Bâc c’moo ha nua, bơơn apêê anoo bộ đội biên phòng lâng apêê bâc ngai chăp xay truih, p’too moon, pa choom đoọng ng’cơnh bhrợ cha, pa dưr tr’mông tr’meh, tu cơnh đêêc pr’ăt tr’mông âng apêê đoo âi r’dợ tr’xăl liêm.

Anoo Phản Lê Xa, ma nưih vêêl Tân Biên, chr’val Pa Ủ, tỉnh Lai Châu công dzợ ăt hay bâc t’ngay tr’nơơp apêê anoo Bộ đội biên phòng (BĐBP) z’lâh đhr’đâc bhơơc, k’ruung đhộ lâng đh’luc nhưr tươc p’too moon đha nuôr vêêl bêl xơợng bhrợ Đề án “Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu zooi đha nuôr La Hủ ăt ma mông, t’bil ha ul pa xiêr đha rưt p’têêt lâng zư lêy k’noong k’tiêc. Dap tơợ đâu, pr’đơợ ma mông, pa choom cr’liêng chữ, bhrợ cha ca van… năc la lua tơơp dưr vaih lâng dha nuôr.“Đong xang âi bơơn bộ đội biên phòng bhrợ đoọng, tu cơnh đêêc nâu câi pr’loọng đong âi vêy đong đoọng ăt. Tơợ bêl vêy đong, đhị ăt âng pr’loọng đong công yêm tẻêm, tr’mông tr’meh công liêm choom lâh. Pr’loọng đong lâng đha nuôr coh vêêl nâu câi ting t’ngay ting dưr ta clơ lâh ahay”.

Tơợ râu pa choom đoọng âng apêê ma nưih lính t’boọ quân hàm t’viêng lâng c’bhuh cán bộ chính quyền vêêl đong, ma nưih La Hủ nâu câi âi choom bhrợ ruộng, năl choh prí, choh thảo quả, băn c’rooc, bé. Đèn điện băt pa ang ting zr’lụ đong đh’rơơng k’tứi, sóng điện thoại âi ga lop prang apêê vêêl bhươl. Bâc râu tr’xăl n’năc dzợ vêy c’leh ghit âng apêê bâc ngai chăp, cơnh t’cooh Ly Xạ Pu.

Bâc c’moo đâu, t’cooh Pu bơơn moon năc ma nưih “K’đhơợng đơc râu liêm pr’hay” âng vêêl bhươl. N’jưah năc đảng viên, n’jưah n’năc đhị p’têêt pa zum bhlưa đha nuôr lâng chính quyền, t’cooh p’zay xay truih, p’too moon đha nuôr lơi jợ đhr’niêng bh’rợ, bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông t’mêê.“Acu năc muy năl p’zay lưch c’rơ đoọng p’too moon đha nuôr năl ghit, đợ hâu choom bhrợ lâng đợ hâu căh choom. K’đhơợng nhâm pr’ăt tr’mông âng đha nuôr tr’xin bơơn pa dưr. Acu công muy năl t’bhlâng lưch c’rơ đoọng đha nuôr bhrợ têng liêm choom, zâp ngai coh đong ca bhố cha, xâp ngăn”.

Bâc vêêl bhươl đha rưt nâu câi âi vaih ruộng chuôr liêm t’viêng, cr’năn c’rooc, cr’năn bé ca caach coh aral da ding. P’niên k’tứi tươc trường zêng choom prá pr’rá a đhuôc. Đha nuôr choom đươi dua điện thoại bhriêl g’lăng đoọng pa câl thảo quả, đac c’rooc, a oc tăm… đhị mạng xã hội.

Đh’rưah  lâng pa dưr bh’rợ tr’nêng, chr’pợ đong nhâm mâng công xooc r’dợ tr’xăl ha đong b’bơơ, đong z’đêr k’tiêc, ha ruôi t’răh xrăh ziir. Xợợng bhrợ Bh’rợ xa nay t’bil đong ziir xrăh t’răh ha ruôi, apêê đồn Biên phòng âi zooi đoọng đha nuôr La Hủ coh Pa Ủ bhrợ pa dưr lâh 500 đhr’nong đong năc ta bhrợ coh c’moo đâu. Đại tá Lê Công Thành, Phó Chính ủy Ban Chỉ huy BĐBP Lai Châu đoọng năl:“Coh cr’chăl tr’nơơp bhrợ đong đhr’năng plêêng k’tiêc căh liêm, tu cơnh đêêc bh’rợ k’rong pr’đươi tr’mam đoọng choh bhrợ đong ha pr’loọng đha rưt lum bâc râu zr’năh k’đhap. Râu bơr năc muy bơr đhị đong ăt năc pa bhlâng ch’ngai, k’dâng lêy năc bh’rợ rooc đơơng tr’mam lâng c’rơ ma nưih, bil bâc cr’chăl. N’đhơ cơnh đêêc, a zi công âi k’đhơợng xay đồn biên phòng t’bhlâng bhrợ bhr’lâ zr’năh k’đhap”.

Nâu câi, bêl tr’clá p’răng ra diu bhưưng ang prang crâng pa Ủ, p’rá p’niên ê a học bài dưr đơơr xăl đọong ha đriêng t’coó mõ tr’đang lươt ha rêê. Bâc apêê lính Biên phòng công dzợ bh’dzang lươt đhị apêê c’lâng lươt ch’mêêt lêy, ha dợ đha nuôr La Hủ năc k’rêêm loom ăt ma mông k’đhợơng zư lêy k’noong k’tiêc.

