Pr’đươi âng p’lêê chanh
Thứ ba, 00:00, 10/12/2013
          Tơợ đanh ạ zập ngai công n’năl râu pr’đươi y học lâng pazêng râu liêm choom âng p’lêê p’coo cóh bhươn âng hêê, cơnh tỏi, p’lêê chanh… lâng c’rơ âng acoon manúyh. Cóh t’ruíh: manuýh pa dứah đh’réh cr’ăy cóh bhươl cr’noon bêl đâu, azi nhăn xay truíh râu pr’đươi âng p’lêê chanh.

Pr’đươi âng p’lêê chanh:

T’nơơm chanh, axậ lâng p’lêê âng chanh nắc lứch vêy pr’đươi pa dứah đh’réh cr’ăy. Axậ chanh cắh muy ng’zêệ lâng lêệ a tứch yêm đha hum, ting n’nắc nắc dzợ ng’đươi zêệ cóh gọ đác đh’hấc bêl crêê k’ăy đh’mâr, pa khau, t’bil độc cóh a chắc a zân.

Dầu cóh axậ chanh t’mêê vêy pr’đươi t’bil vi khuẩn, t’bil đhr’năng k’oóh, đh’mâr. K’ăy mr’loọng, k’oóh nắc z’zăng u dứah bêl đươi dua p’lêê chanh.

Đác chanh vêy chất acid citric, vitamin C, B1, B2, Kali… nắc râu đác ộm t’bil đhr’năng ra hal đác, bhrợ ch’ngaÁch a chắc a zân xang bêl pa bhrợ ta têng g’lêếh ga lêêng.

Bêl crêê k’ăy luônh nắc clai đác chanh lâng m’bứi đường lâng m’bứi bhoóh đoọng ộm, p’xoọng đác ooy a chắc a zân.

P’lêê chanh nhuum nắc râu z’nươu pa dứah k’ăy k’oóh. Pay p’lêê chanh nhuum clát k’đặ đớc ooy đhia, căh cậ chom, đớc m’bứi đường phèn cắh cậ đác c’roót mơ đhêệng xang n’nắc đớc ooy gọ đhoóh, đhoóh tước bêl u chêên, xang n’nắc pay cha, chr’nắp pa bhlâng đoọng ha bh’rợ pa dứah k’ăy k’oóh cóh manuýh t’coóh, p’niên k’tứi.

Nắc n’căr âng p’lêê chanh, puáh pa goóh zêệ ộm công choom pa dứah đh’năng k’ăy luônh, cha cắh u tiêu.

Bêl crêê tr’loóh bhíh: chanh vêy pr’đươi zâl vi khuẩn lâng zâl vi rút, bhrợ zr’lụ bhíh tr’loóh đơớh u dứah. Ng’bhrợ nắc công doọ lấh k’đháp, pr’zớc pị muy p’nong p’lêê chanh ooy muy cốc đác pa púih lâng nắc đươi đác n’nâu bhrợ đác gr’lóc boóp pêê chu cóh muy t’ngay. Bhrợ têng ta luôn cơnh đâu nắc pr’zớc xâng doọ dzợ lấh zr’nắh k’đháp cóh a chắc a zân.

Pa xiêr đhr’năng k’ăy k’hir, k’ăy đh’mâl, pa khau tu bấc cơnh bhrợ t’váih nắc bhrợ ha a chắc a zân g’lêếh ga lêêng, đoọng t’bil lơi đhr’năng n’nâu pr’zớc choom pay pị muy p’nong p’lêê chanh ooy cốc đác pa puíh lâng lúc m’bứi đác c’roót, m’mơ 2 tiếng đồng hồ ộm muy chu, ộm đác tước bêl pr’lúh cr’ăy u bil.

Bêl crêê k’ăy mr’loọng: đhr’năng cr’ăy mr’loọng bhrợ ha pr’zớc xâng k’đháp cóh a chắc a zân lâng k’ăy cắh dzợ cơnh, đoọng t’bil lơi cr’ăy n’nâu đơớh lấh mơ, pr’zớc pị đác chanh ooy 250 ml đác pa puíh, lúc m’bứi bhoóh, gr’lóc boóp 3 chu cóh muy t’ngay. Đoo bêl gr’lóc boóp nắc c’bọm đác cóh boóp k’dâng 1 phút đoọng đơớh u dứah.

Cóh p’lêê chanh vêy bấc chất axits xitric, vêy pr’đươi t’bil lơi k’mon. đhị đêếc cậ, cóh chanh nắc dzợ vêy bấc Vitamin C- muy râu Vitamin liêm crêê ha n’căr hêê.

Cóh bh’rợ pa dứah t’bil lơi k’mon: Đươi k’páih tụ ooy đác chanh, xút ooy zr’lụ vêy dưr váih k’mọn bêl k’nặ lướt bếch lâng rao pa sạch bran mặt cóh ra diu t’ngay t’tun. Lúc ma mơ bhlưa đác chanh lâng đác pô hồng, cắh cậ đác c’roót, đớc apêê đác n’nâu m’mơ 30 phút, nắc đươi dua ngoọ cơnh sữa ng’rao bran mặt, rao bơr chu cóh muy t’ngay, cóh ra diu lâng cóh ha dzum. Xay moon gít lâng apêê pr’zớc: bh’rợ n’nâu doọ lấh k’đháp, liêm choom, hân đhơ cơnh đêếc nắc cắh choom đươi bêl n’căr âng hêê crêê tr’loóh,. Bhíh tu k’mon bhrợ t’váih.

P’lêê chanh công vêy pr’đươi t’bil đhr’năng pa punh cóh dzung: kiêng t’bil lơi đhr’năng pa punh cóh dzung, pr’zớc clát chanh pay đớc đhị zr’lụ pa punh, đươi bhai k’tứi por chọ pa nhâm, cóh ra diu t’ngay m’muy nắc pay đớc.

Bêl crêê k’gơu cắp, crêê bh’rư xéch, a rang xéch… apêê pr’zớc đươi tơợ 1 – 2 đác p’lêê chanh lúc lâng m’bứi đác c’roót, xang n’nắc bưới ooy zr’lụ crêê ta xéch. Chr’nắp bhlâng nắc choom đươi dua mơ 20 t’dzơợt đác chanh lúc lâng 1 cốc đác, xang n’nắc xịt đác n’nâu ooy z’đâl đông, cơnh đêếc nắc choom t’bil lơi k’gơu, bh’ruy cóh đông âng pr’zớc.

             Pazêng râu pr’đươi âng p’lêê chanh, đhanuôr lâng pr’zớc nắc choom đươi dua, bhrợ têng buôn pa bhlâng cóh pr’ắt tr’mông zập t’ngay âng đay. Rơơm kiêng apêê đhanuôr lâng pr’zớc ting t’ngay vêy c’rơ liêm.

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC