K’đơơng a zi lướt lêy đong kính bhứah k’dâng 1.500m2, t’coóh Trần Xuân Bường bhui har xay moon: L’lăm ahay, pazêng đhăm đong kính chóh a kiêl lái lâng r’véh r’đoong n’nâu nác bhươn ươm m’ma n’loong. Hân đhơ cơnh đêếc, cóh pazêng c’moo đăn đâu, tu lum bấc rau zr’nắh k’đháp cóh bh’rợ pa câl xang bêl pay pa chô nắc diíc điêl đoo xăl m’bứi đhăm k’tiếc đoọng chóh r’véh sạch liêm cóh đong kính.

Tơợ đanh, t’coóh Bường kiêng chóh bhrợ r’véh sạch cóh đong kính, nắc tước x’rịa c’moo 2018 ađoo nắc bơơn bhrợ têng tơợ rau zúp zooi âng Trung tâm Khuyến nông- Khuyến ngư tỉnh lâng phòng Nông nghiệp lâng pa dưr pa xớc bhươl cr’noon chr’hoong Quảng Trạch. Lâng đợ zên bhrợ têng 100 ức đồng vêy ta zúp zooi, pr’loọng đong vặ p’xoọng 300 ức đồng đoọng câl pazêng rau pr’đươi cơnh: x’rang đong kính nhâm mâng zâl cha groong pazêng bh’ruy cắp cha r’véh; pr’đươi tưới đác m’bứi ting cơnh pr’đươi Israel… Xang bêl bhrợ têng bh’rợ đong kính, hân noo tr’nơớp, pr’loọng đong đoo nắc vêy Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh zúp zooi 30% pr’đươi phân bón lâng m’ma chr’nóh. Hân noo tr’nơớp a đoo pay m’ma a kiêl Nhật, Thái đh’rứah lâng muy bơr chr’nóh rau lơơng đoọng chóh lêy. Tu vêy zư lêy liêm lâng k’rong bhrợ bấc nắc a kiêl lâng r’véh chắt váih liêm bhlâng. M’bứi bhlâng muy p’lêê a kiêl clơợng 1,5kg.

Zập c’moo, bh’rợ r’véh sạch đong kính âng đoo pay pa chô 3 hân noo lâng pazêng rau r’véh r’đoong la lay. M’bứi bhlâng, muy hân noo pr’loọng đong pay pa chô tơợ 40 – 50 ức đồng zên lãi. T’coóh Bường xay moon: Tu a đoo cắh ơy vêy kinh nghiệm cóh bh’rợ chóh a kiêl lái, nắc hân noo a kiêl tr’nơớp, a kiêl cắh ơy đọm bhlâng nắc ơy ta pêếh tu cơnh đợ bặ yêm cắh lấh bấc. Cóh t’tun nắc chêếc lêy n’năl, ta moóh manuýh tơợ lơơng, pazêng hân noo chóh t’tun a kiêl chắt váih liêm lâng nắc vêy manuýh đươi dua haanh déh bhlâng.

Chóh t’nơơm a kiêl lâng pazêng rau r’véh cóh đong kính nắc vêy bấc rau liêm choom. T’piing lâng cơnh chóh cơnh c’xu, pr’đươi đong kính nắc choom g’đâl boo, p’răng, zâl pazêng rau bh’ruy cắp cha, tu cơnh đêếc a kiêl lâng pazêng rau r’véh doọ crêê bh’ruy cắp cha. Tu cơnh đêếc, pazêng t’nơơm chr’nóh n’nâu nắc doọ ng’đươi z’nươu zư lêy chr’nóh chr’bêết. Ting n’nắc, chóh chr’nóh cóh đong kính doọ bil bấc g’lêếh c’rơ bhrợ bhơi nắc p’lêê a kiêl lâng pazêng rau r’véh lứch liêm, yêm. Tu cơnh đêếc, chr’nắp pa bhlâng pazêng rau chr’nóh cóh đong kính buôn bấc lấh mơ t’piing lâng r’véh chóh bhrợ cơnh ty đanh. Hân đhơ cơnh đêếc, tu liêm crêê hân đhơ chr’nắp dal nắc đhanuôr công tước pay câl.

T’coóh Trần Xuân Bường xay moon p’xoọng, đươi vêy bhrợ têng ting cơnh xa nay gr’hoÓt 5 cắh: cắh đươi chất đoọng đơớh chắt váih; cắh vêy hoá chất cắh liêm; cắh vêy z’nươu zư lêy chr’nóh chr’bêết hoá học; doọ bấc Nitrat nắc chr’nóh âng pr’loọng đong đoo vêy ta xay moon nắc crêê cơnh xa nay VietGAP lâng nắc vêy zập ngai têêm loom đươi dua, hân đhơ chr’nắp dal. Cóh hân noo tr’nơớp, tu cắh ơy chêếc lêy zr’lụ pa câl, nắc pazêng r’véh r’đoọng lứch pa câl ha đhanuôr cóh cr’noon lâng vel đong đăn đêếc. Pazêng hân noo t’tun, a kiêl lâng r’véh âng bhươn đoo nắc vêy muy bơr cửa hàng, siêu thị r’véh sạch cóh thành phố Đồng Hới tước nhăn câl.

