Coh pazêng t’ngay n’nâu, pr’loọng đong anoo Phan Tại Long coh cr’noon 4, thị trấn Khe Sanh, chr’hoong Hướng Hoá pêêh t’crô nho căh vaih cr’liêng Hạ Đen g’luh tr’nơơp xang 8 c’xêê choh bhrợ. Anoo Long xay moon, coh muy chu tươc lêy bhươn nho căh vaih cr’liêng Hạ Đen âng muy cha năc pr’zơc coh tỉnh Bắc Giang, bơơn lêy pleng k’tiêc coh đâu mr’cơnh lâng đhr’năng pleng k’tiêc coh Hướng Hoá năc a noo Long kiêng đơơng m’ma nho n’nâu chô choh lêy đhị vel đong. Xang muy cr’chăl chêêc n’năl ooy kỹ thuật choh, zư lêy, tr’nơơp c’moo 2021, anoo năc k’rong bhrợ 150 ức đồng choh lêy 240 tơơm nho coh đhăm k’tiêc bhưah 1.200m2 đhị cr’noon Hoà Hiệp, chr’val Tân Liên. Anoo Phan Tại Long xay moon, xang bêl choh, anoo đương ch’mêệt lêy ghít đhr’năng dưr vaih, bhrợ têng ghít cơnh kỹ thuật, ta luôn t’cặt đoong, đương ch’mêệt lêy pr’luh. Chr’năp bhlâng, anoo năc đươi phân hữu cơ đoọng bón ha t’nơơm chr’noh lâng p’xoọng pazêng râu đác ma bhrợ, cơnh: prí, êế t’rí c’rooc, n’jăng, m’băn ha roo… Anoo Long xay moon, g’luh tr’nơơp, anoo pay pa chô mơ 2 tạ nho. Lâng zên pa câl tơợ 150- 180 r’bhâu đồng kg, bhươn nho chô đơơng ha pr’loọng đong a noo k’nặ 40 ức đồng: “Lâh cr’chăl choh lêy, acu lêy m’ma nho Hạ Đen n’nâu crêê cơnh lâng k’tiêc coh Hướng Hoá. Mơ 240 t’nơơm ơy vaih 2 tạ p’lêê, râu bơơn pay pa chô ooy kinh tế công z’zăng dal t’piing lâng bâc t’nơơm chr’noh n’lơơng. Liêm choom coh tr’nơơp n’nâu, pr’loọng đong cu vêy cr’noọ bhrợ t’bhưah lâng bhrợ đông kính, bhrợ pa dưr kinh tế bha lâng đoọng ha pr’loong đong.”

Lêy bhươn nhi Hạ Đen âng pr’loọng đong anoo Phan Tại Long p’lêê liêm pa bhlâng, lâng đợ t’crô nho moọng liêm, bâc ngai kiêng tươc lêy, chụp ảnh, chêêc lêy n’năl ooy bh’rợ choh nho căh vaih cr’liêng. Bêl bơơn n’năl nâu đoo năc m’ma nho căh vaih cr’liêng, ka crum, zên câl công doọ bâc, zư lêy, choh bhrợ ting c’lâng bh’rợ hữu cơ, liêm crêê ha c’rơ manuyh đươi dua, bâc manuyh coh zr’lụ ơy tươc câl tơợ bhươn. Amoó Trương Thị Lan, muy cha năc đhanuôr coh cr’noon 4, thị trấn Khe Sanh, chr’hoong Hướng Hoá xay moon. Tu amoó bơơn n’năl pazêng râu nho buôn kiêng chặt vaih coh p’răng, chặt vaih liêm coh pazêng zr’lụ vaih bâc p’răng, puyh cơnh Ninh Thuận, Bình Thuận: “Acu c’jệ lêy bêl đhăm k’tiêc âng đhăm k’tiêc Hướng Hoá năc choom choh m’ma nho liêm choom cơnh đâu. Cr’liêng kcrum, bặ pa bhlâng năc chr’năp công doọ lâh dal, m’bứi lâh mơ lâng pazêng m’ma nho n’lơơng. Hân đhơ bh’rợ choh nho n’nâu t’mêê pa bhlâng, ha dợ lâng râu liêm choom kinh tế chô đơơng, đhơ cơnh năc vêy bâc pr’loọng đong đhanuôr coh đâu ting choh, lâng choh bhrợ đoọng pa dưr kinh tế pr’loọng đong.”

Ting cơnh anoo Phan Tại Long, m’ma nho căh vaih cr’liêng Hạ Đen năc cr’chăl dưr vaih tơợ 7-10 c’moo. Cr’chăl vaih p’lêê tơợ bêl choh m’ma tươc bêl pêêh năc tơợ 7-8 c’xêê. Bh’rợ zư lêy bhươn nho Hạ Đen công doọ lâh zr’năh k’đhap, liêm choom ooy kinh tế bâc pa bhlâng. Xoọc đâu, pr’loọng đong anoo Phan Tại Long năc dợ pay choh liêm choom tơơm dâu tây Hana coh đhăm ga măc 1 r’bhâu m2 pay m’ma tơợ Mộc Châu, Sơn La. Anoo Long xay moon xang bêl bhrợ t’bhưah đhăm choh, bh’rợ pa dưr nhâm mâng, pr’loọng đong pa têệt bhrợ têng lâng bh’rợ du lịch chêêc lêy n’năl, chụp ảnh, xay p’căh coh mạng xã hội zalo, face lâng năc choom pa câl pr’đươi đhị bhươn./.

