Lâh 15 c’moo n’nâu, pr’loong đong t’cooh Hồ Văn Khăm coh cr’noon Tà Rùng, chr’val Húc, chr’hoong Hướng Hoá ơy choh lâh 50 t’nơơm quýt rơợc đhị đhăm ha rêê âng pr’loọng đong rau liêm choom ooy kinh tế bâc pa bhlâng. L’lăm đêêc, lâh bêêt bhrợ ha roo, a bhoo, pr’loong dong t’cooh Khăm năc đhiệp choh bơr pêê t’nơơm rơợc đoọng zư lêy k’tiêc lâng pay cha p’lêê. M’ma quýt rơợc âng pr’loọng đong đoo đha hum yêm bhlâng, đac bặ, năc ting t’ngay vêy bâc ngai nhăn câl. Bơơn lêy rau liêm choom tơợ tơơm quýt rơợc bhrợ t’vaih năc pr’loong đong đoo bhrợ t’bhưah đhăm choh bhrợ. Xang bâc c’moo choh bhrợ, bhươn quýt rơợc âng pr’loọng đong t’cooh Khăm năc ơy bơơn pay pa chô z’zăng liêm choom. Coh cr’chăl n’nâu, pr’loọng đong t’cooh Khăm xoọc tươc ooy hân noo pay pa chô quýt rơợc, pa câl đoọng ha apêê đơơng pa câl lâng rau chr’năp tơợ 8 r’bhâu tươc 10 r’bhâu đồng coh muy kg. Xay moon đớc hân noo pay pa chô n’nâu, bhươn quýt chô đơơng ha pr’loong đong đoo k’dâng 20 ức đồng ơy pac lơi zên bhrợ têng. T’cooh Hồ Văn Khăm prá: “Công cơnh coh zập c’moo, cr’chăl n’nâu, pr’loong đong cu đh’rưah lâng bâc đhanuôr coh cr’noon xoọc pêêh quýt rơợc. T’piing lâng pazêng c’moo l’lăm ahay, c’moo đâu quýt rơợc vaih bâc lâng chr’năp công bâc lâh mơ. Tu cơnh đêêc, pr’loọng đong cu bhui har bhlâng.”

Ting cơnh đhanuôr coh chr’hoong Hướng Hoá, tơơm quýt rợơc buôn pa bhlâng ng’choh, g’lêêh zư lêy doọ bâc. Đh’rưah lâng n’năc, k’tiêc ga măc, pleng liêm buôn đoọng ha t’nơơm quýt rơợc chăt vaih, năc bâc pr’loọng đong đhanuôr ơy choh bhrợ ga măc bhưah bhlâng. Xoọc đâu tơơm quýt rơợc năc vêy 200 pr’loọng đong choh lâng đợ đhăm ga măc k’dâng 10 héc ta, rau liêm choom bhlâng đhị pazêng cr’noon Tà Rùng, Húc Thượng, Cu Dong âng chr’val Húc, chr’hoong Hướng Hoá. Chr’năp bhlanag, tơơm quýt rơợc coh chr’val năc lưch vêy đhanuôr ươm choh bhrợ cơnh ty đanh, nhâm mâng pr’đươi sạch đoọng ha manuyh đươi dua.

Đh’rưah lâng rau liêm choom âng t’nơơm quýt bhrợ t’vaih, bh’rớ đươi dua khoa học kỹ thuật liêm choom đoọng pa dưr dal rau liêm choom âng quýt xoọc năc rau zr’năh k’đhap lâng đhanuôr coh chr’val Húc. A noo Hồ Văn Ủi coh cr’noon Tà Rùng, chr’val Húc prá: “Choh quýt rơợc, azi công lum zr’năh k’đhap ooy bh’rớ đươi dua khoa học kỹ thuật. Xang n’năc bh’rớ zư lêy, bh’rớ bón phân đoọng ha t’nơơm chr’noh công căh ơy la lua n’năl ha mơ u glặp. Tơơm quýt rơợc công buôn crêê bh’ruy căp cha axậ lâng bh’ruy cha bha lâng năc công căh ơy n’năl h’cơnh choom zâl cha groong bh’ruy n’nâu.”

T’cooh Hồ A Dơm, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Húc, chr’hoong Hướng Hoá xay moon ooy bh’rớ pa dưr bh’rớ choh quýt rơợc đhị zr’lụ: “Coh ha y, azi t’bhlâng xay moon, p’too pa choom, bhrợ t’bhưah đhăm choh quýt rơợc. Rau bơr cậ, azi t’bhlâng pazum đh’rưah lâng cấp m’piing pa choom ooy bh’rớ khoa học kỹ thuật ooy bh’rớ choh quýt rơợc. Rau pêê cậ, azi t’bhlâng chêêc zr’lụ pa câl nhâm mâng.”

