Tợơ lâh pr’luh Covid-19 tước nâu kêi, zập tuần n’đoo trang trại băn a chim trĩ âng Trần Minh Thiệp cung t’pâh muy k’bhuh t’mooi tước l’lêy. Trang trại ta bhrợ têng bhlưah 1 hecta đhị  vel Cẩm Lãnh, chr’val Tiên Cẩm, chr’hoong Tiên Phước, zr’lụ băn a chim trĩ nâu căh muy t’pâh manuyh tước tu vêy k’ha riêng p’nong  chim vêy bấc rau pr’họom liêm cra, nắc dzợ vêy muy zr’lụ bhươn l’thai aih mát bhlầng. Trần Minh Thiệp xay moon, c’moo 2012, anoo tốt nghiệp Đại học Quảng Nam, ngành Việt Nam học, ma nuyh đong lâng bhuh xoọng zập ngai zêng hâng hơnh lâng rơơm a noo năc bơn 1 bh’rợ liêm crêê đhị thành phố. Tu cơnh đếêc, bêl xợơng a noo moon ặt coh đong băn a chim trĩ, aconh căn, k’bhuh xoọng bấc ngai căh đoọng. K’điêl Trần Minh Thiệp đoọng năl, lêy zập ngai căh đoọng, a moó cung k’rang ha dợ tợơ ơy prá xay đh’rưah, a moó tin đươi lâng xợơng cơnh quyết định âng k’díc: “Acu lêy a đoo pa zay lâh mơ nắc a cu ting xợơng. T’mêê gluh đăh trường, ruh c’moo dzợ p’niên nắc pr’loọng căh lâh tin a zi, vêy ngai căh đoọng bhrợ cơnh đếêc. Cung bấc ngai moon, lướt đại học ngoọ chô  bhrợ kỹ sư nắc nâu kêi bhrợ ruộng cơnh đếêc. A zi z’lâh bấc rau boóp p’rá âng apêê, đhơ cơnh đếêc nắc cung pa zay. Ha dang apêê zooi zup, k’rong c’rơ nắc 2, 3 c’moo căh cợ 5 c’moo nắc bhrợ têng xang, ha dợ căh ngai zooi nắc 10 c’moo, 20 c’moo a zi cung pa zay bhrợ. A zi ơy moon, pa zay lêy bhrợ tước x’rịa.”

        Bơơn rau ting zooi zup âng k’điêl, Trần Minh Thiệp tước apêê tỉnh đăh Bắc pa choom kinh nghiệm lâng chếêc bơơn zên k’rong bhrợ ta bhưah trang trại băn a chim trĩ. Đoọng k’bớcH zên bạc, Thiệp moọt ooy crâng chơih ting bha lăh đhêl, đuôl ting bao xi măng chô bhrợ t’ruung. Dic điêl a noo cung tự têy bệêt ha roo, choh a bhoo, choh a tuông… pay bh’năn băn a chim. Trần Minh Thiệp xay moon: A chim trĩ buôn băn, chooh m’bứi ha dợ c’rơ đoo liêm. Đhơ cơnh đếêc bêl  bhrợ t’ruung nắc lêy đhị bôl dal, aih l’thai, căh choom dzệp dzong, đhí mọot: “Lêy băn đh’rưah crol đh’rưah p’loh lơi ha dợ liêm crêê cơnh lâng đhr’năng âng pleng k’tiếc puih paih. Hân noo boo nắc t’mọot ha dợ đớc ặt coh nguôi căh liêm ooy c’rơ âng chim. Rau căh liêm choom âng a chim trĩ nắc căh choom băn pa đhan. Tợơ rau căh liêm nắc đoo nắc choom quy hoạch, zư lêy coh zr’lụ băn. Achim trĩ ha vil cơnh pa op cr’liêng, kiêng pa op nắc pay máy tự động, căh choom đươi công nghệ ếp. Xọoc đâu a cu pay đươi máy âng Hà Lan. Tước cr’chăl nâu, a cu ơy k’rong ooy bh’rợ nâu 600 ức đồng zên k’rong tợơ c’rơ pa bhrợ ta têng.”

