Mơ 5 c’moo chô ooy đâu, thành phố k’rong bhrợ kr’bhâu tỷ đồng bhr’lậ pa liêm zâp đhị k’cir lịch sử, văn hoá; bhrợ t’mêê bâc xa nay bh’rợ, lêy bhrợ văn hoá. Đà Nẵng t’bhlâng tươc c’moo 2030, zêng đợ k’cir nâu ơy ra pặ moon lêy bhr’lậ pa liêm; 100% k’cir phi vật thể ooy t’nooi k’cir phi vật thể k’tiêc k’ruung bơơn zư lêy, pa dưr chr’năp liêm.

Crêê bêl g’luh hơnh deh 80 c’moo Quốc khánh 2/9 lâng hơnh deh Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng g’luh tr’nơợp, nhiệm kỳ 2025-2030, thành phố Đà Nẵng pa lưih tượng Ava Hồ đhị tang Thư viện Đà Nẵng. Xa nay bh’rợ nâu vêy pa zêng zên k’rong bhrợ k’noọ 15 tỷ đồng.

Tượng Ava Hồ tơt đọc bha ar đhị tang thư viện năc đoo xa nay bh’rợ vêy mưy a’năm đhị Việt Nam xoọc đâu, vaih năc đhị c’leh bh’rợ liêm chr’năp âng văn hoá đọc lâng bh’rợ zay học coh cr’loọng thành phố Đà Nẵng. Đhị đâu năc đhị văn hoá chr’năp liêm đoọng đhanuôr, ta mooi pâh lêy, hay k’noọ ooy Ava Hồ, p’too pa choom truyền thống zay học lâng pa dưr pr’ăt bh’rợ học tập, đọc bha ar lâng zâp lang p’niên, chrooi pa xoọng pa dưr văn hoá đọc. Amoó Nguyễn Phương Hoa, đhanuôr coh thành phố Đà Nẵng xay moon chăp hơnh ooy tượng Ava Hồ đọc bha ar vêy ta đợc đhị tang thư viện: “Acu lêy xoọc đâu, bâc đhị cung đợc tượng Ava Hồ, ha dợ bâc năc tượng Ava Hồ dzoọng, chào, ha dợ đhị Đà Nẵng đợc tượng Ava Hồ tơt đọc bha ar mưy đhị chr’năp, năc đhị thư viện. Xa nay bh’rợ liêm chr’năp, bhrợ pa dưr pr’ăt bh’rợ học tập cung cơnh đọc bha ar lâng lang p’niên, chrooi pa xoọng pa dưr văn hoá đọc”.

Lăm đêêc, crêê bêl g’luh hơnh deh 50 c’moo t’ngay pa chô thành phố Đà Nẵng, thành phố nâu cung bhrợ pa lưih Bảo tàng Đà Nẵng t’mêê đhị số 42 lâng 44 c’lâng Bạch Đằng. Bh’rợ nâu vêy pa zêng zên k’rong bhrợ lâh 500 tỷ đồng, đhị zư đợc k’noọ 3.000 tài liệu, pr’đươi pr’dua, pa zưm lâng bh’rợ đợc p’căh truyền thống lâng công nghệ ley p’căh hiện đại; lâh mơ năc ứng dụng phim 3D Mapping, phim tư liệu lâng Slide c’leh cha nụp bhrợ pa dưr liêm choom lâng ta mooi. Nâu đoo năc bảo tàng tr’nơợp coh prang k’tiêc k’ruung đươi dua c’năl bh’riêl acoon manưih bhrợ đăh bh’rợ prá xay, p’căh.

Bhiệc thành phố Đà Nẵng pa tơơi Bảo tàng Đà Nẵng ty đhâc tợơ k’cir k’tiêc k’ruung chr’năp Thành Điện Hải lâng pay đông âng HĐND thành phố đhị số 42 lâng 44 c’lâng Bạch Đằng bhrợ Bảo tàng Đà Nẵng t’mêê năc quyết định chr’năp liêm lịch sử, bhrợ p’căh pr’đơợ tr’xăl liêm choom đăh bhrợ pa dưr, zư lêy, pa dưr đợ râu chr’năp văn hoá đơơng chr’năp c’leh k’cir âng Đà Nẵng moon lalay, k’tiêc Quảng moon zr’nưm. C’lâng xa nay nâu bơơn râu hơnh deh, đươi bhrợ, zooi đoọng âng đhanuôr thành phố lâng apêê lêy cha mêêt văn hoá, lịch sử coh prang k’tiêc k’ruung.