Râu tr’xăl t’ngay đâu căh muy đợ đhr’nong đong t’meê, đợ hân noo bhrợ têng ca bhố ngăn, năc dzợ loom mâng lâng cr’noọ cr’niêng dưr z’lâh âng đha nuôr coh k’noong k’tiêc. Râu mâng loom n’năc dưr vaih tơợ loom luônh âng apêê ma nưih lính t’boọ quân hàm t’viêng lâng râu mâng loom âng apêê k’đhơợng zư lêy vêêl bhươl cơnh t’cooh Ly Xạ Pu… năc đoo đợ c’leh liêm ha bh’rợ pa dưr k’rơ âng zr’lụ k’noong k’tiêc Lai Châu nâu câi./.

TỪ “TỘC LÁ VÀNG” ĐẾN NHỮNG BẢN LÀNG NỞ HOA NƠI BIÊN CƯƠNG LAI CHÂU

Người La Hủ ở Lai Châu xưa sống du canh, du cư nên cuộc sống cứ mãi đói nghèo, tăm tối. Những năm sau này, được các anh bộ đội biên phòng và những người có uy tín tuyên truyền, vận động, hướng dẫn cách làm ăn, phát triển kinh tế, nên cuộc sống của họ đã dần đổi thay.

Anh Phản Lê Xa, người dân bản Tân Biên, xã Pa Ủ, tỉnh Lai Châu vẫn nhớ như in những ngày đầu các anh BĐBP băng qua con dốc dựng đứng, suối sâu và sương mù đến vận động bà con dân bản khi thực hiện Đề án “Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu giúp đồng bào La Hủ định canh định cư, xóa đói giảm nghèo gắn với bảo vệ biên giới”. Kể từ đây cánh cửa của định cư, học chữ, làm ăn phát triển kinh tế… mới thực sự mở ra với đồng bào.“Nhà cửa đã được bộ đội biên phòng làm cho, cho nên hiện tại gia đình đã có nhà để ở. Từ khi có nhà, nơi ở của gia đình cũng ổn định, kinh tế đảm bảo hơn. Gia đình và bà con trong bản giờ càng ngày càng khá hơn so với trước”.

Từ sự hướng dẫn của những người lính mang quân hàm xanh và đội ngũ cán bộ chính quyền cơ sở, người La Hủ nay đã biết làm ruộng, biết trồng chuối, trồng thảo quả, nuôi bò, nuôi dê. Đèn điện thắp sáng từng khu nhà sàn nhỏ, sóng điện thoại đã phủ tới hầu hết các bản làng. Những thay đổi ấy còn có dấu ấn sâu đậm của những người uy tín, như ông Ly Xạ Pu.

Nhiều năm nay, ông Pu được gọi là người “giữ lửa” bản làng. Vừa là đảng viên, vừa là cầu nối giữa dân với chính quyền, ông kiên trì tuyên truyền, vận động bà con bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống mới.“Mình chỉ biết cố gắng hết sức để vận động cho bà con nhân dân hiểu biết, những cái gì làm được và những cái gì không được làm. Đảm bảo cho đời sống của bà con nhân dân từng bước được phát triển. Mình cũng chỉ biết cố gắng hết sức cho bà con sản xuất tốt, mọi người trong gia đình đủ no, đủ mặc thôi”.

Những bản làng nghèo nay đã có ruộng bậc thang xanh ngắt, đàn bò, đàn dê gặm cỏ trên triền núi. Trẻ em đến trường đều biết nói tiếng phổ thông. Người dân biết dùng điện thoại thông minh để bán thảo quả, mật ong, lợn đen… qua mạng xã hội.

Cùng với phát triển sản xuất, mái nhà kiên cố cũng đang dần thay thế nhà tạm, nhà vách đất tạm bợ. Thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, các đồn Biên phòng đã hỗ trợ người dân La Hủ ở Pa Ủ xây dựng hơn 500 căn nhà chỉ trong năm nay. Đại tá Lê Công Thành, Phó Chính ủy Ban Chỉ huy BĐBP Lai Châu cho biết:“Ở giai đoạn đầu làm nhà thời tiết, khí hậu không ủng hộ, nên việc tập kết nguyên vật liệu để triển khai làm nhà cho hộ nghèo gặp rất nhiều khó khăn. Thứ hai là một số hộ vị trí nhà ở rất là xa, hầu như phải vận chuyển nguyên vật liệu bằng sức người, mất rất nhiều thời gian. Thế nhưng, chúng tôi cũng đã chỉ đạo đồn biên phòng quyết tâm khắc phục khó khan”.

Giờ đây, khi ánh bình mình bừng sáng giữa núi rừng Pa Ủ, tiếng trẻ ê a học bài vang lên thay cho tiếng gõ mõ gọi nhau đi nương. Những người lính Biên phòng vẫn đều đặn bước trên những cung đường tuần tra, còn bà con La Hủ thì yên tâm bám đất, bám bản, gìn giữ biên cương.

Đổi thay hôm nay không chỉ là những ngôi nhà mới, những mùa vàng no ấm, mà còn là niềm tin và khát vọng vươn lên của đồng bào nơi biên giới. Niềm tin ấy bắt nguồn từ tấm lòng của những người lính mang quân hàm xanh và sự kiên trì của những người “giữ lửa” bản làng như ông Ly Xạ Pu… Đó chính là những nét chấm sáng cho bức tranh phát triển của vùng biên cương Lai Châu hôm nay./.