm choom vêy chr’năp dal t’piing lâng c’rooc Bratman tơợ 3 tươc 6 ưc đồng muy p’nong. Lâng coh cr’chăl ha y năc dzợ bhrợ têng coh m’ma c’rooc BBB lâng Red Angus.”

Ting cơnh dap lêy, xang lâh 5 c’moo bhrợ têng Đề án băn c’rooc liêm choom bhlâng, manuyh băn coh Bình Định bơơn pay pa chô lâh 13 r’bhâu tỷ đồng, đợ zên bơơn pay pa chô lâh 3 r’bhâu tỷ đồng. Nâu đoo năc đợ zên bơơn pay pa chô bâc bhlâng lâng nhâm mâng, pa dưr đhanuôr t’bhlâng băn lâng m’ma c’rooc liêm choom lâh mơ.

Coh c’moo ahay, tỉnh Bình Định ơy pa câl lêệ c’rooc lâh 33 r’bhâu tấn, coh đêêc 80% pa câl ooy thành phố Hồ Chí Minh lâng apêê tỉnh Nam Bộ, Tây Nguyên. T’cooh Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp lâng pa dưr pa xơc bhươl cr’noon tỉnh Bình Định xay moon, lâng chứng nhận c’rooc lêệ liêm choom vêy Cục k’đhơợng lêy tr’béch g’lăng đoọng bha ar xay moon chứng nhận năc pr’đơợ đoọng Bình Định t’bhlâng pa dưr xa nay bh’rợ n’nâu, bhrợ t’vaih râu nhâm mâng coh bh’rợ b’băn: “Pazêng apêê doanh nghiệp ơy tơơp đh’rưah lâng đhanuôr pa têệt đh’rưah lâng bhrợ têng n’jưah câl đươi lâng công tơơp bhrợ t’vaih HTX nông nghiệp ooy bh’rợ băn c’rooc. Chr’năp bhlâng năc c’rooc lêệ liêm choom bhlâng ơy vêy Cục k’đhơợng lêy tr’béch g’lăng đoọng bha ar xay moon c’rooc lêệ liêm choom bhlâng âng tỉnh Bình Định năc râu đơ chr’năp bhlâng, liêm choom bhlâng âng xa nay bh’rợ n’nâu./.”

Bình Định: Thành công bước đầu

từ chăn nuôi bò thịt chất lượng cao

              PV Thành Long

Tháng 5 năm nay, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Chứng nhận đăng ký sở hữu trí tuệ bò thịt chất lượng cao Bình Định. Đây là tiền đề để người dân mạnh dạn đầu tư chăn nuôi theo hướng bền vững.  

  Năm 2015, tỉnh Bình Định triển khai Đề án chăn nuôi bò thịt chất lượng cao giai đoạn 2015-2020. Sau 5 năm thực hiện đề án, tỉnh Bình Định đã xây dựng được 43 mô hình ở 7 huyện, thị xã và thành phố trong tỉnh. Theo đó, mỗi gia đình tham gia mô hình được hỗ trợ 1 phần chi phí mua bò giống và tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, trồng cỏ làm thức ăn… Chương trình nhằm tăng cường phối giống các giống bò chất lượng cao như bò BBB (bà lang trắng- xanh Bỉ), Red Angus để từng bước cải thiện chất lượng đàn bò, thay đổi thói quen chăn nuôi của người dân.

Ông Nguyễn Huy hộ chăn nuôi ở thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định cho biết, thu nhập của gia đình nhiều năm qua chủ yếu từ nuôi bò thịt. Trước đây ông nuôi bò cỏ cũng có thu nhập đều nhưng không cao. Từ khi được hỗ trợ chuyển đổi sang nuôi bò BBB thu nhập khá lên rõ rệt. 1 con bò BBB nuôi khoảng 17 tháng tuổi đến 2 năm đạt trọng lượng bình quân 5 tạ hơi:“Con BBB hiện nay nuôi 3 tháng hoặc 4 tháng bán 25, 27 triệu đổ lên. Còn con bò thường 4 tháng bán chỉ được nửa tiền so với con BBB. Hiện nay con bò BBB chất lượng cao, thịt đạt, dân các nơi như Gia Lai, Kon Tum, Đà Nẵng hay Phú Yên mua về nuôi.”

Đề án chăn nuôi bò thịt chất lượng cao của tỉnh Bình Định khởi động năm 2015. Trong năm đầu chỉ có 20.000 con bò được phối các giống chất lượng cao như BBB và Red Angus. Bê lai sinh ra trọng lượng khoảng 30kg, khả năng thích nghi, sinh trưởng tốt, chất lượng cao được thị trường ưa chuộng. Bê lai bán được giá nên những năm sau, số bò được phối các giống này tăng lên gấp 3 lần. Đến nay, tổng đàn bò ở Bình Định tăng lên gần 300 ngàn con, tỷ lệ bò lai đạt trên 87%. Trong đó có 120 nghìn con bò cái giống, là nền tảng để tiếp tục đẩy mạnh công tác lai tạo đàn bò trong thời gian tới. Ông Ngô Văn Ngọc, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định cho biết:“Giai đoạn trước trên địa bàn An Nhơn triển khai giống bò Bratman, giai đoạn sau này đưa giống bò thịt chất lượng cao như Red Angus và BBB. Qua quá trình phối giống, chăm sóc nuôi dưỡng bà con chăn nuôi đã thấy con Red Angus và BBB sau khi nuôi bê từ 4 đến 6 tháng tuổi thì bán bê lai, bò thịt chất lượng cao thì có giá cao hơn so với bò Bratman từ 3 đến 6 triệu đồng/con. Và trong giai đoạn tới thì vẫn triển khai trên địa bàn giống bò BBB và Red Angus.”

Theo tính toán, sau hơn 5 năm thực hiện Đề án chăn nuôi thâm canh thịt bò chất lượng cao, người chăn nuôi ở Bình Định đạt doanh thu khoảng hơn 13 nghìn tỷ đồng, lợi nhuận ước đạt hơn 3.000 tỷ đồng. Đây là nguồn thu cao và bền vững, thúc đẩy người chăn nuôi tiếp tục gắn bó với giống bò chất lượng cao.

Năm ngoái, tỉnh Bình Định xuất bán bò hơi đạt trên 33 nghìn tấn, trong đó 80% bán cho thị trường TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Nam Bộ, Tây Nguyên. Ông Đào Văn Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định cho biết, với chứng nhận bò thịt chất lượng cao được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận là tiền đề để Bình Định tiếp tục đẩy mạnh đề án này, mang lại sự phát triển bền vững trong chăn nuôi:“Các nhà doanh nghiệp đã bắt đầu cùng với bà con liên hết vừa sản xuất vừa tiêu thụ và cũng bắt đầu hình thành HTX nông nghiệp chuyên về chăn nuôi bò thịt. Đặc biệt con bò thịt chất lượng cao đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận là con bò thịt chất lượng cao của tỉnh Bình Định là điều rất quý, rất thành công của chương trình này./.”