Bảo tàng Đà Nẵng ty bêl ahay bhrợ pa dưr đhị zr’lụ k’tiêc cr’loọng k’cir k’tiêc k’ruung chr’năp Thành Điện Hải. Bhiệc pa tơơi Bảo tàng ty chô tươc đhị t’mêê năc doọ dzợ vaih bhiệc bhrợ pa hư k’cir lâng vêy pr’đơợ lêy bhr’lậ, pa dưr pa liêm k’cir k’tiêc k’ruung chr’năp Thành Điện Hải. T’cooh Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng đoọng năl, xoọc đâu, đơn vị xoọc pa zưm lâng cơ quan chức năng xay bhrợ Dự án bhr’lậ, pa dưr k’cir k’tiêc k’ruung chr’năp Thành Điện Hải: “Dự án bhr’lậ, pa dưr k’cir k’tiêc k’ruung chr’năp Thành Điện Hải ơy bhrợ liêm xang cr’chăl mưy, pa zêng bhr’lậ thành lâng hào. Cr’chăl 2, azi xay bhrợ pa dưr zêng đợ hạng mục cung đình bơơn pa dưr bêl lang bhua Minh Mạng cơnh: đông đhêy ặt, kỳ đài, đông đợc súng, kho lương... k’noọ đợc vêy bhrợ xang ooy c’moo 2025 nâu”.

Nhiệm kỳ hanua, thành phố Đà Nẵng k’rang lêy k’rong bhrợ bâc lâh mơ đăh bh’rợ văn hoá. Zâp đăh bh’rợ văn hoá t’mêê, bhrợ pr’đơợ đoọng bhrợ pa dưr, pa liêm lâng pa bhrợ liêm choom, vêy bâc râu pr’hay chr’năp lâng đhanuôr, ta mooi pâh lêy. Mơ ooy 5 c’moo hanua, thành phố nâu ơy k’rong bhrợ kr’bhâu tỷ đồng bhrợ t’mêê, bhr’lậ pa liêm zâp k’cir lịch sử, bhrợ pa liêm văn hoá. Cơnh dự án pa dưr pa liêm đhị đông 42 Bạch Đằng đoọng bhrợ Bảo tàng Đà Nẵng t’mêê lâng zên lâh 500 tỷ đồng; xa nay bh’rợ “Pa dưr pa liêm Đài tưởng niệm thành phố lâng pa dưr pa liêm, bhrợ t’bhưah Quảng trường 29/3, zên bhrợ 212 tỷ đồng; Dự án pa dưr pa liêm công viên 29/3, zên 673 tỷ đồng; Dự án bhr’lậ k’cir Chùa Cầu Hội An vêy pa zêng zên k’rong bhrợ lâh 20 tỷ đồng; Dự án bhrợ pa liêm công viên đăh Tây đền thờ Danh thần Thoại Ngọc Hầu lâng zên lâh 71 tỷ đồng; Dự án Bảo tàng Điêu khắc Chăm cơ sở 2 zên lâh 140 tỷ đồng...

Lâh mơ, g’luh tr’nơợp thành phố Đà Nẵng pa zưm lâng UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (ty) xay bhrợ Dự án zư lêy, bhr’lậ pa liêm lâng pa dưr chr’năp k’cir k’tiêc k’ruung Hải Vân quan đhị da ding Hải Vân. Nâu đoo năc k’cir lịch sử chr’năp ăt đhị k’noong k’tiêc âng 2 vêêl đông, mưy cr’chăl đenh căh vêy bhr’lậ pa liêm, ma hư zơch. Bhiệc 2 vêêl đông ơy vêy “tr’coọp têy lịch sử” đoọng đh’rưah bhrợ pa dưr cớ k’cir nâu bhrợ p’căh cr’noọ bh’rợ t’bhlâng ga măc liêm đăh bh’rợ zư lêy k’cir văn hoá.

Thành phố Đà Nẵng t’bhlâng tươc c’moo 2030, zêng đợ k’cir ơy ra pặ hạng bơơn bhr’lậ pa liêm; 100% k’cir phi vật thể ooy t’nooi k’cir phi vật thể k’tiêc k’ruung vêy ta zư lêy, pa dưr chr’năp liêm.

Ting cơnh dự thảo Nghị quyết xay moon Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng g’luh tr’nơợp, Đà Nẵng moon cr’noọ bh’rợ pay pa chô âng ngành công nghiệp văn hoá k’dâng 7,5% GRDP moot c’moo 2030, vaih năc mưy ooy pêê trung tâm điện ảnh ga măc âng Việt Nam. Thành phố cung đợc cr’noọ bh’rợ tươc c’moo 2030, ngành nghệ thuật biểu diễn chrooi đoọng k’dâng 1,7% moot ooy GRDP âng Đà Nẵng; t’pâh m’bưi bhlâng 3 ực g’luh ta mooi lươt lêy chi ơh văn hoá zâp c’moo lâng t’bhlâng tỷ trọng chrooi đoọng âng du lịch văn hoá coh GRDP thành phố k’noọ đợc bơơn 5%.

