Tơợ 1 c’xêê nâu, đhị bhươn âng pr’loọng đong anoo Nguyễn Trí Vinh, ặt đhị vel Nà Cang, chr’val Hát Lót, chr’hoong Mai Sơn, tỉnh Sơn La liêm zập 1-2 t’ngay nắc vêy pih bhung, táo pa câl Tết bơơn ta đơơng pa câl coh tỉnh lâng tỉnh lơơng. A noo Nguyễn Trí Vinh bhui har: Hân noo pih bhung t’mêê đâu đong a noo vêy pa chô mơ 12 r’bhầu p’lêê, chr’năp pa câl 10.000-12.000 muy p’nong; táo cung lêy k’dâng đớc nắc vêy bơơn mơ 5 tấn, lâng chr’năp pa câl 25.000đ/kg, căh dáp lâng đợ zên k’rong bhrợ nắc pr’loọng đong cung vêy pa chô zên cung z’zăng: “Đăh pa câl zăng tệêm ngăn, t’mooi kiêng bhlầng, pazêng apêê câl cha nắc ma nuyh ơy loih. Apêê t’đang điện k’dua pa gơi, apêê chuyển zên nắc azi pa đấh đơơng hàng tước apêê tỉnh lơơng cơnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh. Táo đong zi choh pa câl ooy Quảng Ninh bấc pa bhlầng, đơơng căh loon.”

C’moo 1976, anoo Vinh đh’rưah lâng pr’loọng đong đay lướt tơợ Yên Sở, Hoài Đức, Hà Tây (nâu kêi  nắc Hà Nội) đấc ooy vel Nà Cang lâng bấc rau k’đhap zr’năh, căh năl lêy choh hau t’nơơm, băn hau coon. Nắc tơợp choh a tao, a bhoo ha dợ k’tiếc ting mốp r’dợ. Pa chăp lêy đhr’năng pleng k’tiếc coh đâu, a noo nắc pa zay xăl tơơm chr’noh, xoọc tợơp nắc choh bơr pêê zệt tơơm pih bhung Diễn. Tơợ bơr pêê hân noo choh pih bhung Diễn đơơng chô bh’nơơn dal, anoo nắc vặ zên t’đui đoọng tơợ Ngân hàng Nông nghiệp lâng Pa dưr pa xớc vel bhươl ta bhưah đhăm choh tước bơr pêê ha riêng bha lầng lâng 3 c’moo chô ooy đâu, a noo nắc choh pa xoọng lâh 100 t’nơơm pih bhung bhrôông. Lướt lêy zập ooy, lêy apêê choh đh’rưah lâng táo vêy pa chô bh’nơơn, a noo Vinh nắc tơợp choh cớ xang nắc t’bhưah đhăm choh lâh 100 t’nơơm táo Đài Loan. Đươi dua cơnh đhr’năng choh bhrợ, k’rang zư lêy cơnh pr’đơợ VietGap, bh’nơơn pih bhung, táo ơy dưr liêm lâh mơ, jưah đha hum yêm, ngam, đhang cung liêm cra, bơơn thị trường câl đươi bấc, lâng cr’noọ bh’rự nắc zooi pr’loọng a noo pa dưr dal chr’năp pa chô bh’nơơn dzoóc tước 2 chu coh muy đhăm choh bhrợ cơnh lâng lalăm a hay, căh dáp lâng zên k’rong choh bhrợ nắc dzợ vêy pa chô lãi mơ 400 ức đồng zập c’moo. Đh’rưah lâng zên pay tơợ băn a’ọc, muy c’moo pr’loọng đong a noo cung vêy pa chô tước k’tỷ đồng. Ting cơnh a noo Nguyễn Trí Vinh: Bhrợ têng zập đoo bh’rợ cung cơnh đêêc, năl đươi dua rau liêm choom âng khoa học kỹ thuật đhi bhrợ têng. Ba bi nắc cơnh pr’loọng đong đay, a noo Vinh đoọng năl: “Chr’năp bhlầng nắc vêy t’ngay c’xêê, pa zay bhrợ têng. Acu lướt bấc ooy lâng ting pa choom bấc bh’rợ, lâng c’la đay pa chăp lêy nắc bhrợ têng n’hau đoọng pa chô bh’nơơn dal bhlầng. Nắc cơnh đhăm bhưah 1ha lêy bhrợ cơnh ooy đoọng vêy pa chô bh’nơơn dal bhlầng.”

