K’nặ 3 c’moo đây, pr’loọng đong anoo Nguyễn Quang Thiên coh bha nụ Tây Chín, thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị năc ơy bhrợ têng zr’lụ băn a tưch p’loh coh da ding bhưah 1,5 héc ta. Anoo Thiên xay moon, l’lăm ahay, pr’loọng đong anoo băn m’bứi, bâc bhlâng năc đoọng ha pr’loong đươi lâng vêy bêl công pa câl đoọng ha đhanuôr coh đêêc. A tứch băn p’loh coh da ding lêệ năc ka griing, đha hum yêm, tu cơnh đêêc ting t’ngay vêy bâc ngai nhăn câl. Lêy cr’noọ đươi dua bâc, k’tiêc bhưah, pleng k’tiêc liêm crêê, pr’loong đong anoo năc bhrợ têng zr’lụ băn ga măc. Hân đhơ cơnh đêêc, k’rang bhlâng ooy pr’luh buôn vaih. Anoo Nguyễn Quang Thiên xay moon, ha dang bhrợ têng căh liêm choom năc pazêng g’lêêh c’rơ lâng zên prặ âng pr’loọng đong bhrợ têng năc bil lứch. Tu cơnh đêêc, a noo chêêc n’năl ooy kỹ thuật b’băn, pa bhlâng năc bh’rợ zư lêy, pa liêm pa sạch c’rol băn, bh’năn băn, chr’năp bhlâng năc pazêng bh’năn băn p’xoọng ghít n’đăh bh’rợ bhrợ têng, nhâm mâng râu liêm crêê. Đươi vêy cơnh đêêc, pr’luh u vaih coh cr’chăl ahay năc đợ a tứch âng pr’loong đong anoo doọ crêê pr’luh lâng nhâm mâng đợ a tứch zập c’moo bâc lâh 3 r’bhâu p’nong. Bâc cr’chăl cơnh t’ngay bhiệc bhan ga măc, Tết Nguyên đán, zr’lụ băn a tứch coh da ding âng pr’loọng đong anoo căh zập a tứch đoọng pa câl ooy thị trường. Lâng chr’năp pa câl tơợ 100- 120 t’bhâu đồng, zr’lụ b’băn âng pr’loong đong a noo chô đơơng lâh 100 ức đồng ơy pac lơi zên bhrợ têng. Anoo Nguyễn Quang Thiên bhui har xay moon, lâng đhanuôr da ding k’coong cơnh anoo nâu đoo năc đợ zên bơơn pay pa chô bâc bhlâng, nhâm mâng pr’ăt tr’mông đoọng ha pr’loọng đong: “Râu liêm buôn âng bh’rợ băn a tứch an’nâu năc pleng k’tiêc coh đâu liêm crêê, k’tiêc bhưah. Cr’noọ đươi dua coh vel đong công bâc pa bhlâng. Tu cơnh đêêc, pr’loong đong cu bhrợ têng bh’rợ băn a tứch n’nâu. C’moo đâu, tu pr’luh cr’ăy Covid-19, pr’loọng đong a noo pa xiêr đợ bâc âng a tứch đoọng nhâm mâng cơnh cr’noọ đươi dua âng thị trường.”

Pr’loọng đong anoo Nguyễn Quang Thiên năc muy coh bâc pr’loọng đong b’băn liêm choom coh thị trấn Lao Bảo, chr’hoong da ding k’coong Hướng Hoá. Tơợ muy pr’loỌng đong b’băn la leh, ma muuch, bâc pr’loọng đong b’băn coh thị trấn Lao Bảo năc xăl ooy cr’noọ bh’rợ kinh tế, k’rong bhrợ ga măc bhưah ting c’lâng bh’rợ công nghiệp, coh tr’nơơp năc ơy chô đơơng râu liêm choom ooy kinh tế bâc pa bhlâng. Xoọc đâu, thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá vêy k’zệt bh’rợ b’băn, zr’lụ b’băn ga măc âng pr’loọng đong vêy đợ zên bơơn pay pa chô tơợ 300- 500 ức đồng coh muy zr’lụ b’băn. Đhanuôr bâc bhlâng lêy pay bh’rợ b’băn ting c’lâng bh’rợ crêê cơnh lâng đhr’năng âng vel đong, cơnh băn bé l’mặ, a ọc crâng, a tứch p’loh coh da ding… T’cooh Trần Phước Cường, Phó Chủ tịch thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị xay moon, coh cr’chăl ahay, vel đong ta đang moon lâng zooi dhanuôr b’băn ting c’lâng bh’rợ b’băn ga măc, crêê cơnh cr’noọ âng thị trường. Râu bhui har bhlâng năc cr’noọ xa nay bhrợ kinh tế âng đhanuôr vêy đợ râu tr’xăl ting c’lâng bh’rợ công nghiệp. Pazêng bh’rợ b’băn, zr’lụ b’băn ga măc căh muy bhrợ t’vaih thu nhập bâc ting n’năc năc dợ bhrợ t’vaih bh’rợ tr’nêng, ting chroi đoọng ooy bh’rợ t’bil ha ul, pa xiêr đharựt lâng t’bhlâng pa dưr kinh tế âng thị trấn. Ting cơnh t’cooh Trần Phước Cường, coh ha y, Lao Bảo năc t’bhlâng k’rong bhrợ đh’rưah, k’rong pazêng n’đăh zên vặ đoọng zooi đhanuôr k’rong bhrợ pa dưr kinh tế: “Thị trấn Lao Bảo xoọc bhrợ pa dưr râu chr’năp âng a tứch băn p’loh coh da ding, bé l’mặ lâng a ọc crâng. Vel đong công t’bhlâng xay p’căh pazêng pr’đươi coh pazêng trang mạng xã hội, web vel đong. Azi xay moon, coh cr’chăl ha y năc đơơng âng ooy thị trường apêê tỉnh n’đăh Bắc lâng n’đăh Nam đoọng pa dưr râu liêm choom, đợ bâc crêê cơnh lâng râu dưr vaih âng vel đong. Tơợ đêêc, ting pa dưr thu nhập ha đhanuôr, bhrợ t’vaih cr’van cr’bhộ đhị đhăm k’tiêc âng vel đong.”

Râu k’rang zooi lâng đợ zên vặ âng chính quyền vel đong, đhanuôr coh thị trấn Lao Bảo, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị xoọc t’bhlâng lâh mơ dợ đoọng pa dưr kinh tế, bhrợ t’vaih cr’van cr’bhộ đhị đhăm k’tiêc âng vel đong./.

Hướng Hóa - Quảng Trị: Người dân Lao Bảo

đẩy mạnh phát triển chăn nuôi theo hướng công nghiệp

                                             CTV Kim Huệ

Không chỉ nổi tiếng bởi khu kinh tế - thương mai cửa khẩu đặc biệt, thị trấn Lao Bảo, huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị còn là vùng tập trung nhiều mô hình chăn nuôi theo hướng công nghiệp lớn trong vùng. Đặc biệt, người chăn nuôi đã dần thay đổi tư duy phát triển kinh tế từ nhỏ lẻ truyền thống sang nuôi tập trung kết hợp khoa học kỹ thuật cho hiệu quả ngày càng cao.

