C’moo 2021, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa xay bhrợ dự án Pa dưr pa xớc tơơm prớ hàng hoá. Lêy zâp pr’loọng đông ting pấh chóh bhrợ prớ liêm choom, anoo Má A Chu, acoon cóh Mông cóh tổ 3, phường Hàm Rồng ơy grơơ nhool bhrợ đơn zước zooi đoọng m’ma lâng lêy xăl đhị k’tiếc k’noọ 2.000 mét vuông cắh liêm choom đoọng chóh m’ma prớ. Hân noo bơơn bhrợ tr’nơợp, pr’loọng đông anoo vêy pa chô lấh 100 ực đồng. Cắh mưy chóh prớ, anoo Má A Chu dzợ tr’xăl chóh 2 hân noo bhơi r’véh đhị k’tiếc nâu, zâp c’moo pa chô k’noọ 100 ực đồng:“Dự án chóh prớ lâng chóh búp su vêy pa chô bh’nơơn dal. Pr’loọng đông zi kiêng cr’chăl nâu a’tốh vêy pa dưr pa xớc lấh mơ bh’rợ nâu. Rơơm thị xã zooi đoọng m’ma chr’nóh ha đhanuôr.”

Cung cơnh pr’loọng đông anoo Chu, pr’loọng đông anoo Hạng A Chống, acoon cóh Mông, cóh tổ 3, phường Hàm Rồng, xăl đhị k’tiếc k’noọ 2000 mét vuông cắh liêm choom đoọng chóh bhơi r’véh, lấh mơ nắc búp su 2 hân noo. A noo Hạng A Chống đoọng năl, k’tiếc bhứah nâu nắc vêy pa chô k’noọ 5 tấn bhơi r’véh, lâng zên pa câl tơợ 5-8 r’bhâu đồng đhị mưy ký nắc vêy zooi pr’loọng đông pa chô k’noọ 40 ực đồng. Cr’chăl nâu a’tốh, pr’loọng đông anoo k’noọ vêy bhrợ t’bhứah k’tiếc chóh bhơi r’véh lâng chóh prớ đoọng vêy pa xoọng zên.

Tổ 3, phường Hàm Rồng vêy 175 pr’loọng nắc ơy vêy lấh 2/3 đợ pr’loọng đông chóh prớ lâng atiso. Ha dợ dự án chóh prớ vêy 37 pr’loọng pấh bhrợ, lâng 9,5 hécta, tước đâu, zâp pr’loọng ơy bơơn bhrợ lâng pa câl, ting lêy lâng chóh ha roo nắc vêy pa chô bấc lấh 10 chu. Bấc pr’loọng pấh bhrợ zâp bh’rợ, dự án vêy zên pa chô tơợ 100 tước lấh 200 ực đồng. Anoo Hạng A Dinh, Tổ trưởng tổ 3, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa đoọng năl: “Bêl t’mêê âng đơơng dự án moót bhrợ nắc đhanuôr cung cắh tin đươi. Hân đhơ cơnh đêếc, lêy bh’rợ nâu liêm choom, đhanuôr cung t’bhlâng chóh bhrợ.”

Xoọc đâu, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa ơy vêy lấh 85 hécta k’tiếc chóh bhơi r’véh lâng lấh 15 hécta chóh prớ. Lấh mơ, phường cung xoọc xay bhrợ bấc dự án lalay cơnh Dự án pa dưr pa xớc tơơm bí đao p’têết lâng pa câl bh’nơơn pr’đươi, Dự án băn a’ọc tăm âng đhanuôr, Dự án chóh tơơm địa lan, bh’rợ chóh dâu tây... Ting pấh zâp dự án, đhanuôr vêy ta zooi đoọng m’ma, zên lâng bhiệc chóh bhrợ. Bấc pr’loọng đông pấh bhrợ ooy dự án ơy vêy zên bơơn bhrợ bấc, têêm ngăn pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt nhâm mâng, ting bhr’dzang dưr zi lấh bhrợ cha k’van. Hân đhơ cơnh đêếc, ooy phường xoọc dzợ vêy 219 pr’loọng đha rứt ooy pa zêng lấh 800 pr’loọng đhanuôr. Bhiệc nâu nắc k’đươi moon chính quyền zâp cấp t’bhlâng lướt đh’rứah lâng đhanuôr t’bil ha ul pa xiêr đha rứt tơợ bhiệc pa dưr k’rơ tr’xăl tơơm chr’nóh, bh’năn băn. Anoo Má A Sẳng, Phó Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng đoọng năl:“Cóh vel đông xoọc đâu cung lêy cha mêết đoọng đhanuôr lâng cung xoọc xay bhrợ 2, 3 bh’rợ, dự án. Pa đhang moon cơnh bh’rợ chóh prớ lâng chóh bhơi r’véh xoọc xay bhrợ pa dưr pa xớc liêm choom. Ooy cr’chăl nâu a’tốh vêy xay moon, k’đươi đhanuôr pa dưr k’rơ bấc lấh mơ, têêm ngăn đoọng lêy bơơn bh’nơơn OCOP cóh vel đông, đoọng pa dưr dal chr’nắp kinh tế cung cơnh zên pa chô ha đhanuôr.”