        Lâng loom chăp kiêng đh’rưah lâng c’rơ pa zay chếêc lêy, pa choom bhrợ, pa tệêt, ta bhưah thị trường, tợơ 2 tr’pang têy ga gooh, tước nâu kêi Trần Minh Thiệp ơy pa dưr t’ruung băn bhưah ca hecta. Ting cơnh Trần Minh Thiệp, zập c’moo trang trại âng a noo nắc pa câl ooy thị trường mơ 3000 p’nong. Cơnh lâng c’moo đâu, moon đớc nắc a noo pa câl mơ 10.000 p’nong, lâng chr’năp muy p’nong a chim trĩ xoọc cheh cr’liêng nắc mơ 500 r’bhầu đồng cơnh xoọc đâu, tợơ ơy lơi zên bạc k’rong bhrợ têng, zập c’moo a noo dzợ đơơng chô k’ha riêng ức đồng. Cr’nọo bh’rợ băn a chim trĩ âng a noo nắc ơy bơơn chr’hoong Tiên Phước chơih pay bhrợ pr’đươi tr’haanh bhlầng pa căh đhị hội chợ bh’nơơn ha rêê đhuôch lâng ta bhưah coh tỉnh lâng tỉnh lơơng. Trần Minh Thiệp đoọng năl, a noo ra văng pa căh cr’nọo bh’rợ du lịch sinh thái coh zr’lụ băn a chim trĩ: “Cr’nọo bh’rợ a cu k’nặ bhrợ đhị ha y nắc đoọng zập ngai pâh lêy, ting năl, tr’pác kinh nghiệm, pay m’ma, đợ bấc zư đớc tước k’ra bhầu p’nong. Đhơ cơnh đếêc cung k’pân vaih pr’luh cr’ay tu cơnh đếêc kiêng ta bhưah ooy lơơng. Xọoc đếêc nắc k’dua ma nuyh k’rang zư lêy. Pa tệêt đhị zr’lụ tước, pa tệêt bh’nơơn bh’rợ, pa tệêt lữ hành, pa tệêt xe. Nắc bhrợ têng cr’nọo bh’rợ Homestay, zư lêy đong k’tiếc, pa căh pa dưr pr’dzoọng, zr’lụ tước, pa tệêt công ty lữ hành, pr’zợc; pa dưr ch’na đh’năh a chim trĩ, a tưch vel đong, a chim pa rap ca-ai, bhơi rơ veh, a mọot, prớ lâng ra pặ đhị ặt đhêy, đong n’loong căh cợ đong plăng zập pr’đươi đh’rưah aih l’thai, c’lâng lướt ra pặ đhêl, đh’rưah choh tơơm cha p’lêê, choh pô pay tợơ clung. Apêê t’mooi tước nắc ma nuyh Việt Nam, apêê tước chếêc năl. Đợ zên lêy k’rong bhrợ xoọc tr’nợơp nắc 500 ức đồng, ra pặ c’lâng lướt lâng đhêl, bhrợ phòng đhêy ặt liêm lâng rau pr’đươi ơy vêy.”

        Coh vel đong tỉnh Quảng Nam xoọc vêy lâh 300 cr’nọo bh’rợ đha đhâm c’mor bhrợ cha choom lâng 29 doanh nghiệp âng đha đhâm bhrợ c’la. Coh đếêc, cr’nọo bh’rợ băn a chim trĩ âng Trần Minh Thiệp đhị chr’val Tiên Cẩm, chr’hoong Tiên Phước nắc muy coh đợ pazêng cr’nọo bh’rợ bh’nơơn dal. A noo Hoàng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Quảng Nam đoọng năl, Tỉnh Đoàn Quảng Nam ơy lâng xoọc nắc xay bhrợ bấc bhrợ zup zooi, zooi đha đhâm c’mor bơơn pa đăn pazêng rau liêm choom âng khoa học kỹ thuật đoọng đươi dua đhị bhrợ têng, kinh doanh. Xọoc ơy vêy lâh 16.000 chu đha đhâm c’mor bơơn zup zooi vặ zên đoọng pa dưr kinh tế tợơ Ngân hàng Chính sách xã hội lâng pazêng đợ zên lâh 37 tỷ đồng; vặ zên tợơ Quỹ zup zooi tợơp  bhrợ têng cha cơnh liêm t’mêê âng tỉnh 2 tỷ đồng…: “Tỉnh Đoàn zup zooi đha đhâm c’mor tập huấn, pa choom, xay moon khoa học kỹ thuật. Tỉnh Đoàn cung nắc pa zưm lâng Ban k’đhợơng lêy, bhrợ têng, zup zooi apêê tợơp  bhrợ têng cha âng tỉnh, t’đang apêê doanh nghiệp zooi k’rong bhrợ têng coh đhr’năng lalua. UBND tỉnh ơy pa căh c’lâng xa nay đoọng ha pêê zup zooi tợơp bhrợ têng cha âng apêê chr’hoong bhrợ t’vaih zên bạc lalay./.”

Làm giàu từ nuôi chim trĩ

                 PV/VOV-Miền Trung

       Trang trại nuôi chim trĩ của chàng trai xứ Quảng Trần Minh Thiệp, từ lâu đã trở thành địa chỉ thân quen đối với người nuôi chim trĩ miền Trung và du khách gần xa. Từ đôi bàn tay trắng, đến nay, Trần Minh Thiệp đã sở hữu trang trại nuôi chim trĩ, thu nhập mỗi năm hàng trăm triệu đồng.

       Từ sau dịch Covid-19 đến nay, tuần nào trang trại nuôi chim trĩ của Trần Minh Thiệp cũng đón một vài đoàn khách đến tham quan và thưởng thức đặc sản chim trĩ. Tọa lạc trên khu đồi rộng hơn 1 héc ta ở thôn Cẩm Lãnh, xã Tiên Cẩm, huyện Tiên Phước, trang trại chim trĩ không chỉ hấp dẫn bởi hàng trăm con chim màu sắc sặc sỡ, mà còn bởi khu vườn rợp bóng cây xanh. Trần Minh Thiệp trải lòng, năm 2012, anh tốt nghiệp Đại học Quảng Nam, ngành Việt Nam học, cả nhà cùng bà con lối xóm ai cũng mừng và hy vọng anh sẽ tìm được 1 công việc phù hợp ở thành phố. Vì thế, khi nghe nói anh sẽ ở lại quê nuôi chim trĩ, cha mẹ, bà con họ hàng nhiều người phản đối. Vợ Trần Minh Thiệp cho biết, thấy mọi người phản đối chị cũng hơi lo nhưng sau khi bàn bạc, chị tin và ủng hộ quyết định của chồng: “Em thấy ảnh có chí cầu tiến nên em ủng hộ. Mới ra trường, tuổi còn trẻ nên tụi em cũng ít được lòng tin của mọi người, thậm chí trong gia đình cũng không ủng hộ. Nhiều người cũng bảo rằng, tưởng đâu đi học đại học về làm kỹ sư chứ hóa ra lại xuống ruộng làm như vậy. Nói chung là tụi em phải vượt qua nhiều định kiến của xã hội rồi từng bước cố gắng. Nếu mọi người ủng hộ, giúp sức thì 2,3 năm hay 5 năm minh xong, còn nếu không ai hỗ trợ thì 10 năm, 20 năm bọn em vẫn đi. Quan điểm của bọn em là đi ắt sẽ đến.”

Được sự ủng hộ của vợ, Trần Minh Thiệp khăn gói ra các tỉnh phía Bắc học kinh nghiệm và xoay xở vốn đầu tư mở trang trại nuôi chim trĩ. Để tiết kiệm chi phí, Thiệp lên núi tìm từng tảng đá, vác từng bao xi măng về làm chuồng trại. Vợ chồng anh cũng tự tay cấy lúa, trỉa bắp, trồng đậu…lấy nguồn thực phẩm nuôi chim. Trần Minh Thiệp chia sẻ: Chim trĩ nuôi dễ nuôi, ăn ít lại có sức đề kháng cao. Tuy nhiên khi làm chuồng trại cần phải chọn nơi cao ráo, thoáng mát, không để mưa dột, gió lùa: “Khuyến khích nuôi thiên nhiên, tức là bán tự nhiên, nửa trong, nửa ngoài nhưng phù hợp với thời tiết nóng. Mùa mưa nên đưa vô chứ để ở ngoài thì không đảm bảo sức khỏe cho nó. Nhược điểm của con chim trĩ là không thuần dưỡng được. Từ nhược điểm đó mình có thể quy hoạch, bảo vệ được trong khuôn viên. Chim trĩ quên bản năng ấp trứng, muốn ấp phải dùng máy tự động, không nên áp dụng công nghệ thấp. Hiện tại tôi đang dùng máy của Hà Lan. Đến thời điểm này, tôi đã đầu tư vào đây gần 600 triệu đồng tiền tích cóp từ công sức lao động.”

