Lạc vào “miền cổ tích” người Dao đỏ
Tháng 3, hoa mận trắng xóa nở bung trên các triền núi Hoàng Su Phì. Dọc con đường bê tông trải dài từ trung tâm huyện đến thôn Tân Phong, xã Hồ Thầu rặt một màu xanh mướt của đậu tương, của ngô, bắp cải. Mặt ruộng bậc thang nhà ai mới cày ải, nước trong vắt như tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời mây. 

Chiêu Lầu Thi đẹp mọi mùa trong năm. Ảnh: bluetravelerr/Dulichvietnam.com.vn

Gần ủy ban xã, nhiều bạn trẻ đang tụ tập thuê xe máy của các gia đình người Dao đỏ để ngược dốc lên đỉnh. Chị Lùi Thị Thủy, người La Chí ở xã Bản Phùng, huyện Hoàng Su Phì vừa trở về từ đỉnh núi cao hơn 2.000m này, khoe: cảm giác như đi trên mây vậy!

"Được đứng trên mây vì mây sẽ ở dưới chân của bạn, ngắm cảnh mặt trời lên. Ngắm cảnh bình minh hay cảnh hoàng hôn thật đẹp. Nhìn ông mặt trời nó chỉ nhỏ như một chấm ngón tay thôi. Ở rất là xa. Sau đấy bên dưới là những biển mây mênh mông. Mình sẽ được đứng giữa trời, đất và mây. Cảm giác rất tuyệt vời".

Chiêu Lầu Thi về đêm có cảm giác như với tay được đến các vì sao trên bầu trời mênh mông. Buổi sáng là thời điểm đẹp nhất cho du khách lưu lại những bức ảnh kỷ niệm. Ban ngày Chiêu Lầu Thi chợt nắng, chợt mưa. Có khi trời đang nắng đẹp lại có những đám mây kéo đến bao quanh, làm cho du khách có cảm giác hoàn toàn khác lạ và hào hứng đối với phong cảnh nơi đây.

Đó cảm giác khi bạn lên tới đỉnh Chiêu Lầu Thi. Còn con đường xuyên rừng đi từ chân núi lên đỉnh, từ đỉnh xuống núi lại là một trải nghiệm rất khác.

Đường lên đỉnh Chiêu Lầu Thi, cảnh sắc hữu tình, thơ mộng. Ảnh: lisg2od/Dulichvietnam.com.vn

Chiêu Lầu Thi theo tiếng địa phương có nghĩa là 9 tầng thang. Vẻ đẹp của Chiêu Lầu Thi hiện hữu trên từng cung đường tương ứng. Khí hậu quanh năm mát mẻ đã hình thành nơi chân núi tán rừng nguyên sinh rộng hàng nghìn ha với hệ động thực vật phong phú. Ở bên sườn đông Chiêu Lầu Thi, mùa này, rừng hoa đỗ quyên trăm tuổi đang khoe sắc, mùi hương phả vào mũi xua tan những mệt nhọc của kẻ bộ hành. Ở dưới, thảm thực vật phủ kín, như tấm thảm mềm mại vuốt ve đôi chân lữ khách.
Đi qua những khúc gỗ hoặc những cây chết, chi chít nấm đủ màu mọc phủ lên màu vàng, màu xanh, màu đỏ. Đặc biệt có những loại nấm đã khô tự bao giờ, thân nấm khoác tới 2 - 3 màu rực rỡ.

Mây trắng giăng đầy vào những buổi sớm mai. Ảnh: quang_quick/Dulichvietnam.com.vn

"Hoặc là bạn đi đến những chỗ có ánh nắng thường xuyên xiên tới thì thảm thực vật ở bên dưới nó sẽ có những màu xanh rất là đẹp. Đi đến những chỗ nó ẩm thấp hơn thì có những loài nó cứ li ti như những bông hoa tuyết dày đặc ở dưới chân chúng ta. Tôi cũng không nhớ nổi là tôi đã lên Chiêu Lầu Thi bao nhiêu lần nữa. Mỗi một lần lên thì nó có một kiểu thời tiết khác nhau. Phong cảnh khác nhau và cảm xúc cũng hoàn toàn khác nhau". - Ông Nguyễn Việt Tuân, Trưởng phòng văn hóa và thông tin huyện Hoàng Su Phì chia sẻ.