Cóh cr’chăl ha y, pr’loọng đong t’coóh Trần Xuân Bường xay moon đớc nắc k’rong p’xoọng pr’đươi đoọng chóh r’véh sạch ting cơnh bh’rợ chóh cóh đác. Lâng bh’rợ n’nâu, a đoo nắc choom chóh r’véh la lay hân noo lâng rau liêm choom bấc lấh mơ lâng pa xiêr bấc pa bhlâng đhr’năng bh’ruy cắp cha, bhrợ đoọng ha đhanuôr bơơn đươi pr’đươi liêm crêê ha c’rơ./.

Nông nghiệp sạch vì sức khỏe người tiêu dùng

                                                        Báo Quảng Bình

Với mong muốn làm ra những sản phẩm nông nghiệp sạch phục vụ người dân, ông Trần Xuân Bường ở xã Quảng Liên, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình đã mạnh dạn đầu tư xây dựng hệ thống nhà kính để trồng dưa lưới và rau quả các loại. Mô hình sản xuất hiện đại này giúp gia đình ông thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

  Dẫn chúng tôi tham quan nhà kính rộng chừng 1.500m2, ông Trần Xuân Bường hào hứng chia sẻ: “Trước đây, toàn bộ diện tích nhà kính trồng dưa lưới và rau này là vườn ươm cây giống lâm nghiệp. Tuy nhiên, những năm gần đây, do gặp nhiều khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm sau thu hoạch nên vợ chồng ông bàn nhau chuyển đổi một ít diện tích vườn ươm sang trồng rau sạch trong nhà kính”.     

Từ lâu, ông Bường đã ấp ủ trồng rau sạch trong nhà kính, nhưng mãi đến cuối năm 2018 mới thực hiện được với sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư tỉnh và Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Quảng Trạch. Với số tiền 100 triệu đồng được hỗ trợ, gia đình ông vay mượn thêm 300 triệu đồng nữa để đầu tư mua các trang thiết bị, như: khung nhà kính kiên cố ngăn cách các loại côn trùng; hệ thống tưới nước nhỏ giọt theo công nghệ Israel... Sau khi triển khai xây dựng mô hình nhà kính, vụ đầu, gia đình ông còn được Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư tỉnh hỗ trợ 30% vật tư phân bón và giống cây trồng. Vụ đầu tiên ông chọn đưa giống dưa lưới Nhật, Thái cùng một số loại rau xanh khác vào trồng thử nghiệm. Do được chăm sóc và đầu tư kỹ càng nên cây dưa và rau phát triển tốt. Trung bình mỗi quả dưa lưới nặng 1,5kg.

Mỗi năm, mô hình rau sạch nhà kính của ông cho thu hoạch 3 vụ dưa và các loại rau củ khác. Bình quân, mỗi vụ gia đình thu về từ 40-50 triệu đồng tiền lãi . Ông Bường cho biết: “Do ông chưa có kinh nghiệm trong việc trồng dưa lưới, nên vụ dưa đầu tiên, dưa chưa đến độ chín nhất định mà đã thu hoạch nên độ ngọt chưa cao. Dần dần, nhờ tự tìm tòi, học hỏi, các vụ sau chất lượng dưa đã bảo đảm và được người tiêu dùng đánh giá cao hơn.”

Trồng cây dưa lưới và các loại rau trong mô hình nhà kính có rất nhiều ưu điểm vượt trội. So với môi trường tự nhiên bên ngoài, hệ thống nhà kính giúp chắn mưa, chắn nắng, ngăn côn trùng xâm nhập nên hầu như cây dưa và các loại rau không có sâu bệnh. Nhờ vậy, các loại cây trồng đều không cần phải dùng đến các loại thuốc bảo vệ thực vật. Bên cạnh đó, trồng cây  trong nhà kính tốn ít công chăm sóc  mà quả dưa và rau chất lượng ngon hơn, sản phẩm cũng đẹp hơn. Chính vì vậy, giá thành của các sản phẩm được trồng trong nhà kính thường cao hơn so với các sản phẩm được trồng theo phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, do chất lượng bảo đảm nên dù giá thành cao nhưng người dân vẫn tự tìm đến mua.

Ông Trần Xuân Bường cho biết thêm, nhờ sản xuất rau theo cam kết 5 không: không chất kích thích tăng trưởng; không hóa chất độc hại; không thuốc bảo vệ thực vật hóa học; không dư lượng kim loại nặng; không dư lượng Nitrat nên sản phẩm của gia đình ông được công nhận theo tiêu chuẩn VietGap và được mọi người tin tưởng sử dụng dù giá thành cao. Trong vụ đầu tiên, do chưa tìm được đầu ra, nên hầu hết sản phẩm chỉ bán cho người dân trong làng và các địa phương lân cận. Các vụ sau, sản phẩm dưa lưới và rau của vườn ông được một số cửa hàng, siêu thị rau sạch ở thành phố Đồng Hới đến liên hệ thu mua.

Thời gian tới, gia đình ông Trần Xuân Bường dự tính đầu tư thêm trang thiết bị để trồng rau sạch theo phương pháp thủy canh. Với phương pháp này, ông có thể trồng được rau trái vụ cho năng suất cao và hạn chế tối đa lượng sâu bệnh, giúp người dân sử dụng sản phẩm an toàn, có lợi cho sức khỏe./.