Tơợ c’lâng xa nay tr’xăl tơơm chr’nóh âng vel đông, pr’loọng đông t’coóh Hồ Văn Ở, vel A Máy, chr’val Lìa, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị grơơ nhool tr’xăl 1,5 hécta k’tiếc chóh a’rong cắh liêm choom đoọng chóh tơơm hồng pay n’loong. T’coóh Hồ Văn Ở đoỌng năl, k’noọ 20 c’moo ặt pazưm lâng tơơm a’rong, hân đhơ cơnh đêếc pr’ắt tr’mung pr’loọng đông cung cắh vêy tr’xăl. K’tiếc chóh a’rong đenh cung ma hư zớch nắc bh’nơơn pa chô cắh bấc. Đợ c’moo tr’nơợp, 1,5ha a’rong đơơng chô 15 ực đồng đhị mưy c’moo, hân đhơ cơnh đêếc, xoọc đâu nắc dzợ k’dâng 10 ực đồng đhị mưy c’moo. C’moo 2018, pr’loọng đông t’coóh lêy tr’xăl đhị zr’lụ k’tiếc chóh a’rong cắh liêm choom đoọng chóh tơ ơm hồng pay n’loong. Ting cơnh t’coóh Hồ Văn Ở, tơơm hồng buôn chóh, doọ bil bấc c’rơ g’lêếh zư lêy, zên k’rong bhrợ cắh bấc, tơợ bêl chóh tước bêl bơơn bhrợ mơ 6-7 c’moo. Xoọc 1,5ha tơơm hồng pay n’loong âng pr’loọng đông k’noọ 6 c’moo dưr váih liêm. Lâng zên pa câl 3 ực đồng cơnh xoọc đâu, k’noọ đợc crâng tơơm hồng âng pr’loọng đông t’coóh vêy đơơng chô k’dâng 300 ực đồng g’lúh tr’nơợp. Lấh mơ, xang bêl bơơn bhrợ tơơm n’loong nâu, doọ vêy k’rong lêy chóh cớ, nắc choom tự chặt váih pa xoọng 2, 3 hân noo. T’coóh Hồ Văn Ở đoọng năl: “Xang cr’chăl chấc lêy năl lâng tr’xăl tơơm hồng pay n’loong, acu tin đươi nâu đoo nắc tơơm chr’nóh đơơng chô bh’nơơn liêm choom lấh mơ a’rong. Ooy cr’chăl đương tơơm pô hồng choom bơơn bhrợ, pr’loọng đông vêy chóh pa xoọng a’bhoo, ha’roo. Cắh ha mơ đenh nắc a’zi bhrợ n’loong hồng. nâu đoo nắc pr’đơợ tr’mung ga mắc zúp pr’loọng đông pa dưr pr’ắt tr’mung.”

Xoọc đâu, bh’rợ tr’xăl tơơm chr’nóh, acoon bh’năn đhị chr’hoong k’coong ch’ngai Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị pa dưr pa xớc k’rơ, lấh mơ nắc đhị 7 chr’val zr’lụ đâu. Xang 4 c’moo, 7 chr’val zr’lụ đâu âng chr’hoong Hướng Hoá nắc ơy tr’xăl lấh 520ha k’tiếc chóh a’rong cắh liêm choom đoọng chóh zâp râu tơơm chr’nóh chr’nắp lơơng. Ooy đâu, đhanuôr tr’xăl tơơm cao su k’noọ 290ha tơơm a’bhoo lấh 65ha. Chính quyền vel đông ơy bhrợ pa dưr zr’lụ pa dưr pa xớc zr’nưm, zooi zúp tơơm m’ma, moon pa choom đoọng đhanuôr chóh bhrợ, zư lêy pa dưr nhâm mâng. T’coóh Hồ A Dược, Bí thư Đảng uỷ chr’val Lìa, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị đoọng năl, tơợ c’moo 2018 tước đâu, chr’val Lìa ơy zooi zúp lấh 320 pr’loọng đhanuôr acoon cóh tr’xăl tơơm chr’nóh, pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung lâng zên lấh 3,6 tỷ đồng: “Cr’chăl hanua, đhanuôr acoon cóh chr’val Lìa ơy bhrợ liêm choom bh’rợ tr’xăl tơơm chr’nóh, acoon bh’năn k’đươi moon Nghị quyết 09 âng HĐND chr’hoong. Đảng uỷ chr’val Lìa ơy k’đươi moon zâp cán bộ lêy cha mêết đoọng đấh loon zooi zúp đhanuôr cóh vel đông pa dưr pa xớc liêm choom pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt liêm choom. XoỌc vêy bấc pr’loọng đhanuôr ơy tr’xăl tơơm chr’nóh lơơng liêm choom lấh mơ chóh a’rong.”

Chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị nắc zr’lụ vêy bấc đhanuôr acoon cóh Pa Cô, Bru-Vân Kiều ặt ma mung pazưm đhị zr’lụ k’noong k’tiếc Việt-Lào. Đoọng zooi zúp đhanuôr pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt, chr’hoong ơy p’têết pazưm bâc đăh zên vốn, dự án, xa nay bh’rợ chr’nắp lơơng liêm crêê cóh đhr’năng lalua đhị vel đông. T’coóh Hồ Văn Vinh, Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị đoọng năl, đh’rứah lâng bh’rợ tr’xăl tơơm chr’nóh, acoon bh’năn, chr’hoong ơy p’têết pazưm lâng zâp doanh nghiệp, n’jứah zooi zúp bhrợ têng, n’jứah pa câl bh’nơơn pr’đươi đoọng lêy cha mêết bhiệc pa câl bh’nơơn pr’đươi ha đhanuôr: “Xang mưy cr’chăl xay bhrợ Nghị quyết 09 âng HĐND chr’hoong Hướng Hoá, bh’rợ tr’xăl tơơm chr’nóh, acoon bh’năn ơy đơơng chô bh’nơơn lkiêm choom. lấh mơ, pr’ắt tr’mung đhanuôr Pa Cô, Vân Kiều cóh zr’lụ Lìa tr’xăl bấc, váih bấc bh’rợ liêm choom, bhrợ têng cha choom. bh’nơơn nâu, lấh mơ râu zooi zúp tơợ zâp đắh zên dự án, xa nay bh’rợ liêm choom cơnh xoọc đâu. Cr’chăl nâu a’tốh, chr’hoong t’bhlâng pa dưr k’rơ bh’rợ tr’xăl tơơm chr’nóh, bhrợ pa liêm zr’lụ pazưm, t’đang k’đươi zâp doanh nghiệp p’têết pazưm pr’đươi đươi dua ha đhanuôr cóh vel đông.”/.

Hiệu quả từ chuyển đổi đất trồng sắn kém hiệu quả ở Hướng Hóa

                                                (CTV Nhật Minh)

Những năm gần đây, huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đẩy mạnh công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi phù hợp với điều kiện địa phương. Trong đó, chuyển đổi diện tích trồng sắn kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác, bước đầu mang lại hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người dân.