UBND thành phố Đà Nẵng cung t’mêê đoọng c’lâng xa nay k’rong bhrợ pa dưr Dự án Trung tâm Văn hoá Điện ảnh lâng pa zêng zên k’rong bhrợ k’noọ 520 tỷ đồng. Dự án nâu lêy chô bhrợ pa dưr mưy thiết chế văn hoá hiện đại, vaih đhị bhrợ zâp bhiệc bhan chính trị, hội nghị ga măc âng thành phố. Pr’căn Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng đoọng năl: “Thành phố Đà Nẵng cung ơy bhrợ pa dưr bâc đề án lâng t’mêê đâu vêy pa gluh Đề án pa dưr pa xơc trung tâm điện ảnh âng thành phố Đà Nẵng cung cơnh Đề án pa dưr pa xơc ngành công nghiệp văn hoá điện ảnh âng thành phố Đà Nẵng. Nă ooy ha y chroo, thành phố Đà Nẵng cung vêy bâc đợ c’lâng bh’rợ liêm ghit đoọng pa dưr pa xơc thành phố Đà Nẵng vaih mưy ooy đợ đhị bha lâng văn hoá điện ảnh âng prang k’tiêc k’ruung”./.

ĐÀ NẴNG DÀNH NHIỀU NGUỒN LỰC ĐỂ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA

Nhiệm kỳ qua, thành phố Đà Nẵng quan tâm đầu tư phát triển lĩnh vực văn hóa. Chỉ 5 năm lại đây, thành phố đầu tư hàng nghìn tỷ đồng trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa; xây mới nhiều công trình, thiết chế văn hóa. Đà Nẵng phấn đấu đến năm 2030, tất cả di tích đã xếp hạng được tu bổ, tôn tạo; 100% di sản phi vật thể thuộc danh mục di sản phi vật thể quốc gia được bảo tồn, phát huy giá trị.

Đúng dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 và chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, thành phố Đà Nẵng khánh thành tượng Bác Hồ trong khuôn viên Thư viện Đà Nẵng. Công trình có tổng mức đầu tư gần 15 tỷ đồng.

Tượng Bác Hồ ngồi đọc sách trong khuôn viên thư viện là công trình duy nhất tại Việt Nam hiện nay, trở thành biểu tượng độc đáo của văn hóa đọc và tinh thần hiếu học giữa lòng thành phố Đà Nẵng. Đây là điểm văn hóa đặc sắc để nhân dân, du khách chiêm ngưỡng, tưởng nhớ Bác, giáo dục truyền thống hiếu học và hun đúc tinh thần học tập, đọc sách đối với các thế hệ trẻ, góp phần phát triển văn hóa đọc. Chị Nguyễn Phương Hoa, người dân thành phố Đà Nẵng bày tỏ ấn tượng về tượng Bác Hồ đọc sách được đặt tại khuôn viên thư viện: “Tôi thấy hiện nay, nhiều nơi cũng đặt tượng Bác Hồ nhưng đa số là tượng Bác Hồ đứng, vẫy tay chào, nhưng riêng tại Đà Nẵng đặt tượng Bác Hồ ngồi đọc sách tại một nơi rất đặc biệt đó là thư viện. Công trình có ý nghĩa rất đặc biệt, hun đúc tinh thần học tập cũng như đọc sách đối với thế hệ trẻ, góp phần phát triển văn hóa đọc”.

Trước đó, đúng dịp kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng thành phố Đà Nẵng, thành phố này cũng tổ chức khánh thành Bảo tàng Đà Nẵng mới tại số 42 và 44 đường Bạch Đằng. Công trình có tổng mức đầu tư hơn 500 tỷ đồng, nơi lưu giữ gần 3.000 tài liệu, hiện vật, kết hợp phong cách trưng bày truyền thống với công nghệ trình chiếu hiện đại; đặc biệt là ứng dụng phim 3D Mapping, phim tư liệu và slide hình ảnh làm tăng tính trải nghiệm, tương tác đối với du khách. Đây là bảo tàng đầu tiên trong cả nước áp dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực thuyết minh, trình diễn.

Việc thành phố Đà Nẵng di dời Bảo tàng Đà Nẵng cũ ra khỏi Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải và lấy trụ sở của HĐND thành phố tại số 42 và 44 đường Bạch Đằng làm Bảo tàng Đà Nẵng mới là quyết định có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước chuyển biến trong hành trình xây dựng, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa mang đậm dấu ấn di sản của Đà Nẵng nói riêng, đất Quảng nói chung. Chủ trương này nhận được sự hoan nghênh, đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân thành phố và giới nghiên cứu văn hóa, lịch sử trong cả nước.