Hiệu quả từ trồng nho không hạt tại huyện Hướng Hóa

                                               CTV Bích Liên  

Nhận thấy cây nho không hạt Hạ Đen được trồng ở nhiều nơi, giá trị kinh tế cao, anh Phan Tại Long ở khóm 4, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị mạnh dạn đưa về trồng thử nghiệm. Sau một thời gian chăm sóc vườn nho của gia đình anh Long đã cho thu nhập, mở hướng đi mới phát triển kinh tế tại địa phương. Chuyên mục “Bàn cách làm ăn” hôm nay, mời bà con và các bạn cùng tìm hiểu về mô hình trồng nho không hạt Hạ Đen nhé.

Những ngày này, gia đình anh Phan Tại Long ở khóm 4, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa thu hoạch những chùm nho không hạt Hạ Đen lứa đầu tiên sau 8 tháng trồng và chăm sóc. Anh Long chia sẻ, trong một lần đến thăm vườn nho không hạt Hạ Đen của một người bạn ở tỉnh Bắc Giang, nhận thấy khi hậu nơi đây khá tương đồng với vùng đất Hướng Hóa nên anh Long muốn đưa giống nho này về trồng thử nghiệm tại địa phương. Sau thời gian tìm hiểu kỹ thuật trồng, chăm sóc, đầu năm 2021, anh quyết định đầu tư 150 triệu đồng trồng thử nghiệm 240 gốc nho trên diện tích đất 1.200m² tại thôn Hòa Hiệp, xã Tân Liên. Anh Phan Tại Long cho biết, sau khi trồng, anh theo dõi kỹ quá trình sinh trưởng, tuân thủ kỹ thuật nghiêm ngặt, thường xuyên cắt tỉa cành, theo dõi sâu bệnh. Đặc biệt, anh chỉ sử dụng phân hữu cơ để bón cho cây và bón bổ sung thêm các loại dung dịch tự làm, như chuối, phân chuồng, tro trấu... Anh Long cho biết, vụ đầu tiên, anh thu hoạch được 2 tạ nho. Với giá bán từ 150-180 nghìn đồng/kg, vườn nho mang lại cho gia đình anh gần 40 triệu đồng: “Qua thời gian trồng thử, tôi thấy giống nho Hạ Đen này rất phù hợp với điều kiện ở Hướng Hóa. Chỉ với 240 gốc đã cho 2 tạ quả mang lại kinh tế khá cao so với nhiều loại cây trồng khác. Thành công bước đầu này, gia đình tôi đang tính mở rộng mô hình và đầu tư làm nhà kính, xây dựng mô hình kinh tế chủ lực cho gia đình.” 

Thấy vườn nho Hạ Đen của gia đình anh Phan Tại Long ra quả đẹp mắt, với những chùm nho căng mọng, nhiều người thích thú xin vào tham quan, chụp hình, trải nghiệm và tìm hiểu về mô hình trồng nho không hạt. Khi biết đây là giống nho không hạt, giòn, ngọt, giá rẻ lại được trồng, chăm sóc theo hướng hữu cơ, tốt cho sức khỏe người tiêu dùng, nhiều người trong vùng đã tìm đến mua tận vườn. Chị Trương Thị Lan, một người dân ở khóm 4, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa cho biết, chị khá bất ngờ khi thấy cây nho có thể sinh trưởng tốt ở vùng đất Hướng Hóa. Vì chị được biết các loại nho thường ưa nắng, phát triển tốt ở các vùng nhiều nắng, nóng như Ninh Thuận, Bình Thuận: “Tôi rất là bất ngờ khi thấy vùng đất Hướng Hóa có thể trồng được giống nho hiệu quả như thế này. Quả ăn giòn, ngọt rất ngon mà giá cũng phải chăng, rẻ hơn so với các giống nho khác. Mặc dù mô hình trồng nho này khá mới mẻ, nhưng với hiệu quả kinh tế mang lại, chắc chắn sẽ có nhiều hộ dân trong vùng tìm hiểu, và đưa vào trồng để phát triển kinh tế gia đình.”

Theo anh Phan Tại Long, giống nho không hạt Hạ Đen có chu kỳ sinh trưởng từ 7-10 năm. Thời gian cho quả từ khi xuống giống đến khi thu hoạch khoảng 7-8 tháng. Kỹ thuật chăm sóc giống nho Hạ Đên cũng không quá khó, hiệu quả kinh tế lại cao. Hiện, gia đình anh Phan Tại Long còn đưa vào trồng thành công cây dâu tây Hana trên diện tích 1.000m² lấy giống từ Mộc Châu, Sơn La. Anh Long dự định sau khi mở rộng diện tích, mô hình phát triển ổn định, gia đình sẽ gắn sản xuất với du lịch trải ngiệm, check -in, quảng bá trên mạng xã hội zalo, face và có thể tiêu thụ sản phẩm ngay tại vườn./.