Anoo Nguyễn Trọng Thanh n’niên coh pr’loỌng đong bhrợ ha rêê đhuốch đhị đhăm k’tiêc Hoà Phước, chr’val Hoà Phú, chr’hoong Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng. Pr’ăt tr’mông zr’năh xr’dô năc anoo Thanh lơi bh’rợ học chêêc bh’rợ tr’nêng ta bơơn zên, zooi k’conh k’căn. Anoo Thanh xay moon, pr’ăt tr’mông zr’năh k’đhap lâh mơ bêl anoo bơơn k’điêl lâng vaih 2 p’nong k’coon. Bâc ha dum, diic điêl anoo k’noọ bhrợ têng n’hau đoọng nhâm mâng pr’ăt tr’mông đhị đhăm k’tiêc âng vel đong. Coh t’tun, anoo lêy coh mạng xã hội vêy bâc manuyh pa câl pr’đươi sạch, cr’noọ đươi dua coh vel đong âng đhanuôr ting t’ngay bâc lâh mơ. Anoo xay moon ooy k’điêl năc t’bhlâng b’băn đoọng pa dưr pr’ăt tr’mông. Tr’nơơp c’moo 2015, tơợ zên vặ lâh 100 ức đồng, diíc điêl anoo nưc bhrợ bh’rợ kinh tế b’băn p’loh coh bhươn. Pr’loọng đong anoo đơc pazêng zên câl a ọc lâng a tưch, bhrợ têng c’rol lâng groong bhươn bhrợ t’vaih zr’lụ p’loh a tứch, a ọc. Ruuh tr’nơơp pa câl năc chô đơơng zên công z’zăng ga măc đoọng ha pr’loong đong anoo. Ơy vêy zên năc pr’loọng đong anoo câl a ọc căn ma coon đoọng k’miah zên câl m’ma a ọc, băn a tưch cheh cr’liêng đoọng pa dưr râu bơơn pay pa chô, đươi r’veh coh bhươn đong, coh crâng k’coong đoọng bh’năn sạch ha a ọc, a tứch. Coh bâc c’moo ahay pr’luh dưr vaih đhị vel đong, pazêng a ọc, a tứch âng pr’loọng đong anoo năc doọ crêê pr’luh. Ting cơnh anoo Nguyễn Trọng Thanh, đoọng pa xiêr pr’luh coh a ọc, a tứch, zr’lụ ăt mamông âng bh’năn năc chr’năp pa bhlâng. Anoo ta luôn phun zơ nươu c’chêệt vi trùng coh zr’lụ b’băn, chr’na âng a ọc năc vêy ta zêệ chêện, tiêm zập pazêng râu vắc xin ting t’ngay c’xêê: “Ting cơnh acu, đoọng pa dưr bh’rợ b’băn liêm choom, tr’nơơp năc vêy m’bưi c’năl ooy bh’rợ b’băn. Chr’năp bhlâng, zâl t’bil đơơh loon pr’luh năc râu đơ chr’năp bhlâng. Tu cơnh đêêc, zr’lụ b’băn năc ta luôn sạch liêm, phun zơ nươu c’chêệt khuẩn, tiêm vắc xin… Ng’moon zazum b’băn p’loh doọ vêy u k’đhap, tu bh’năn vêy ta p’loh, ăt mamông cơnh ađhăh coh crâng nac buôn pa bhlâng u cha cha, bh’năn hân đoo công u cha. Ha dang doọ crêê pr’luh căh râu căh liêm crêê anag pleng k’tiêc năc công bơơn z’zăng bâc zên tơợ bh’rợ n’nâu.”

