Tơợp c’moo đâu, pr’loọng đông t’coóh Lưu Văn Dũng, cóh chr’val Duy Phước, chr’hoong Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam tr’xăl k’noọ 4 sào k’tiếc chóh ha roo cắh zâp đác tưới đoọng chóh zâp râu tơơm chr’nóh cơnh đậu bắp, r’zong lâng píh... T’coóh Dũng đoọng năl, bấc c’moo l’lăm ahay, pr’loọng đông t’coóh k’rong chóh ha roo hân đhơ cơnh đêếc cắh liêm choom, tơợ bêl xăl chóh tơơm chr’nóh lơơng, zên pa chô ha pr’loọng đông z’zăng lấh mơ. Ting cơnh t’coóh Lưu Văn Dũng, zâp hân noo chóh ha roo, t’coóh pa chô mơ 15 ực đồng, hân đhơ cơnh đêếc, đhị bêl chóh zâp râu tơơm chr’nóh lơơng bơơn mơ 35 tước 40 ực đồng đhị mưy hân noo chóh: “Lalua lêy c’moo đâu p’răng xơớt c’moo đâu đhanuôr cung vêy đươi bhrợ cơnh moon pa choom âng chính quyền vel đông, ơy tr’xăl tơơm chr’nóh, tơợ chóh ha roo nắc lêy chóh đợ tơơm chr’nóh ooy k’tiếc goóh, đhị đhị k’tiếc cắh zâp đác tưới nắc azi xăl chóh đợ tơơm chr’nóh lơơng mặ zâng lâng k’tiếc goóh lấh. Cung liêm choom.”

C’moo đâu, đhanuôr chr’hoong Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam nắc ơy tr’xăl lấh 250ha k’tiếc cắh liêm choom, ta bhứch đác đươi dua đoọng lêy chóh tơơm chr’nóh đ t’ngay lơơng liêm choom lấh mơ. Ngành nông nghiệp chr’hoong Duy Xuyên cung zooi zúp đhanuôr glụ điện ooy đhị k’tiếc chóh, bhrợ giếng đoọng tưới đac, zooi zúp m’ma, phân bón... T’coóh Phan Xuân Cảnh, Chủ tịch UBND chr’hoong Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, bhiệc tr’xăl k’tiếc chóh ha roo  cắh váih đác tưới đoọng lêy chóh zâp râu tơơm chr’nóh mặ zâng lâng p’răng xơớt nắc lêy vêy zúp đhanuôr vêy zên pa chô têêm ngăn. Cr’noọ bh’rợ âng chr’hoong nắc p’too p’zương zâp vel đông tr’xăl tơơm chr’nóh bhrợ ha cơnh liêm choom bhrợ pr’đơợ đoọng đhanuôr pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung: “Zr’lụ vêy đhr’năng ta bhứch đác azi nắc ơy lêy cha mêết tr’xăl đợ đhị k’tiếc k’đhạp cắh zâp đác đoọng lêy chóh tơơm râu lơơng doọ đươi bấc đác. Nâu đoo nắc mưy c’lâng bh’rợ lâng k’đươi moon đhanuôr k’míah đác lâng tưới đác ting g’lúh. Ooy cr’chăl nâu a’tốh, ha dang đhr’năng cắh váih boo nắc ta bhứch đác lấh mơ. Tu cơnh đêếc, xoọc đâu azi xoọc k’míah đác, p’too p’zương đợ zr’lụ k’đhạp lêy xăl chóh đợ tơơm chr’nóh mặ zâng lâng k’tiếc xơớt goóh, hân đhơ cơnh đêếc cung dzợ zư đợc ha roo đoọng têêm ngăn ch’na đh’nắh.”

Đhị đhr’năng plêệng k’tiếc zr’nắh k’đhạp cơnh xoọc đâu, bhiệc ta bhứch đác đươi dua, đác ha bh’rợ tr’nêng đoọng ha hân noo ch’noọng c’loọt ta bhứch bấc. UBND tỉnh Quảng Nam k’đươi moon zâp vel đông lêy đươi k’míah đác. Lấh mơ, zâp tổ hợp tác đươi đác pazưm lâng Chi cục thuỷ lợi, Sở Nông nghiệp lâng pa dưr pa xớc vel bhươl đoọng năl ghít t’ngay giờ pa hooi đác âng zâp a’bóc thuỷ điện, pazưm đươi đác liêm choom. lâng bhrợ pa dưr c’lâng bh’rợ tr’xăl k’tiếc chóh ha roo cóh zr’lụ vêy đhr’năng boọ váih k’rịa, xăl chóh đhị k’tiếc goóh liêm lấh.