Bảo tàng Đà Nẵng cũ trước đây được xây dựng trên vùng lõi Di tích Quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải. Việc di chuyển Bảo tàng Đà Nẵng cũ đến vị trí mới vừa chấm dứt tình trạng xâm hại di tích và có điều kiện để trùng tu, phục hồi Di tích Quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải. Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng cho biết, hiện nay, đơn vị đang phối hợp với cơ quan chức năng triển khai Dự án trùng tu, phục hồi Di tích Quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải: “Dự án trùng tu, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải đã thực hiện xong giai đoạn 1, gồm trùng tu thành và hào. Giai đoạn 2, chúng tôi tiếp tục triển khai phục dựng toàn bộ các hạng mục cung đình được xây dựng vào thời Vua Minh Mạng như: nhà trú sứ, kỳ đài, nhà để súng, kho lương..,dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2025 này”.  

Nhiệm kỳ qua, thành phố Đà Nẵng quan tâm đầu tư nhiều hơn lĩnh vực văn hóa. Các thiết chế văn hóa mới, mang tính động lực được xây dựng, cải tạo, nâng cấp và hoạt động hiệu quả, mang lại nhiều trải nghiệm sinh động, phong phú đối với người dân và khách du lịch. Chỉ riêng trong 5 năm qua, thành phố này đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng xây mới, trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử, thiết chế văn hoa. Điển hình như Dự án nâng cấp cơ sở 42 Bạch Đằng để làm Bảo tàng Đà Nẵng mới kinh phí hơn 500 tỷ đồng; Công trình “Nâng cấp, tôn tạo Đài tưởng niệm thành phố và cải tạo, mở rộng Quảng trường 29 Tháng 3, kinh phí 212 tỷ đồng; Dự án nâng cấp, cải tạo công viên 29 tháng 3, kinh phí 673 tỷ đồng; Dự án tu bổ di tích Chùa Cầu Hội An có tổng mức đầu tư hơn 20 tỷ đồng; Dự án Cải tạo công viên phía Tây đền thờ Danh thần Thoại Ngọc Hầu kinh phí hơn 71 tỷ đồng; Dự án Bảo tàng Điêu khắc Chăm cơ sở 2 kinh phí hơn 140 tỉ đồng…

Đặc biệt, lần đầu tiên thành phố Đà Nẵng phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (cũ) triển khai Dự án Bảo tồn tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị Di tích Quốc gia Hải Vân quan trên đèo Hải Vân. Đây là di tích lịch sử có ý nghĩa, giá trị đặc biệt nằm ranh giới giữa 2 địa phương, một thời gian dài không được trùng tu quản lý, xuống cấp, trở thành phế tích. Việc 2 địa phương đã có “một cái bắt tay lịch sử” để cùng làm sống lại di tích này thể hiện quyết tâm, nỗ lực rất lớn trong công tác bảo tồn di sản văn hóa.

Thành phố Đà Nẵng phấn đấu đến năm 2030, tất cả di tích đã xếp hạng được tu bổ, tôn tạo; 100% di sản phi vật thể thuộc danh mục di sản phi vật thể quốc gia được bảo tồn, phát huy giá trị.

Theo dự thảo Nghị quyết trình Đại hội Đại biểu Đảng bô thành phố Đà Nẵng lần thứ Nhất, Đà Nẵng đặt mục tiêu doanh thu của ngành công nghiệp văn hóa đạt khoảng 7,5% GRDP vào năm 2030, trở thành một trong ba trung tâm điện ảnh lớn của Việt Nam. Thành phố cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, ngành nghệ thuật biểu diễn sẽ đóng góp khoảng 1,7% vào GRDP của Đà Nẵng; thu hút ít nhất 3 triệu lượt khách du lịch văn hóa mỗi năm và phấn đấu tỷ trọng đóng góp của du lịch văn hóa trong GRDP thành phố ước đạt 5%..

UBND thành phố Đà Nẵng cũng vừa phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng Dự án Trung tâm Văn hóa Điện ảnh với tổng mức đầu tư gần 520 tỷ đồng. Dự án này hướng đến tạo dựng một thiết chế văn hóa hiện đại, trở thành không gian tổ chức các sự kiện chính trị, lễ hội, hội nghị lớn của thành phố. Bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cho biết: “Thành phố Đà Nẵng cũng đã xây dựng rất nhiều đề án và đặc biệt vừa rồi mới ban hành Đề án phát triển trung tâm điện ảnh của thành phố Đà Nẵng cũng như Đề án phát triển ngành công nghiệp văn hóa điện ảnh thành phố Đà Nẵng. Chắc chắn trong tương lai, thành phố Đà Nẵng cũng sẽ có rất nhiều những kế hoạch cụ thể để xúc tiến phát triển thành phố Đà Nẵng trở thành một trong những trung tâm văn hóa điện ảnh của cả nước”./.