Boz tờ luối-Pờ ây miền ziêm Lục Yên nhây nhủng diẻo

“Tức Khang” can pờ ây miền nhây vả nảy bez boz tờ luối, bez phính miền tzộ Việt Nam háy phính tồng boz. Boz tờ luối bez boz ziêm cờ nhỉa lùng, dênhz bez miền chảng boz, cù ngoá ton phai bez lềm miền cố tồng boz. Ưz quânz tói kếu pờ ây miền ziêm Lục Yên guyển, Yên Bái xanhz, máy tan miền chảng bez miền xiaz tồng boz tờ luối.

Thóng chổm nháng, hít xiêu tziéng cành tzuống, múa tỏi anhz mình kez điéng tzấu tờ luối, tzụ điéng ngảnh hangz lim, lý, mác ói điéng, piều cồm điéng…tò duốn phiêu tzấu tờ luối, nom tờ luối nanz hỏ púa máy tuz pờ lạt hô, tờ luối hang 5-7 puôn. Líu mày hang dển bez lổng đia , phai bez thìa đổ hang dển. Tỏ Nông Thị Hương ziêm Làng Giàu láng, Khánh Thiện xía, Lục Yên guyển pun hiuz:

“ 6-7 nháng dia hộ boz tờ luối. Mình tộ sâu háy hoi tồng táp tờ luối pịa sầu bụa tò mình, mày hít bez nhát pháo sin tò mình diẻo, mày hít maoz boz tờ luối anhz puồng te ma boz pun…boz tờ luối kềnh khù diẻo”.

Boz tờ luối tzụ kênz tóng đao pành. Tỏ día nanz tìu hang mao dển tờ ziêm tờ luối ninhz gzỉa, líu púng gzỉa đao xiêu hang duốn pun tờ luối quỳn.

Tờ luối bez boz can 2 tào ziệt pung, phai bez boz từng làn, ưz quânz boz thamz hảy bez 1 pung 2 làn boz.

Đảng hít boz tờ luối, 2 pung púng tờ luối mảng cá háy pung nhây tờ luối quỳng tuz cào lào bez nảy pung hình. Háy pung suôi bez tzụ púng tờ luối đảng pun pung hình boz, hangz congz pung hình boz máy tzụ pịa pung suôi nhây tờ luối, phai bez máy boz tuz tờ luối tình bez tồng suôi, líu anhz tzụ púng tờ luối đảng pun pung hình boz gzỉa. Cunz hanzg nảy tháo hít cáo can luật bez  mảng cá háy pung hình, háy pung suôi.

Boz tờ luối tzụ miền hênz, ừ tzinh xiếp, tzụ boz tuz tzụ tờ luối. , boz tờ luối thính hênz miền. Cú Hoàng Thị Trường pun hiuz:

“Ziêm lồ hoi tày, cunz tzì há pờ ây miền anhz boz tờ luối diẻo.  Tuz mình boz tờ luối hangz nayz bez cào guyền hâyz, puối ừ gzòm khuz”.

Ông Lý Đạt Trần, ziêm Khánh Thiện xía pun hiuz:

“Boz tờ luối iu tuz thàm làn miền boz, cunz từng tói boz. Dờ hấy hoi boz tờ luối kềnh guyền hâyz, hangz congz máy mày tờ luối bez múa tỏi iu tỏi mình hốp tiuz hốp bia, hít guyn bez danhc há boz chá, mình thia hày puồng tzòi nản”.

Xièng thun  hả anhz tháo, kếu coz nhủng cờ nayz nhản khuz, coz tìu dung ca, boz tờ luối hả pến tìu còn diều tói kếu pờ ây miền càn congz, coz phính miền tzộ ziêm Lục Yên chuổng congz. Boz tờ luối thính miền màn cào thim guyền hâyz, thuất nhiếu tzấu nhản tzấu hốp, tzíp ziệt nom xièng nháng  pành on hồng phuz./.

Thừa Xuân - Thiều Nghiệp dịch

Hốp tzà ziêm chề hang

Suối Giàng bez xía tẩy hang ziêm Văn Chấn guyển, Yên Bái sanhz, ziêm tóng hang pongz 1.300 tháo 1.400 khzí tói kếu vuồm khoiz. Phấy cuối mẩu ốp hổ; chuổng kếu lùng làng, tzấu pun khzàm làn miền ói tháo. Tzuôngz hnăng Tam Đảo phai bez Sa Pa, ziêm coz hnoi lùng duổi, múa tỏi muống tài tuz hiuz tuz phấy cuối lùng ziêm ziệt nhnáng.

