Bhươn thanh long loom bhrông bhứah mơ 5,5 sào âng anoo Phạm Đô, cóh vel Vạn Tường, chr’val Bình Hải xoọc moót hân noo bơơn bhrợ. Đợ p’lêê thanh long đoọm bhrông cóh đoong nắc bh’nơơn bh’rợ xang cr’chăl t’ngay đenh đươnh anoo Đô lêy cha mêết lâng ra lắp liêm choom pr’đươi tưới đác k’mía 3 cóh 1. Đoọng bhrợ têng pr’đươi tưới k’míah nâu, anoo đươi dua mưy máy bơm, pr’đươi tăng áp, pr’đươi ra lọc, bồn đác k’tứi đoọng hr’lục dung dịch phân bón, pr’đươi n’coo đác lướt hooi ting n’juông thanh long lâng zâp đắh a’cọ tự lêy bhrợ. Anoo Đô đoọng năl: “Râu liêm choom tr’nơợp nắc tưới đác k’míah, râu 2 nắc bón phân, râu 3 nắc bón bhrợ sinh học đoọng ha tơơm chr’nóh. Bêl ahay nắc mưy tưới bơơn m’pâng bhươn, hân đhơ cơnh đêếc, tơợ bêl vêy pr’đươi nâu nắc acu lêy tưới k’míah lấh mơ, bơơn tưới lứch bhươn, pa xiêr zên k’rong bhrợ đoọng ha t’nơơm thanh long, doọ láh bil c’rơ g’lêêh.”

       Tưới đác lâng pr’đươi phun đhi lục cắh mưy zư đoọng ha k’tiếc ta luôn bơơn zư dz’dzong nắc dzợ pa xiêr bhiệc ta coọng p’loong lơi phân bón cắh cậ dinh dưỡng cóh k’tiếc, doọ bhrợ pa hư k’tiếc, pa xiêr bhiệc k’đập váng cóh k’tiếc lấh mơ tưới cơnh ty ahay. Anoo Phạm Đô xay moon: “Bêl ahay acu bhrợ nâu đoo cung bấc chu cắh liêm choom. bhrợ 2, 3 c’moo cắh choom nắc lêy bhrợ t’mêê cớ vêy choom, tơợ vêy pr’đươi tưới nâu nắc tơơm chr’nóh âng cu k’rơ lấh, dưr váih liêm choom lấh mơ.”

        Đoọng k’míah bấc manứih pa bhrợ lâng liêm buôn lấh đắh bhiệc p’đhiêr pr’đươi tưới k’míah nâu, anoo Đô nắc dzợ đươi bhrợ công nghệ điện tử, nắc mưy tớt cóh đông lâng choom lêy bhrợ p’đhiêr tơợ ch’ngai. Pr’đươi nâu zúp đoọng ha đợ đhanuôr cơnh anoo Đô vêy pa xoọng cr’chăl t’ngay, doọ lấh trơ vâng: “Zêng lêy c’rơ g’lêếh tưới đác nắc xăl liêm choom đoọng ha pêê pa bhrợ, mưy tớt đhị đông p’đhiêr nắc choom tưới lứch bhươn tược.  doọ dzợ bhrợ têng ga lêếh. Ooy cr’chăl nâu a’tốh, acu nắc bhrợ tr’xăl hiện đại lấh, nắc đị cóh sóng điện thoại nắc hân đhơ ặt ha đhị cung choom tưới.”

        Bh’rợ tưới đác k’míah 3 cóh 1 xoọc pa dưr liêm choom ooy cr’chăl p’răng xơớt, hân đhơ cơnh đêếc, zên ra lắp đoọng ha zâp hécta k’tiếc chóh cung dzoọc tước k’ực đồng. tu cơnh đêếc, bh’rợ cung t’mêê đươi bhrợ ooy 2, 3 vel đông k’tứi la lêếh. Hân đhơ cơnh đêếc, lêy ooy đenh đươnh nắc nâu đoo bh’rợ zúp đhanuôr chóh bhrợ liêm choom lấh, chrooi pa xoọng pa xiêr zên k’đươi apêê pa bhrợ, pa xiêr g’rưy, zư lêy pr’đươi pr’dua đác, zêl cha groong lâng tr’xăl plêệng k’tiếc xoọc ting t’ngay ting zr’nắh k’đhạp zâp cơnh./.