Chiêu Lầu Thi đẹp 4 mùa, đều đẹp cả. Đi xuyên rừng bạn như lạc qua một câu chuyện tích giữa những rừng già và thảm thực vật. Mùa đông ở đây lạnh, hầu như năm nào cũng có tuyết rơi. Mùa hè mát mẻ. Mùa xuân cây cối đâm trồi nảy lộc, Chiêu Lầu Thi mướt một màu mơn mởn.

"Lúc mình về, đi phía Tây Nam của huyện sẽ lạc vào rừng cây Tống Quá Sủ. Nó đẹp như Châu Âu luôn. Cây nào to nó chỉ là một người ôm hết hoặc nó to bằng đường kính khoảng 20cm đổ lên, nó dầy đặc ở hai bên đường chúng ta đi. Cây Tống Quá Sủ này xanh lá quanh năm, khi nó rụng lá xuống nó cũng có màu xanh và cái lá nó phân hủy rất nhanh. Chính vì vậy, mặt đường của nó lúc nào cũng sạch, đẹp. Vì nó đều như vậy, khi có những đám mây đi qua, lưu lại những bức ảnh xen giữa rừng cây đó bạn sẽ có cảm giác như sống ở Châu Âu mùa đông".  - Ông Tuân nói.

Nghe Páo dung, thưởng chè San Tuyết

Trò chơi vật chày của người Dao đỏ trong lễ cúng Bàn Vương

Dọc con đường lên chinh phục đỉnh Chiêu Lầu Thi, nếu may mắn bạn sẽ được cùng những cô gái Dao đỏ trải nghiệm công việc hái chè bằng thang. Những cây chè mốc meo, không hàng luống đứng chênh vênh nơi sườn núi, quanh năm lẩn trong sương mù. Nó tự hứng sương đêm, đón nắng sớm mà lớn, được gọi là san tuyết. Mỗi năm cây chỉ ra búp khoảng 1 – 2 lần. Bởi vậy, đến nhà người Dao đỏ, được mời chè san tuyết, đích thị bạn là một vị khách quý.
"Những ngọn chè thật là tinh khiết, không pha trộn một chút gì cả, nó được gối tắm bởi thiên nhiên đất trời. Nó không được tưới, được phun bởi các hóa chất, cây chè đó tự vươn lên và tự nó sống quen với khí hậu khắc nghiệt với vùng này rồi. Cái quý hóa nhất là cây chè ấy nó từ rất lâu năm rồi, có những cây chè nó rất là to rồi. Hãy lên Chiêu Lầu Thi, cùng chúng tôi hái chè San Tuyết, thưởng thức vị ngon, vị ngọt của chè quê hương tôi".
Chị Triệu Mùi Nái cất tiếng lanh lảnh đầy tự hào khi mời khách thưởng thức vị chè quê mình. Vẻ chấc phác, hồn hậu của người phụ nữ Dao đỏ này khiến những vị khách lần đầu đến với Hồ Thầu đều mang theo niềm cảm mến.
Bạn nên có kế hoạch chinh phục Chiêu Lầu Thi 1 ngày, một đêm. Ban ngày lên đỉnh để hòa mình với núi non, đất trời. Còn buổi tối, là thời gian tuyệt vời bạn có thể trải nghiệm không gian văn hóa đặc sắc của người Dao đỏ trong những homestay. 
Ở Hồ Thầu, hầu như chỉ có người Dao đỏ sinh sống. Họ vẫn sinh hoạt, giữ nếp ăn, nếp ở theo nếp truyền thống. Câu páo dung giao duyên vẫn vang lên trong những buổi sinh hoạt cộng đồng. Nếu đúng dịp, bạn sẽ còn được hòa mình vào các trò chơi dân gian, những lễ hội văn hóa cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị trong cộng đồng người Dao. Như lễ cấp sắc, lễ hội Bàn Vương, lễ tắm than nhảy lửa của người Dao...

Thu Cúc/VOV4