Zập c’moo, pr’loọng đong anoo Thanh pa câl 3 ruuh a ọc lêệ lâng k’dâng 100 p’nong, pazêng p’nong a tứch zập c’moo tơợ 1300- 1500 p’nong, pa câl tơợ 3-4 ruuh, lâng chr’năp 120 r’bhâu đồng muy kg. Anoo Thanh xay moon, bh’rợ b’băn đoọng đợ râu bơơn pay pa chô k’nặ 200 ức đồng coh zập c’moo, zooi pr’loọng đong nhâm mâng pr’ăt tr’mông. T’cooh Huỳnh Văn Hùng, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Hoà Phú, chr’hoong Hoà Vang xay moon, đh’rưah lâng pa dưr pazêng râu tơơm chr’noh liêm choom ooy kinh tế bâc pa bhlâng, chính quyền chr’val Hoà Phú năc dợ ta đang moon đhanuôr bhrợ têng bh’rợ băn a ọc, a tứch crêê cơnh lâng đhr’năng âng vel đong. Coh đêec, bh’rợ kinh tế âng pr’loọng đong anoo Nguyễn Trọng Thanh ơy chô đơơng râu liêm choom bâc pa bhlâng. Tơợ bh’rợ âng pr’loong đong anoo năc ơy vêy bâc pr’loọng đong coh zr’lụ ting bhrợ têng. T’cooh Huỳnh Văn Hùng xay moon: “Coh cr’chăl ahay, Hội Nông dân chr’val ta đang moon lâng zooi hội viên t’bhlâng pa dưr pr’ăt tr’mông đươi tơợ pazêng zên vặ t’đui doọng. Coh đêêc, vêy bh’rợ b’băn âng pr’loỌng đong anoo Thanh ơy bhrợ t’vaih râu liêm choom ooy kinh tế bâc pa bhlâng. Coh zr’lụ chr’val vêy bâc bh’rợ tr’nêng, cơnh choh r’veh công nghệ dal, prí col, pa liêm bhươn căh ma chr’noh chr’bêệt, b’băn… ting bhrợ pa liêm pa crêê pr’ăt tr’mông coh bhươl cr’noon da ding k’coong.”

Đoọng zooi đhanuôr pa dưr kinh tế, chr’hoong Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng ơy xay bhrợ đh’rưah lâng zên đoọng vặ t’đui đoọng ha đhanuôr pa dưr pr’ăt tr’mông, t’bil ha ul pa xiêr đharựt. T’cooh Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch Hội Nông dân chr’hoong Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng xay moon, Hội ơy tín chấp lâng pazêng ngân hàng, Quỹ đhanuôr bhrợ ha rêê đhuốch chr’hoong, thành phố, coh đêêc vêy bâc tơợ bh’rợ vặ tơợ Ngân hàng Chính sách xã hội lâng lâh 160 tỷ đồng đoọng ha lâh 4 r’bhâu pr’loọng đong đhanuôr vặ: “Chr’hoong Hoà Vang năc vel đong vêy đhăm k’tiêc bhưah âng thành phố Đà Nẵng. Bấc bhlâng pazêng bh’rợ kinh tế năc ooy bh’rợ nông nghiệp, ch’choh, b’băn, choh r’veh sạch… Pa bhlâng năc tơợ xa nay bh’rợ bhươl cr’noon, đhanuôr bhrợ ha rêê đhuốch chr’hoong Hoà Vang ơy bhrợ têng bâc bh’rợ kinh tế liêm choom, pr’ăt tr’mông âng đhanuôr ting t’ngay vêy ta ha dưr dal lâh mơ.”/.

Phát triển kinh tế từ mô hình chăn nuôi thả vườn

                                     PV Jumi Sĩ

Thực hiện Chương trình Xây dựng Nông thôn mới, huyện Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng đã đẩy mạnh phong trào phát triển kinh tế hộ gia đình, cải thiện đời sống người dân. Từ phong trào này, gia đình anh Nguyễn Trọng Thanh ở thôn Hoà Phước, xã Hoà Phú đã xây dựng thành công mô hình chăn nuôi thả vườn cho thu nhập gần 200 triệu đồng mỗi năm. Chuyên mục “Bàn cách làm ăn” hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu cách làm kinh tế của vợ chồng anh Nguyễn Trọng Thanh ở xã Hoà Phú, huyện Hoà Vang nhé.