Hân noo nâu, cóh vel đông phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai ơy vêy pa xoọng bấc đhr’nông đông t’mêê bhứah liêm, nhâm mâng. Đhị zâp da ding bha đưn, tơơm p’lêê dưr váih liêm, bhrợ đoọng bấc râu đương r’rơơm ooy mưy hân noo bơơn bhrợ bấc đoọng ha đhanuôr, lấh mơ, vêy ting k’rang lêy âng chính quyền zâp cấp cóh vel đông./.

Hiệu quả từ các mô hình cùng nông dân tăng thu nhập ở Sa Pa

Góp phần giúp nông dân vươn lên xóa đói giảm nghèo, làm giàu trên mảnh đất quê hương mình, những năm qua, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã triển khai nhiều mô hình cụ thể, phù hợp với điều kiện ở địa phương. Qua đó, nhiều nông dân đã có thu nhập ổn định, thoát nghèo. 

Năm 2021, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa triển khai dự án “Phát triển cây ớt hàng hóa”.  Thấy các hộ tham gia dự án trồng ớt hiệu quả, anh Má A Chu, dân tộc Mông ở tổ 3, phường Hàm Rồng đã mạnh dạn làm đơn xin hỗ trợ giống và quyết định chuyển đổi gần 2.000m2 đất ruộng kém hiệu quả sang trồng giống ớt. Vụ ớt đầu tiên, gia đình anh đã thu về trên 100 triệu đồng. Không chỉ trồng ớt mà anh Má A Chu còn luân phiên trồng hai vụ rau trên mảnh đất này, mỗi năm thu nhập gần 100 trăm triệu đồng: “Dự án trồng ớt với trồng bắp cải thu được cao hơn. Gia đình tôi mong muốn thời gian tới sẽ tiếp tục phát triển các mô hình này. Mong thị xã tiếp tục hỗ trợ cây con cho bà con”.

Cũng như gia đình anh Chu, gia đình anh Hạng A Chống, dân tộc Mông, ở tổ 3, phường Hàm Rồng chuyển đổi gần 2000 m2 đất kém hiệu quả sang trồng rau, chủ yếu là rau bắp cải 2 vụ. Anh Hạng A Chống cho biết: Diện tích này cầm chắc thu được gần 5 tấn rau, với giá bán từ 5.000-8.000 đồng/kg sẽ giúp gia đình có nguồn thu gần 40 triệu đồng. Thời gian tới, gia đình anh dự định mở rộng diện tích trồng rau và trồng ớt để tăng thu nhập.

Tổ 3, phường Hàm Rồng  có 175 hộ thì đã có hơn 2/3 số hộ tham gia các mô hình, dự án do phường triển khai. Trong đó, có các dự án trồng rau,  ớt và atiso. Riêng dự án trồng ớt có 37 hộ tham gia, với 9,5 hecta, đến nay các hộ đã thu hái và xuất bán, so với trồng lúa thu được cao gấp 10 lần. Nhiều hộ tham gia các mô hình, dự án có nguồn thu từ 100 đến hơn 200 triệu đồng. Anh Hạng A Dinh, Tổ trưởng tổ 3, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa cho biết: “Khi mới đưa dự án vào triển khai thì người dân cũng chưa tin tưởng lắm. Nhưng thấy dựa này có hiệu quả, người dân đã nhiệt tình ủng hộ tham gia”.

Hiện nay, phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa đã có trên 85 hecta đất trồng rau chuyên canh và trên 15 hecta trồng ớt. Ngoài ra, phường cũng đang triển khai nhiều dự án khác, như: “Dự án phát triển cây bí đao gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”; “Dự án nuôi lợn đen bản địa”; “Dự án trồng cây địa lan”; “Mô hình trồng dâu tây”...Tham gia các dự án, người dân được hỗ trợ giống, vốn và kỹ thuật sản xuất. Nhiều hộ dân tham gia các dự án đã có nguồn thu nhập cao, ổn định cuộc sống, xóa đói giảm nghèo bền vững, từng bước vươn lên khá giàu. Tuy nhiên, phường hiện vẫn còn 219 hộ nghèo trong tổng số trên 800 hộ dân. Điều này đòi hỏi chính quyền các cấp phải tiếp tục đồng hành cùng bà con xóa đói nghèo từ việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Anh Má A Sẳng, Phó Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng cho biết: “Trên địa bàn hiện nay cũng định hướng cho bà con và cũng đang triển khai một số mô hình, dự án. Ví dụ như mô hình trồng ớt thương phẩm và mô hình trồng rau đang triển khai và phát triển rất tốt. Trong thời gian tơi sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động bà con nâng cao chuỗi giá trị, chất lượng an toàn thực phẩm để hướng tới sản phẩm OCOP trên địa bàn, để năng cao giá trị kinh tế cũng như thu nhập cho người dân”.

Mùa xuân này, trên địa bàn phường Hàm Rồng, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã có thêm nhiều ngôi nhà mới khang trang, vững chãi. Trên các sườn đồi, cây trái tươi tốt, mang lại niềm hy vọng về một mùa bội thu cho nông dân, với “điểm tựa” vững chắc là chính quyền các cấp ở địa phương./.