Pliến tẩy tzà Shan Tuyết ziêm xía khoi quangz tấy đao  ponzg 400 ha, ziêm nải mài tấy đéng càn khzuất pongz 300 ha, ziêm coz láng Giàng Cao, Giàng B, Pang  Cáng, Tập Lăng I, Tập Lăng II kếu Suối Lóp.. Quyaz đảng 4 vản tzùng đéng ziêm tấy nải mài nhnàng chêz quyaz đảng 100-300 nhnáng. Tzà Shan Tuyết Suối Giàng lào nayz tuz phún tỉnh bez khzú hải, chá mải ziêm tzía pez khzin tháo tzía chiệp tzỉu nhàn ziệt chan.

Ziệt nhnáng, tzà Shan Tuyết tuz xiêuz pến 3 canh. Hít tháo thóng xiêu kez, coz làn nhiểu miền phính pẹ mìu miền lẩu pháo coz tzùng tzà cố liều kez tzà tuôiz thiuz vuổi sâuz ziêm cờ điaz đao kez hnăng coz pliến tẩy tzà khờ lểnh. Tỏ Giàng Thị Mai, ziệt làn miền ziêm tẩy pung pun hiuz: Hít khzáo tzà tzụ lổng tzàng plui gai tzía tẩu zuần bez tzà vuôm khzính menh.

“Hít khzaoz tzà tzụ lẩu cha mảng khzeng chom liều puaz tẩu, tẩu tzụ puaz họp lẩy, hít numz tzà tzụ lống, tzà mayz puồng huz, tzà đang khzú”.

Tzía nhnáng phát nayz, Suối Giàng hả tzấu coz muẩn hốp tzà pến thương hiệu ziều mảng. Ziêm coz muẩn tzà nải, khzé ziều mảng cô phát tuz hốp coz nhủng tzà Shan Tuyết lái miền màn ziêm coz láng tẩy kếu hợp tác xã ziêm tẩy tào tzấu, chuổng nải, tuz zào liều vuồn hóa, vuồn nghệ kếu múa tỏi phính pẹ mìu miền.

Tóng hốp tzà vuồn hóa ziêm Suối Giàng quangz quayz đảng 7.000m2 nhàn con ưu tuz khzé ziều mảng, coz hnoi khzun cuối anhz mài miền cào khzăm.

Như Quỳnh, khzố tuz 20 nhnáng nhây bez hả tzuôngz hnăng ziệt làn nghệ nhiền plếu tzà, anhz paiz liều tzíp khzé hốp tzà.

“Vuôm plếu tzà bez tzụ chom họp lẩy, hnăng congz plếu tzà bez vuôm pờ lạ chom bez mayz lống pun khzạ lệ. Tzính vuổi hnăng nải plếu tzà tzụ plếu vuôm họp lẩy khzính lống pun khzạ lệ”.

Trà Suối Giàng khzuz bez lái ziêm nayz mài nhuồn vuôm khzú, ziêm kềm nguyên sinh Tập Lăng zỉa coz láng tẩy. Nhuồn vuôm nayz lổng liều plếu tzà bez laz xì khzú.

Có Đặng Thái Sơn, cunz xiêuz tóng vuồn hóa Suối Giàng, vuổn lổng khzá tò coz nhủng tzà ziêm nayz tháo miền ziêm cô tháo; tzà khzú mài 4 nhủng, dênhz mài còn cút ziêm coz nhủng tzà hòng pez nhnáng ziêm Suối Giàng, lềm: Hồng Trà, Bạch Trà, Diệp trà, Hoàng Trà (phai bez hểu tzấu tzà vèng). Coz nhủng tzà nayz tuz khzàm làn miền ói  vuổi lống pun khzạ lệ, ximz tuz coz nhủng pẻnh khờ lểnh hnăng bụa diu, đường huyết…

“Coz nhủng tzà hnăng nayz họp kếu múa tỏi miền màn, hayz làn tồng hốp tuz. Kếu puẩn khzăm miền chẳng bez múa tỏi ói hốp nhủng tzà nayz, kếu tỏ día nhiểu miền bez ói hốp coz nhủng tzà, mài khzàm làn bez ói hốp bạch trà vuổi coz làn miền cố congz hốp bạch tzà bez tzèng tuz lào”.

Khzun cuối, ziêm chề Suối Giàng lùng cào chuôngz. Pầu tzanz tzà chom pháo pủa, ziêm phính pẹ mìu miền  nhây nom plieoz còn ziều, hốp ziệt tzanz tzà Shan Tuyết cố bez laz xì ói./.

Thu dịch- Đinh Tuấn