Từ chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng của địa phương, gia đình ông Hồ Văn Ở, thôn A Máy, xã Lìa, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị mạnh dạn chuyển hơn 1,5 héc ta đất trồng sắn kém hiệu quả sang trồng cây hồng lấy gỗ. Ông Hồ Văn Ở cho biết, gần 20 năm gắn bó với cây sắn nhưng kinh tế gia đình ông không mấy thay đổi. Đất trồng sắn càng lâu năm càng bạc màu nên hiệu kinh tế cây sắn mang lại ngày càng thấp. Những năm đầu, 1,5 ha sắn cho thu nhập 15 triệu đồng/năm, nhưng nay chỉ còn khoảng 10 triệu đồng/năm. Năm 2018, gia đình ông quyết định chuyển đổi đất trồng sắn kém hiệu quả sang trồng cây hồng lấy gỗ. Theo ông Hồ Văn Ở, cây hồng dễ trồng, ít công chăm sóc, vốn đầu tư không nhiều, từ khi trồng đến khi thu hoạch khoảng 6-7 năm. Hiện 1,5 ha cây hồng lấy gỗ của gia đình ông đã gần 6 tuổi, phát triển rất tốt. Với giá 3 triệu đồng như hiện nay, ước tính rừng gỗ hồng của gia đình ông sẽ mang lại khoảng 300 triệu đồng vụ đầu tiên này. Đặc biệt, sau khi thu hoạch cây gỗ hồng không phải đầu tư trồng lại mà có thể tái sinh thêm 2-3 vụ. Ông Hồ Văn Ở cho hay: “Sau thời gian tìm hiểu và chuyển đổi sang trồng cây gỗ hồng, tôi rất tin tưởng đây sẽ là cây trồng cho hiệu quả hơn cây sắn. Trong quá trình chờ cây hồng cho thu hoạch, gia đình tôi trồng xen canh cây ngô, lúa.  Thêm một thời gian nữa, gia đình thu hoạch gỗ hồng. Đây sẽ là nguồn kinh tế lớn giúp gia đình cải thiện đời sống. 

Hiện nay, phong trào chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi tại huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị phát triển mạnh, nhất là tại 7 xã vùng Lìa. Sau 4 năm, 7 xã vùng Lìa, huyện Hướng Hóa đã chuyển đổi hơn 520ha đất trồng sắn kém hiệu quả sang trồng các loại cây cho giá trị kinh tế cao hơn. Trong đó, người dân chuyển sang trồng cây cao su nhiều gần 290ha, cây ngô hơn 65ha. Chính quyền địa phương đã quy hoạch vùng phát triển tập trung, hỗ trợ cây, con giống, hướng dẫn kỹ thuật giúp đồng bào phát triển bền vững. Ông Hồ A Dược, Bí thư Đảng ủy xã Lìa, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cho biết, từ năm 2018 đến nay, xã Lìa đã hỗ trợ hơn 320 hộ đồng bào dân tộc thiểu số chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển kinh tế với kinh phí hơn 3,6 tỷ đồng:“Thời gian qua, đồng bào dân tộc thiểu số xã Lìa đã thực hiện tốt công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi theo chỉ đạo Nghị quyết 09 của HĐND huyện. Đảng ủy xã Lìa đã phân công từng bộ phận, cán bộ giám sát nhằm kịp thời hỗ trợ đồng bào trên địa bàn phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo hiệu qủa. Hiện có rất nhiều hộ đồng bào đã chuyển đổi cây trồng khác mang hiệu quả kinh tế cao hơn trồng sắn.

Huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị là vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số Pa Cô, Bru-Vân Kiều sống tập trung ở sát vùng biên giới Việt – Lào. Để hỗ trợ đồng bào phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, huyện đã lồng ghép nhiều nguồn vốn, dự án, chương trình khác nhau để chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Ông Hồ Văn Vinh, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cho biết, cùng với công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi, huyện đã liên kết với các doanh nghiệp vừa hỗ trợ sản xuất, vừa tiêu thụ sản phẩm để chủ động đầu ra cho sản phẩm của người dân:“Sau một thời gian triển khai Nghị quyết 09 của HĐND huyện Hướng Hóa, công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi đã cho kết quả rất khả quan. Đặc biệt, đời sống, kinh tế đồng bào Pa Cô, Vân Kiều ở vùng Lìa thay đổi rất nhiều, xuất hiện nhiều mô hình hiệu quả, gương làm kinh tế giỏi. Kết quả này, ngoài sự hỗ trợ từ các nguồn dự án, chương trình  thì ý thức tự nỗ lực của mỗi bản thân người dân đã mang lại hiệu quả như hiện nay. Thời gian tới, huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi cây con, quy hoạch vùng sản xuất tập trung, kêu gọi các doanh nghiệp liên kết tiêu thụ sản phẩm cho bà con trên địa bàn./.”

  Ảnh khai thác