Gần 3 năm nay, gia đình anh Nguyễn Quang Thiên ở khóm Tây Chín, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đã chuyển sang đầu tư xây dựng trang trại nuôi gà đồi với diện tích 1,5 héc ta. Anh Thiên cho biết, trước đây, gia đình anh chăn nuôi nhỏ lẻ, chủ yếu phục vụ thực phẩm cho gia đình và thi thoảng bán cho bà con xung quanh. Gà nuôi thả đồi tự nhiên, thịt săn chắc, thơm ngon nên ngày càng có nhiều người hỏi mua. Thấy nhu cầu lớn, đất đai rộng lớn, điều kiện tự nhiên thuận lợi, gia đình anh quyết định đầu tư lớn thành trang trại có quy mô lớn. Tuy nhiên, gia đình anh rất ái ngại vấn đề dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Anh Nguyễn Quang Thiên cho biết, nếu thất bại đồng nghĩa với công sức và cả vốn liếng gia đình đầu tư sẽ mất sạch. Vì thế, anh tìm hiểu kỹ về kỹ thuật chăn nuôi, nhất là khâu chăm sóc, vệ sinh chuồng trại, khẩu phần ăn, đặc biệt các loại thức ăn bổ sung nguồn gốc phải rõ ràng, đảm bảo chất lượng. Nhờ vậy, dịch bệnh xảy ra thời gian qua trang trại gà của gia đình anh vẫn giữ vững tổng đàn mỗi năm hơn 3.000 con. Nhiều thời điểm như ngày lễ lớn, Tết nguyên đán, trang trại gà đồi của gia đình anh không đủ cung ứng ra thị trường. Với giá bán từ 100-120 ngàn đồng/kg, trang trại của gia đình anh mang lại trên 100 triệu đồng đã trừ chi phí. Anh Nguyễn Quang Thiên phấn khởi, đối với người dân miền núi như anh đây là nguồn thu lớn, ổn định cuộc sống cho gia đình:“Cái thuận lợi của mô hình chăn nuôi đàn gà này là có điều kiện tự nhiên thích hợp với đất đai rộng lớn. Nhu cầu thị trường tại địa phương cũng rất lớn. Chính vì thế gia đình tôi đầu tư vào mô hình trang trại gà. Năm nay, ảnh hưởng dịch Covid-19, gia đình anh chủ động giảm số lượng gà nhằm đảm bảo cân bằng cung – cầu thị trường.”

Gia đình anh Nguyễn Quang Thiên chỉ là một trong nhiều hộ chăn nuôi đã thành công ở thị trấn Lao Bảo, huyện miền núi Hướng Hóa. Từ chăn nuôi manh mún nhỏ lẻ, nhiều hộ chăn nuôi ở thị trấn Lao Bảo dần thay đổi cách thức làm kinh tế, đầu tư quy mô lớn theo hướng công nghiệp, bước đầu cho hiệu quả kinh tế cao. Hiện tại thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa có hàng chục mô hình trang trại, gia trại vừa và nhỏ cho hiệu quả kinh tế, trong đó trên 10 trang trại, gia trại chăn nuôi cho thu nhập mỗi năm từ 300 – 500 triệu đồng/trang trại, gia trại. Người dân chủ yếu lựa chọn phát triển các mô hình phù hợp với điều kiện địa phương, như nuôi dê vỗ béo, heo rừng lai, gà thả đổi… Ông Trần Phước Cường, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cho biết, thời gian qua, địa phương rất khuyến kích và hỗ trợ người dân chăn nuôi theo hướng tập trung, gắn với nhu cầu thị trường. Điều đáng mừng nhất là tư duy làm kinh tế của người dân đã có sự thay đổi lớn theo hướng công nghiệp. Các mô hình trang trại, gia trại lớn không chỉ cho thu nhập lớn mà còn giải quyết nhiều việc làm, góp phần đáng kể vào công tác xóa đói giảm nghèo và đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế của thị trấn. Theo ông Trần Phước Cường, thời gian tới, Lao Bảo sẽ tiếp tục lồng ghép, kêu gọi các nguồn vốn hỗ trợ để tạo điều kiện người dân đầu tư phát triển kinh tế:“Thị trấn Lao Bảo đang xây dựng thương hiệu gà đồi, dê vỗ béo và lợn rừng. Địa phương cũng tăng cường quảng bá, giới thiệu các sản phẩm trên các trang mạng xã hội, web địa phương. Chúng tôi xác định, thời gian tới sẽ tiếp cận thị trường các tỉnh phía Bắc và phía Nam để tăng năng suất, sản lượng tương xứng với tiềm năng phát triển của địa phương. Qua đó góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Sự quan tâm thông qua các nguồn vốn vay hỗ trợ của chính quyền địa phương, người dân ở thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đang nỗ lực hơn nữa để phát triển kinh tế, làm giàu trên mảnh đất quê hương./.