C’moo đâu, tỉnh Quảng Nam nắc ơy zooi zúp đhanuôr tr’xăl k’noọ 900 hécta k’tiếc chóh ha roo cắh zâp đác tưới đoọng lêy chóh zâp râu t’nơơm ooy k’tiếc goóh. Zâp c’moo, zâp ngành chức năng cóh vel đông nâu cung ơy bhrợ pa choom tr’xăl tơơm chr’nóh, zúp đhanuôr lêy pay đợ tơơm chr’nóh liêm glặp. Bhrợ pa liêm 2, 3 đhị k’tiếc chóh ha roo mưy hân noo cắh liêm choom đoọng chóh râu tơơm chr’nóh lơơng, chóh bhơi k’tang băn k’roóc cắh cậ pếch a’bóc băn a’xiu. P’căn Lê Thị Minh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Nam đoọng năl: “Xoọc đâu, Hội nông dân cóh zâp vel đông pazưm lâng zâp Hợp tác xã dịch vụ Nông nghiệp zooi zúp đhanuôr glụ điện ooy đhăm k’tiếc chóh chr’nóh, bhrợ pa liêm c’lâng chr’hooi đác, k’míah đác têêm ngăn đoọng bhrợ liêm choom. p’têết pa zưm lâng zâp đơn vị, doanh nghiệp pa câl bh’nơơn pr’đươi ha đhanuôr. moon đoọng đhanuôr chóh bhrợ liêm glặp cơnh cr’noọ đươi dua cóh thị trường.”/.

Nông dân Quảng Nam chuyển đổi cây trồng

ứng phó với biến đổi khí hậu

                                                              PV Tuyết Lê

Mùa nắng nóng, nhiều địa phương ở tỉnh Quảng Nam đối mặt với tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn. Tỉnh Quảng Nam hỗ trợ nông dân chuyển đổi nhiều diện tích đất lúa không chủ động nước tưới, sản xuất kém hiệu quả sang trồng các loại cây màu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Qua đó, nông dân ngày càng nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.

Đầu năm nay, gia đình ông Lưu Văn Dũng, ở xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam chuyển đổi gần 4 sào đất lúa không chủ động nước tưới sang trồng các loại cây như đậu bắp, mè và cam sành... Ông Dũng cho biết: mấy năm trước, gia đình ông đầu tư trồng lúa nhưng không hiệu quả, từ khi chuyển qua trồng cây màu, thu nhập gia đình đã khá hơn. Theo ông Lưu Văn Dũng, mỗi vụ trồng lúa, ông thu về chừng 15 triệu đồng, nhưng trồng cây màu đạt từ 35 đến 40 triệu đồng/vụ:“Thực tế thì năm nay khô hạn đã đến người dân chúng tôi theo sự hướng dẫn của chính quyền địa phương thì chúng tôi đã chuyển đổi cây trồng, từ cây trồng lúa sang cây trồng cạn, hoa màu mà nơi khu vực khó tiêu, khó tưới thì chúng tôi đã chuyển màu chống hạn tất tốt. Có những hiệu quả rất cao.”

Năm nay, nông dân huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam đã chuyển đổi hơn 250 héc ta đất lúa kém hiệu quả, thiếu nước sản xuất qua trồng cây màu mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Ngành nông nghiệp huyện Duy Xuyên cũng hỗ trợ bà con kéo điện ra đồng đóng giếng tưới; hỗ trợ giống, phân bón... Ông Phan Xuân Cảnh, Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam cho biết: Việc chuyển đổi đất lúa không chủ động nước tưới sang trồng các loại cây có khả năng chịu hạn bước đầu đã giúp nông dân có thu nhập ổn định. Quan điểm của huyện là khuyến khích các địa phương chuyển đổi cây trồng làm sao có lợi tạo điều kiện để người dân phát triển kinh tế:“Vùng nguy cơ thiếu nước chúng tôi đã chủ động chuyển những diện tích khó cuối nguồn chuyển qua các cây trồng cạn ít cần nước tưới. Đó là một giải pháp. Và phát động cùng nhân dân tiết kiệm nước và tưới theo kỳ. Trong thời gian đến, nếu nguy cơ không có mưa rõ ràng nguy cơ thiếu nước rất cao. Do vậy hiện nay chúng tôi đang tiết kiệm nước, khuyến khích những vùng khó khăn chuyển qua cây trồng cạn nhưng vẫn giữ lúa để bảo đảm an ninh lương thực.”

Trước tình hình thời tiết phức tạp như hiện nay, việc thiếu nước phục vụ sản xuất cho vụ Hè Thu rất cao. UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các địa phương cần sử dụng nước tiết kiệm tối đa. Đặc biệt, các tổ hợp tác dùng nước phối hợp với Chi cục Thuỷ lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để nắm chắc lịch xả nước của các thủy điện, phối hợp dùng nước hiệu quả. Đồng thời, xây dựng phương án chuyển đổi đất lúa khu vực có khả năng nhiễm mặn, cuối kênh qua cây trồng cạn.

Năm nay, tỉnh Quảng Nam đã hỗ trợ nông dân chuyển đổi gần 900 héc ta đất lúa không chủ động nước tưới, sang trồng các loại cây trồng cạn. Hàng năm, các ngành chức năng ở địa phương này cũng tổ chức tập huấn chuyển đổi cây trồng, giúp bà con chọn cây trồng phù hợp. Cải tạo một số diện tích sản xuất lúa một vụ tận dụng nước trời kém hiệu quả để trồng hoa màu, trồng cỏ nuôi bò hay đào ao thả cá. Bà Lê Thị Minh Tâm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Nam cho biết:“Hiện nay, Hội nông dân ở các địa phương phối hợp với các Hợp tác xã dịch vụ Nông nghiệp hỗ trợ bà con kéo điện ra đồng, nạo vét tu bổ kênh mương sử dụng nước tưới tiết kiệm đảm bảo phục vụ cho sản xuất đạt kết quả. Liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Định hướng cho người nông dân sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường./.