Bằng niềm đam mê và chịu khó tìm tòi nghiên cứu, kết nối mở rộng thị trường, từ 2 bàn tay trắng, đến nay Trần Minh Thiệp đã có gầy dựng được trang trại rộng cả héc ta. Theo Trần Minh Thiệp, bình quân  mỗi năm trang trại của anh cung cấp ra thị trường khoảng 3000 con. Riêng năm nay, dự kiến anh sẽ xuất khoảng 10.000 con. Với giá thành một con chim trĩ đang đẻ trưởng thành khoảng 500 ngàn đồng như hiện nay thì sau khi trừ chi phí, mỗi năm anh thu lãi hàng trăm triệu đồng. Mô hình nuôi chim trĩ của anh đã được huyện Tiên Phước chọn làm sản phẩm tiêu biểu giới thiệu tại hội chợ nông sản và nhân rộng ra khắp trong và ngoài tỉnh. Trần Minh Thiệp cho biết, anh chuẩn bị cho ra đời mô hình khu du lịch sinh thái ngay trong khu vực nuôi chim trĩ: “Mô hình trong tương lai tôi dự kiến làm nơi để mọi người tham quan, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, lấy giống, số lượng bảo tồn hàng ngàn con. Tuy nhiên sợ dịch bệnh nên muốn nhân rộng mô hình ra các nơi. Lúc đó mình sẽ thuê người trông coi. Sẽ liên kết điểm đến, liên kết sản phẩm, liên kết lữ hành, liên kết xe. Sẽ xây dựng mô hình homestay, bảo tồn lại nhà đất, quảng bá hình ảnh, điểm đến, liên kết công ty lữ hành, bạn bè; xây dựng ẩm thực chim trĩ, gà quê, chim bồ caai, rau , tiêu, ớt và bố trí chỗ nghỉ ngơi, nhà gỗ hay nhà tranh đầy đủ tiện nghi vừa mát mê, gần gũi thiên nhiên, lối đi lót đá, xen kẽ trồng cây ăn quả, trồng hoa đồng nội. Đối tượng khách-Việt Nam trải nghiêm. Bức đầu dự kiến đầu tư 500 triệu, bố trí đường đi lối đá, làm phòng nghỉ, nguồn nguyên liệu sẵn có.”

Trên địa bàn tỉnh Quảng Nam hiện có hơn 300 mô hình thanh niên làm kinh tế giỏi và 29 doanh nghiệp do thanh niên làm chủ Trong đó, mô hình nuôi chim trĩ của Trần Minh Thiệp ở xã Tiên Cẩm, huyện Tiên Phước là một trong số những mô hình hoạt động hiểu quả. Anh Hoàng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Quảng Nam cho biết, Tỉnh Đoàn Quảng Nam đã, đang và sẽ triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ, giúp thanh niên tiếp cận những tiến bộ khoa học kỹ thuật để vận dụng vào sản xuất, kinh doanh. Hiện đã có hơn 16.000 lượt thanh niên được hỗ trợ vay vốn để phát triển kinh tế qua Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng số tiền hơn 37 tỷ đồng; vay vốn qua Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh 2 tỷ đồng…: “Tỉnh Đoàn hỗ trợ thanh niên tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật .Tỉnh Đoàn cũng sẽ phối hợp với Ban điều hành hỗ trợ khởi nghiệp của tỉnh kêu gọi các doanh nghiệp hỗ trợ đầu tư thực tế. UBND tỉnh đã ra chủ trương cho các tổ hỗ trợ khởi nghiệp của các huyện thành lập quỹ riêng./.”

                              Ảnh minh họa: vietnamnet