Hệ thống tưới nước 3 trong một,

 giải pháp hữu hiệu trong mùa hạn.

                                 CTV Xuân Yến

Trong điều kiện hạn hán như hiện nay, nguồn nước tưới cho cây trồng tại nhiều địa phương rất thiếu. Vì vậy tiết kiệm được nguồn nước tưới đảm bảo cho cây trồng phát triển tốt là giải pháp ưu tiên hàng đầu. Tại thôn Vạn Tường, xã Bình Hải, một thanh niên đã tự mình chế tạo hệ thống nước tưới tiết kiệm 3 trong một, vừa đảm bảo nguồn nước tưới, vừa bón phân và các chế phẩm sinh học, giúp cho việc canh tác vườn cây ăn quả tiện lợi hơn.

  Vườn thanh long ruột đỏ rộng 5,5 sào của anh Phạm Đô, ở thôn Vạn Tường, xã Bình Hải đang vào mùa thu hoạch. Những quả thanh long chín đỏ trên cành là thành quả sau thời gian dài mà anh Đô nghiên cứu và lắp đặt thành công hệ thống tưới nước tiết kiệm 3 trong 1. Để hoàn thành hệ thống tưới tiết kiệm này, anh sử dụng một máy bơm; hệ thống tăng áp, bộ phận lọc; bồn nước nhỏ để pha dung dịch phân bón; hệ thống đường ống chạy dọc theo hàng thanh long và các đầu béc tự chế. Anh Đô cho biết: “Ưu điẻm thứ nhất là tưới nước tiết kiêm, thứ hai là bón phân, thứ 3 là bón chế phẩm sinh học cho cây. Trước kia chỉ tưới được nửa vườn thôi nhưng từ khi có cái đây thì mình tưới tiết kiệm hơn được cả cái vườn, giảm chi phí đầu tư cho cây thanh long, giải phóng sức lao động là trên 50%.”

Tưới nước bằng đầu béc phun sương không chỉ giữ cho mặt đất luôn được ẩm ướt mà còn hạn chế hiện tượng rửa trôi phân bón hoặc dinh dưỡng trên lớp đất mặt, không phá vỡ kết cấu đất,hạn chế tình trạng đóng váng mặt đất so với tưới phun truyền thống. Anh Phạm Đô chia sẻ: “Hồi xưa mình làm cái này cũng rất nhiều lần bị thất bại. Làm 2-3 năm thất bại rồi làm đi làm lại mới thấy hiệu quả, từ khi có hệ thống này, thì cây của mình mạnh hơn, năng suất cao hơn và chất lượng hơn nữa.”

Để tiết kiệm tối đa nhân công và tiện lợi hơn trong việc điều khiển hệ thống tưới tiết kiệm này, anh Đô còn áp dụng công nghệ điện tử, chỉ cần ngồi trong nhà và điều khiển từ xa. Hệ thống này giúp cho những nông dân như anh Đô có thêm chút nhàn nhã của nhà nông. “Hầu như công tưới nước là nó thay thế hết được cho người lao động, bởi chỉ cần ngồi trong mát điều khiển thôi thì nó sẽ tưới hết cả cái vườn cho mình. nó thay thế toàn bộ sức lao động. Trong thời gian tới, tôi sẽ chuyển đổi hiện đại hơn là điều khiển qua sóng điện thoại thì bất cứ ở nơi đâu mình cũng tưới nước được.”

Mô hình tưới nước tiết kiệm 3 trong 1 đang phát huy tính hiệu quả rất cao trong mùa khô hạn, tuy nhiên, chi phí lắp đặt cho mỗi hecta đất trồng cây cũng lên đến vài chục triệu đồng. Vì thế mô hình cũng chỉ mới được áp dụng rải rác ở một số địa phương nhỏ lẻ. Tuy nhiên, tính về lâu dài, đây là mô hình giúp bà con nông dân canh tác hiệu quả hơn, góp phần giảm chi phí nhân công lao động, hạn chế được sâu bệnh, bảo vệ được nguồn tài nguyên nước, ứng phó với sự biển đổi khí hậu đang ngày càng trở nên khốc liệt và bất thường./.