Cr’nọo bh’rợ choh táo đh’rưah lâng pih bhung âng pr’loọng đong liêm choom, a noo Nguyễn Trí Vinh đâh loon đhanuôr coh vel đăh zên bhrợ têng cha lâng kinh nghiệm choh bhrợ, k’rang zư lêy bhươn chr’noh. Cơnh pr’loọng đong anoo Nguyễn Trí Sơn, đhanuôr mr’đoo vel nắc ơy bấc c’moo bơơn anoo Vinh pa choom đọong cơnh choh bhrợ lâng nắc ơy vêy pa chô bh’nơơn zập c’moo tước bơr pêê ha riêng ức đồng tơợ cr’noọ bh’rợ choh zập tơơm cha p’lêê cơnh pih bhung, táo, nhãn, trun…: “Lưm hau rau k’đhap đhị choh bhrợ nắc tước đong anoo Vinh t’mooh, căh zập zên k’rong bhrợ nắc vặ tơợ a đoo, a đoo cung pa choom cơnh choh bhrợ, k’rang zư lêy bhươn chr’noh. Nâu kêi, tr’mông tr’meh âng pr’loọng zi cung ơy ha dưr lâh mơ.”

Xay moon ooy pr’ặt tr’mông, bh’rợ tr’nêng âng pr’loọng đong tước đâu, anoo Nguyễn Trí Vinh đoọng năl: Tơợ kinh nghiệm ơy vêy, lalăm nắc đong a noo lêy k’rong choh, pa dưr dal bh’nơơn 1ha bhươn tơơm cha p’lêê xoọc vêy, bhrợ têng cơnh ooy đoọng tệêm ngăn p’lêê đha hum yêm, liêm choom cơnh pr’đơợ VietGap. Đh’rưah lâng đêêc, nắc pa liêm đhr’năng pa tệêt pa zưm lâng apêê k’rong câl coh tỉnh lâng tỉnh lơơng, năl ghit đhr’năng thị trường tơơm cha p’lêê đoọng pa ghit đăh pa câl bh’nơơn tơơm cha p’lêê. Lâh mơ, anoo cung vêy cr’nọo tơợp choh tơơm vũ sữa hoàng kim pay m’ma tơợ miền Nam, ha dang choh bhrợ liêm choom nắc choh ta  bhưah, tu tơơm chr’noh nâu zăng liêm choom cơnh lâng đhăm k’tiếc coh đâu: “Tước đâu, a cu nắc zư liêm choh 1 ha tơơm cha p’lêê nâu, đoọng pa dưr dal bh’nơơn, chr’năp. Acu nắc chếêc năl, choh pa xoọng tơơm cha p’lêê chr’năp lơơng. Xoọc đâu, a cu lêy choh pa xoọng vú sữa hoàng kim lâng tước đâu a cu choh bhrợ tơơm m’ma, pa câl tơơm m’ma”.

C’rơ ha dưr lâng cr’noọ pr’chăp coh bhrợ têng cha tơợ ha rêê đhuôch âng a noo Nguyễn Trí Vinh nắc ta nih liêm đoọng ha đhanuôr ting pa choom bhrợ têng./.

Làm giàu từ xen canh táo, bưởi trên đất dốc bạc màu

PV Bích Thủy

Không cam chịu đói nghèo khi có vườn đồi, nhiều năm nay, gia đình anh Nguyễn Trí Vinh, ở bản Nà Cang, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La đã mạnh dạn đầu tư mô hình trồng cây ăn quả, chủ yếu là trồng xen canh táo, bưởi chất lượng cao mang lại hiệu quả kinh tế. Mô hình này giúp gia đình anh vươn lên khá giàu, được nhiều bà con học tập làm theo.

  Từ 1 tháng nay, tại  vườn đồi của gia đình anh Nguyễn Trí Vinh, ở bản Nà Cang, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, đều đặn cứ 1-2 ngày là  bưởi, táo phục vụ Tết lại được chất đầy lên các xe thương lái trong, ngoài tỉnh. Anh Nguyễn Trí Vinh phấn khởi: Vụ bưởi vừa rồi nhà anh thu về khoảng 12 nghìn quả, với giá bán bình quân 10.000-12.000 đ/quả; táo cũng dự kiến thu được khoảng 5 tấn, với giá bán buôn 25.000đ/kg, trừ chi phí gia đình có lãi lớn:“Đầu ra nhà tôi rất ổn, khách hàng yêu quý, những khách hàng ăn là quen. Toàn người ta gọi điện thì mình gửi, tiền chuyển cho mình là hàng lên xe đến cả ngoài tỉnh như Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh. Táo nhà tôi đi Quảng Ninh không thể kịp”.

Năm 1976,  anh Vinh cùng gia đình rời quê Yên Sở, Hoài Đức, Hà Tây (nay là Hà Nội) lên bản Nà Cang  với bao khó khăn, loay hoay không biết trồng cây gì, nuôi con gì. Bắt đầu là trồng mía, ngô, nhưng rồi đất cũng bạc màu dần. Nghiên cứu điều kiện thổ nhưỡng, đất đai nơi này, anh quyết tâm chuyển sang trồng thử mấy chục gốc bưởi Diễn. Qua vài vụ thấy trồng bưởi Diễn cho hiệu quả kinh tế, anh mạnh dạn vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn mở rộng diện tích lên vài trăm gốc và 3 năm lại đây, anh lại trồng thêm hơn 100 gốc bưởi đỏ. Đi nhiều nơi thấy mô hình trồng táo xen bưởi hiệu quả, anh Vinh lại trồng thử nghiệm rồi mở rộng trồng xen hơn 100 gốc táo Đài Loan với diện tích trồng bưởi. Áp dụng quy trình trồng, chăm sóc theo tiêu chuẩn Vietgap, chất lượng bưởi, táo nâng lên rõ rệt, vừa thơm ngọt, lại mẫu mã đẹp, được thị trường ưa chuộng và mô hình này cũng giúp nhà anh tăng gấp đôi giá trị thu nhập trên diện tích canh tác, trừ chi phí có lãi  khoảng 400 triệu đồng/năm. Cộng với nguồn thu từ chăn nuôi lợn, một năm gia đình thu vào cả tỷ đồng. Theo anh Nguyễn Trí Vinh: Làm nghề nào cũng vậy, nhất là với nghề nông , là phải cần cù, chịu khó học hỏi kinh nghiệm làm ăn, biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Lấy  ví dụ từ gia đình mình, anh Vinh cho hay: “Quan trọng là mình phải có thời gian, cầu kỳ và cần cù chịu khó. Mình đi nhiều nơi thực sự là mình phải học cái nghề, tự cái đầu mình phải nghĩ. Làm sao để thu nhập trên 1 hecta đất hiệu quả kinh tế phải cao lên”.

Mô hình trồng táo xen bưởi của gia đình thành công, anh Nguyễn Trí Vinh sẵn lòng giúp đỡ bà con trong bản về vốn và kinh nghiệm trồng, chăm sóc vườn cây. Như gia đình anh Nguyễn Trí Sơn, người dân cùng bản nhiều năm được anh Vinh hướng dẫn cách làm cũng đã có thu mỗi năm vài trăm triệu đồng từ mô hình trồng các loại cây ăn quả bưởi, táo, nhãn, xoài:“Khó khăn chỗ nào là đến nhà anh Vinh tư vấn, giúp đỡ, cho mượn vốn, kinh nghiệm bón xới, cách vun trồng hàng ngày. Đến bây giờ cuộc sống của tôi cũng đã đầy đủ rồi”.

Chia sẻ về dự định của gia đình sắp tới đây, anh Nguyễn Trí Vinh cho biết: Từ kinh nghiệm đã có, trước mắt nhà anh sẽ tiếp tục đầu tư thâm canh, nâng cao chất lượng 1 hecta vườn cây ăn quả hiện có, làm sao đảm bảo sản phẩm quả thơm ngon, sạch, đẹp theo chuẩn Vietgap. Bên cạnh đó giữ mối liên kết chặt chẽ với các đầu mối tiêu thụ trong, ngoài tỉnh, nắm bắt tình hình thị trường cây ăn quả để chủ động đầu ra cho sản phẩm cây quả. Ngoài ra, anh cũng có có ý định trồng thử nghiệm cây vú sữa hoàng kim giống miền Nam, nếu thành công mới mở rộng bởi qua nghiên cứu, loại cây ăn quả này khá phù hợp với chất đất ở đây:“Tới đây tôi vẫn duy trì 1 hecta cây ăn quả này để nâng lên chất lượng, giá trị. Tôi sẽ tìm hiểu thêm các cây ăn quả quý nữa. Hiện tôi đang nghĩ sẽ trồng thêm vú sữa hoàng kim và tới tôi sẽ làm cây giống, bán cây giống ra nữa”.

Ý chí vươn lên và tư duy trong làm kinh tế nông nghiệp của anh Nguyễn Trí Vinh rất đáng được bà con nông dân tham khảo, học tập./.