VOV4.Êđê - Hnư mâo  w^t jing hnơ\ng ]ua\n tal 10 hla\m Hdruôm hnơ\ng ]ua\n ala ]ar kơ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo lehana\n dưi dla\ng jing sa hla\m du\m hnơ\ng ]ua\n dleh dưi nga\ h^n êdi. Ti sa\ Bình Hoà, kdriêk Krông Ana, ]ar Daklak, brua\ Đảng, brua\ knu\k kna po\k hluê nga\ leh lu hdra\ msir kla\ klơ\ng, mtru\t mđ^ ai mnuih [uôn sang mđ^ kyar brua\ duh mkra, mđ^ mâo hnư hrui w^t, dôk kriê kja\p lehana\n mđ^ hnơ\ng tu\ ja\k du\m hnơ\ng ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.

Jing sa ngă lo\ hma, lu jing pla mdiê lehana\n rông mnơ\ng, klei hd^p mda mnuih [uôn sang tuôm ho\ng lu klei dleh dlan, snăn leh tuôm ho\ng klei sa\ ruah jing anôk bi hmô hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ti kdriêk Krông Ana, amâo mâo ôh mnuih m^n leh 5 thu\n êdei kơ ana\n sa\ Bình Hoà dưi truh kơ ênoh k]ah mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. {ia\dah, kyua mâo klei jih jang bi sa ai, dơ\ng mơ\ng Đảng, brua\ sang ]ư\ êa, lehana\n mnuih [uôn sang bi mguôp. Sa\ Bình Hoà [rư\ hruê [rư\ mâo klei bi mlih, klei hd^p mda mnuih [uôn sang đ^ kyar. Tơdah thu\n 2010, hnơ\ng hrui w^t kah knar grăp ]ô mnuih hlăm sa\ ka bo\ mơh 18 êklăk prăk, snăn ara\ anei đ^ leh êbeh kơ dua blư\, truh 33 êklăk prăk. Hnơ\ng ênoh go\ êsei [un 130 go\ êsei jing knar 6,7% ênoh mnuih, hro\ 11,3% mka\ ho\ng thu\n 2011. Sang pưk, alu\ wa\l mnuih [uôn sang dôk mâo mkra mlih, mdơ\ng mrâo… hnơ\ng mâo ba w^t đ^ snăn klei hd^p ai tiê đ^ mơh. Pô [uh [uôn sang mâo klei bi mlih êjai mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, Trần Thanh Hiền, ti thôn 2, sa\ Bình Hoà la]:

“ Mâo ho\ng anei 7 thu\n êlâo dih êlan hlăm [uôn sang kdlu\t jhat sơăi, êrô êbat dleh dlan, lehana\n mnuih [uôn sang kno\ng hd^p ho\ng brua\ ngă lo\, mâo dua hnoh krông ana lehana\n krông knô tlung ti krah jing anôk kreh tuôm nanao ho\ng klei êa lip, mơ\ng leh mâo hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, mâo mkra êlan nao hla\m lo\, ma\ brua\ djo\ ho\ng yan, mđ^ boh mnga mâo, mơ\ng ana\n klei hd^p mda mnuih [uôn sang mâo mđ^ kyar mơh. Ara\ anei hmei mâo 7 boh thôn truh 80% êlan hlăm [uôn mâo mkra leh ho\ng betong. Phung hđeh nao sang hra\ ênu\m ênap leh truh thu\n, sang hra\ djăp ênoh ]ua\n jing 3 boh sang hra\”.

Mâo he\ boh tu\ dưn anei, kyuadah sa\ Bình Hoà bi kla\ ênoh ]ua\n kơ hnơ\ng hrui w^t jing mta k`ăm phu\n kơ klei mđ^ kyar klei hd^p mda hlăm sa\. Mơ\ng ana\n brei [uh, mnuih dơ\ng mâo ba w^t lu h^n ăt jing knơ\ng kơ brua\ lo\ mđ^ lar lu ngă mkăn. Lehana\n ]ia\ng dưi ngă ênoh ]ua\n ana\n, sa\ mâo hdră bi klin kdrăn hma [lu\ng lo\, mlih anôk, mlih pô, lo\ ta\ mkra blu\ng lo\ pro\ng, hgu\m ho\ng du\m knơ\ng dhar brua\ mjua\t bi hriăm kơ mnuih [uôn sang hdră ma\ brua\ pla mjing lehana\n rông mnơ\ng. Bi mguôp djăp phu\n prăk brei mnuih [uôn sang ]an pioh mđ^ kyar brua\ knua\. Mơ\ng du\m boh thôn, [uôn bi mlih hdră ngă brua\, mlih mnơ\ng pla bi djo\, k`ăm mđ^ boh mnga mâo, dơ\ng mơ\ng mdiê, ktơr, kphê, tiêu… Hlăm ana\n mdiê mâo kah knar 9tôn/ha. Ênoh tu\ dưn mơ\ng sa ha mâo ba w^t jing 120 êklăk prăk/thu\n, lo\ mjing lu brua\ ngă, đru msir klei ư\ êpa bi hro\ klei [un knap. Phạm Hồng Khánh, khua brua\ Đảng thôn 4, sa\ Bình Hoà brei thâo:

“ Jih jang brua\ kđi ]ar, lehana\n brua\ đảng thôn 4 mtru\t mjhar leh mnuih [uôn sang mđ^ kyar brua\ duah [ơ\ng. Kyuadah brua\ phu\n mơ\ng mnuih [uôn sang kơ anei jing ngă lo\, lehana\n pla kphê, ara\ anei mâo knơ\ng prăk đru brei ]an prăk pioh duh kơ brua\ knua\ leh, lehana\n djăp êpul êya ăt mâo mơh keh bi đru, mâo êpul hgu\m phung ngă lo\ hma, êpul hgu\m mniê bi mkrum keh bi đru k`ăm ]ung ba du\m go\ sang dleh dlan tlaih mơ\ng klei knap m`ai”.

Mlan 5 leh êgao, sa\ Bình Hoà, kdriêk Krông Ana, ]ar Daklak mâo tu\ yap leh jing sa djăp ênoh ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Mse\ si Lê Như Diệu, khua sa\ la], anei kno\ng jing k]ưm phu\n tal êlâo, ]ia\ng dưi krơ\ng nanao ana\n knăl anei, wưng kơ ana\p brua\ Đảng lehana\n mnuih [uôn sang lo\ dơ\ng dưn yua jih klei găl lăn ala mâo, bi mlih hdră ngă brua\ jho\ng duh bi liê kơ hdră ma\ brua\ ]ia\ng mđ^ kyar hnơ\ng ba w^t, lehana\n lo\ po\k lu brua\ knua\ mkăn. Boh nik mâo klei bi mguôp plah wah phung ngă lo\ hma ho\ng phung duh mkra ]ia\ng hrăm mb^t mơ\ng pla mjing hlo\ng truh kơ ]h^ mnia, ]ia\ng bi hơ^t hlăm brua\ knua\ ma\:

“ Djăp leh ênoh ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, kno\ng jing knhuang tal êlâo, kyuana\n hmei lo\ duh lu h^n ]ia\ng bi kjăp jih jang ênoh ]ua\n leh mâo, lo\ dơ\ng mtru\t mjhar mnuih [uôn sang, ]ia\ng bi thâo săng lehana\n hrăm mb^t ho\ng Đảng, ho\ng brua\ sang ]ư\ êa mko\ mjing lu ênoh ]ua\n kjăp h^n đru bi hro\ klei ư\ êpa, [un [in. Tal dua mđ^ hnơ\ng mâo ba w^t, ho\ng sa boh sa\ kno\ng ngă brua\ lo\ hma, snăn hmei ]ia\ng bi mâo hdră êlan ma\ brua\ ]ia\ng mđ^ hnơ\ng hrui w^t hlăm sa ênha\ lăn, snăn kơh dưi djăp ho\ng du\m mta k`ăm ]ia\ng, mâo mnuih [uôn sang tu\ ư ho\ng klei brua\ sang ]ư\ êa mtru\n”.

Mta k`ăm phu\n mơ\ng hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo jing mđ^ kyar brua\ lo\ hma ho\ng klei kjăp, mđ^ kyar klei hd^p mda jih jang mnuih. Du\m thu\n leh êgao, sa\ Bình Hoà, kdriêk krông Ana, ]ar Daklak hlăk mđing êdi kơ klei tu\ dưn mnuih [uôn sang, dơ\ng mơ\ng ngăn do\ lehana\n ai tiê, mđ^ h^n brua\ klam jing pô phu\n. Ho\ng klei m^n ana\n, brua\ Đảng, brua\ sang ]ư\ êa, lehana\n mnuih [uôn sang sa\ Bình Hoà ktưn ]ia\ng truh kơ thu\n 2020, mđ^ ênoh mâo ba w^t kah knar grăp ]ô mnuih jing 43 êklăk prăk.