Đa đơơh, ta bech coh bh’rớ k’rong bhrợ, bhrợ t’bhưah đhăm choh bhrợ tơơm quýt rơợck âng đhanuôr Vân Kiều, chr’val Húc, chr’hoong Hướng Hoá năc bhrợ c’lâng lươt t’mêê đoỌng ha đhanuôr da ding k’coong tỉnh Quảng Trị pa dưr kinh tế. Ting n’năc, chính quyền vel đong năc t’bhlâng bhrợ bh’rớ zup zooi, xay moon ooy bh’rớ zư lêy đoọng t’nơơm quýt rơợc dưr vaihb liêm choom bhrợ t’vaih thu nhập đoọng ha đhanuôr da ding k’coong, ting chrooi đoọng pa xiêr đharưt nhâm mâng ha đhanuôr coh cr’chăl ha y./.

Vườn quýt của gia đình ông Hồ Văn Khăm mang lại nguồn thu đáng kể

Người Vân Kiều Hướng Hóa phát triển trồng cây quýt vàng

                                          (CTV Kim Huệ )

          Nhiều năm qua, phong trào nông dân chuyển đổi giống cây trồng ở huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị phát triển mạnh mẽ, mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp nhiều bà con nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống. Một trong số này phải kể đến mô hình trồng cây quýt vàng của nhiều gia đình dân tộc Vân Kiều ở xã Húc.

           15 năm nay, gia đình ông Hồ Văn Khăm ở thôn Tà Rùng, xã Húc, huyện Hướng Hóa đầu tư trồng hơn 50 cây quýt vàng trên đất rẫy của gia đình cho hiệu quả kinh tế cao. Trước đó, ngoài trồng lúa bắp, gia đình ông Khăm chỉ trồng vài cây quýt vàng để giữ đất và lấy quả ăn chơi. Giống quýt vàng của gia đình ông rất thơm ngon, ngọt nước, ngày càng có nhiều người hỏi mua. Thấy hiệu quả từ cây quýt vàng mang lại, gia đình ông quyết định mở rộng diện tích; từ đó thu nhập của gia đình ông càng khấm khá. Thời điểm này, gia đình ông Khăm đang vào vụ thu hoạch quýt vàng. Với giá quýt bán cho thương lái từ 8.000 - 10.000đồng/kg, sau khi trừ chi phí, ước tính  vụ này, vợ chồng ông thu về khoảng 20 triệu đồng:“Cũng giống như mọi năm, thời điểm này, gia đình tôi cùng với nhiều người dân ở thôn đang thu hoạch quýt vàng. So với mấy năm trước, năm nay quýt vàng được mùa và giá cả cũng cao hơn. Vì vậy, gia đình tôi thấy rất vui và phẩn khởi”.

          Theo bà con ở huyện Hướng Hóa, cây quýt vàng dễ trồng, công chăm sóc ít, vốn đầu tư không nhiều. Cùng với đó, đất đai rộng lớn, khí hậu khá phù hợp với loại cây quýt vàng phát triển, nên nhiều hộ dân đã đầu tư trồng quýt vàng quy mô lớn. Hiện loại cây này được 200 hộ dân trồng với diện tích khoảng 10 héc ta tại các thôn Tà Rùng, Húc Thượng, Cu Dong của xã Húc, huyện Hướng Hóa. Đặc biệt, cây quýt vàng ở xã Húc  được bà con ươm trồng hoàn toàn tự nhiên, đảm bảo sản phẩm sạch cho người tiêu dùng.  Anh Hồ Văn Uỉ ở thôn Tà Rùng, xã Húc cho biết: “Trồng cây quýt vàng, chúng tôi cũng gặp khó khăn về việc áp dụng khoa học kỹ thuật. Rồi cách chăm sóc trong việc bón phân cho cây cũng chưa thật sự biết liều lượng như thế nào hợp lý. Cây quýt vàng cũng thường bị sâu ăn lá và sâu đục thân vẫn chưa biết làm sao để hạn chế sâu bệnh này”.

          Ông Hồ A Dơm, Chủ tịch Hội Nông Dân xã Húc, huyện Hướng Hóa, nói về hướng phát triển mô hình trồng cây quýt vàng trên địa bàn: “Thời gian tới, chúng tôi sẽ tuyên truyền, mở rộng diện tích trồng quýt vàng. Thứ hai, chúng tôi sẽ tích cực phối hợp với cấp trên tập huấn khoa học kỹ thuật về trồng cây quýt vàng. Thứ ba, chúng tôi sẽ tích cực tìm đầu ra tiêu thụ ổn định”.

          Nhạy bén trong việc đầu tư, mở rộng diện tích trồng cây quýt vàng của bà con Vân Kiều xã Húc, huyện Hướng Hóa đã mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế cho bà con miền núi tỉnh Quảng Trị. ./.

  Ảnh bìa: Báo Quảng Trị