Anh Nguyễn Trọng Thanh sinh ra trong gia đình thuần nông ở vùng đất Hòa Phước, xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Gia cảnh khó khăn nên anh Thanh phải từ bỏ con đường học tập để kiếm việc làm, phụ giúp cha mẹ. Anh Thanh cho biết, cuộc sống càng khó khăn hơn khi anh lập gia đình và 2 con lần lượt ra đời. Nhiều đêm, vợ chồng anh trằn trọc suy nghĩ làm sao để ổn định cuộc sống ngay tại quê nhà. Về sau, anh nhận thấy trên mạng xã hội nhiều người đăng bán thực phẩm sạch, nhu cầu thực phẩm quê của người dân ngày càng cao. Anh bàn với vợ mạnh dạn đầu tư tập trung chăn nuôi để phát triển kinh tế. Đầu năm 2015, từ số tiền vay mượn hơn 100 triệu đồng, vợ chồng anh bắt tay xây dựng mô hình kinh tế chăn nuôi thả vườn. Gia đình anh dành phần lớn số tiền để mua heo và gà giống, đầu tư xây dựng chuồng và khoanh rào đất vườn làm nơi thả rông đàn gà, lợn. Lứa đầu tiên xuất bán mang về số tiền lớn cho gia đình. Có vốn, vợ chồng anh tiếp tục đầu tư mua heo nái sinh sản để tiết kiệm chi phí con giống, nuôi gà đẻ trứng để tăng thu nhập, tận dụng rau củ trong vườn nhà, trên rừng để làm thức ăn sạch, an toàn cho đàn gia súc, gia cầm. Nhiều năm qua dịch bệnh xảy ra tại địa phương, nhưng đàn gia súc, gia cầm của gia đình anh vẫn an toàn. Theo anh Nguyễn Trọng Thanh, để hạn chế dịch bệnh, môi trường sống của vật nuôi rất quan trọng. Anh thường xuyên phun, khử trùng xung quanh vườn trại, thức ăn cho đàn lợn phải được nấu chín, tiêm đầy đủ vắc xin theo định kỳ: “Theo tôi, để phát triển mô hình chăn nuôi hiệu quả, đầu tiên phải có chút kiến thức cơ bản về chăn nuôi. Đặc biệt, xử lý kịp thời khi dịch xảy ra là điều quan trọng nhất. Do vậy, khu vực chăn nuôi phải luôn vệ sinh sạch sẽ, phun thuốc khử trùng, tiêm vắc xin... Nói chung chăn nuôi thả rông không khó, bởi khi con vật được thả rông, sống theo bản năng sinh tồn thì thường rất dễ ăn, cái gì cũng ăn hết. Nếu không bị dịch bệnh hay thiên tai thì kiếm được cũng khá nhiều tiền từ mô hình này.”

Mỗi năm, gia đình anh Thanh xuất bán 3 lứa heo thịt với khoảng 100 con, tổng đàn gà mỗi năm từ 1300-1500 con, xuất bán 3-4 lứa, với giá 120 nghìn đồng/kg. Anh Thanh cho biết, mô hình chăn nuôi cho thu nhập gần 200 triệu đồng mỗi năm, giúp gia đình ổn định cuộc sống. Ông Huỳnh Văn Hùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang cho biết, cùng với phát triển các loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao, chính quyền xã Hòa Phú còn khuyến khích nông dân xây dựng các mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm phù hợp với điều kiện địa phương. Trong đó, mô hình kinh tế của gia đình anh Nguyễn Trọng Thanh đã cho hiệu quả kinh tế cao. Từ mô hình của gia đình anh đã có nhiều hộ trong vùng học tập, làm theo. Ông Huỳnh Văn Hùng cho biết: “Thời gian qua, Hội Nông dân xã rất khuyến khích và hỗ trợ hội viên phát triển kinh tế thông qua các nguồn vốn vay ưu đãi. Trong đó, có mô hình chăn nuôi của gia đình anh Thanh đã cho hiệu quả kinh tế cao. Trên địa bàn xã có rất nhiều mô hình khác, như trồng rau công nghệ cao, chuối thanh tiêu, cải tạo vườn tạp, chăn nuôi... góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn miền núi.”

Để hỗ trợ nông dân phát triển kinh tế, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng đã lồng ghép các nguồn vốn cho vay ưu đãi để bà con phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Ông Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng cho biết, Hội đã tín chấp với các ngân hàng, Quỹ Nông dân huyện, thành phố, trong đó nhiều nhất là kênh Ngân hàng Chính sách xã hội với trên 160 tỷ đồng cho hơn 4 nghìn hộ nông dân vay:  “Huyện Hòa Vang là địa phương còn nhiều diện tích đất đai rộng lớn của thành phố Đà Nẵng. Phần lớn các mô hình kinh tế tập trung vào các mô hình nông nghiệp, chăn nuôi, trồng rau sạch... Nhất là qua chương trình xây dựng nông thôn mới, nông dân huyện Hòa Vang đã xây dựng nhiều mô hình kinh tế cho hiệu quả, đời sống nông dân từng bước được nâng lên.”/.