Bruă lŏ hma mtah – Klei hgŭm kngan mơ̆ng phung mda asei mnuih djuê ƀiă
Thứ năm, 14:35, 08/12/2022 VOV Tây Nguyên VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê -Ba yua dŭm klei găl mơ̆ng alŭ wăl kơ yan adiê, lăn ala ti ƀuôn sang pô, lu phung êdam êra mnuih djuê ƀiă kpưn đĭ kơ mdrŏng tŭ jing, mâo klei đru mguôp kơ alŭ wăl leh anăn êpul êya. Boh nik dŭm gru hmô mphŭn čô̆ kơ bruă hlue ngă lŏ hma doh, bruă lŏ hma mơ̆ng phung êdam êra dôk đru mguôp mkŏ mjing bruă lŏ hma hơĭt kjăp.

Hlăk mâo lu phung mda asei ti alŭ wăl nao mă bruă ti dŭm wăl tuh tia mkra mjing snăn ayŏng Lý Văn Ngọ, Khua bruă Đoàn alŭ Lục Mùn, să Phúc Ninh, kdriêk Yên Sơn, čar Tuyên Quang ruah hdră mđĭ kyar bruă duh mkra ti alŭ wăl pô, hŏng bruă rông mnơ̆ng – pla mjing kluôm. Ayŏng ruah hdră anei kyua klei găl lăn pla mjing tinei djŏ guôp pla ana boh kroh lehanăn ênhă lăn prŏng mơ̆ng gŏ sang. Phŭn tal êlâo ayŏng hluê ngă bruă, tuôm hŏng lu klei dleh dlan kyua kƀah prăk bi liê, dlăng kriê lehanăn hrui êmiêt mnơ̆ng dhơ̆ng. Hŏng klei gĭr mơ̆ng pô, leh lu thŭn mă bruă, hriăm êjai mă êjai, ară anei, ayŏng mâo leh đang boh kroh mâo boh na, boh kruê̆ adŭng dưi hrui êmiêt dŭm thŭn hŏng anei.Grăp krĭng mâo klei găl mdê s’aĭ, ƀuh klei găl pô jing lăn ala prŏng, snăn kâo mđing pla mjing ana boh kroh, djam mtam, ba wĭt boh tŭ bruă duh mkra lu. Ară anei, boh kruê̆ adŭng lu jing dlăng kriê, pla hluê hdră doh, kyua hbâo brŭ mnơ̆ng rông jing lu. Pla mjing hluê hdră doh srăng êđăp ênang hŏng mnuih blei yua. Bi hŏng mnơ̆ng pla ăt đĭ jing jăk mơh.

 

Mđĭ boh tŭ yuôm mnơ̆ng dhơ̆ng, rơ̆ng klei êđăp ênang kơ mnuih pla lehanăn blei, pla mjing doh jing sa hdră nao djŏ guôp hŏng bruă ngă lŏ hma ară anei. Amsâo djŏ knŏng Ngọ, ară anei lu phung êdam êra mnuih djuê ƀiă krĭng ƀuôn sang mkŏ mjing leh gru hmô snei ba wĭt boh tŭ bruă duh mkra.

Msĕ ti ƀuôn Tiến Xa, să Mường Bon, kdriêk Mai Sơn, čar Sơn La, gŏ sang ayŏng Tạ Văn Nội ăt hluê ngă bruă rông mnơ̆ng kluôm, rông ŭn mnŭ, pan lŭ- ênăng tŏ, mnơ̆ng pla. Gru hmô rông mnŏng kluôm mŏng gŏ sang Nội amâo guôn blei mnơ̆ng ƀơ̆ng čiêm mnơ̆ng rông ôh, bi hrŏ prăk bi liê blei hbâo pruê, ba yua eh mnơ̆ng rông ngă hbâo pruê, mjing boh tŭ yuôm mrâo, mkiêt mkriêm lu ênoh bi liê kơ bruă pla mjing. Msĕ thŭn êlâo, gŏ sang kâo bi liê mnơ̆ng ƀơ̆ng kơ kbao 1 thŭn hlăm brô 200 êklăk prăk. Ƀiădah leh kâo rông ênăng, kâo mă ênăng anei čiêm mnơ̆ng rông hlăm gŏ sang. Msĕ thŭn anei, gŏ sang kâo srăng dul ƀiă prăk bi liê blei mnơ̆ng ƀơ̆ng kơ mnơ̆ng rông ti sang pô.

Hŏng 5ha ana boh kroh, gŏ sang kâo lŏ pla 2 ha rơ̆k, duh bi liê war rông 15 drei kbao lehanăn 4 war rông ênăng tŏ. Kluôm ênhă 120 m2, rông mnơ̆ng kluôm. Gŏ sang kâo rông êmô kbao čiăng đĭ kơ prŏng, eh kbao kâo ba yua rông ênăng tŏ lehanăn ênăng tŏ anei kâo pruê rơ̆k, ana boh kroh lehanăn ngă mnơ̆ng ƀơ̆ng kơ kbao, amâo lui ôh, ba yua tuič hnơ̆ng, đru mđĭ boh tŭ bruă pla mjing, rơ̆ng klei doh hlăm wăl hdĭp mda. Anei jing sa gru hmô rông mnơ̆ng hluê hdră kluôm, hŏng ênoh bi liê ƀiă, ênưih hluê ngă. Gru hmô anei djŏ guôp čiăng mđĭ lar, đru msir mghaih klei kơ wăl hdĭp mda, đru mđĭ hnư hrui wĭt kơ gŏ êsei rông mnơ̆ng.

Lò Văn Bưu, K’iăng khua Anôk bruă sang čư̆ êa să Mường Bon brei thâo: Leh nao ksiêm dlăng ti gŏ sang Nội ƀuôn Tiến Xa ƀuh gru hmô rông mnơ̆ng tinei jăk êdi. Kyua djŏ tuôm wăt kơ hbâo pruê kơ mnơ̆ng pla lehanăn djam mtam, boh kroh djăp mta. Să srăng mtô mblang kơ mnuih ƀuôn sang wĭt hluê ngă gru hmô rông ênăng tŏ kơ dŭm gŏ sang čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra lehanăn mđĭ hnư hrui wĭt kơ gŏ sang.

Mphŭn čô̆ kơ bruă hlăk jing hdră mâo klei mđing mơ̆ng lu phung êdam êra mnuih djuê ƀiă. Dŭm klei mĭn mrâo hlăk lehanăn dôk đru mguôp jăk siam, bi mlih klei mĭn, bruă ngă mơ̆ng mnuih ƀuôn sang hlăm hdră mđĭ kyar bruă duh mkra – ala ƀuôn. Mtrŭt mđĭ hdră mphŭn čô̆ kơ bruă lehanăn jak iêu klei duh bi liê hlăm krĭng mnuih djuê ƀiă, krĭng čư̆ čhiăng jing sa hlăm dŭm mta phŭn yuôm bhăn hlăm Hdră bruă ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă, krĭng čư̆ čhiăng wưng 2021 – 2030.

Dhar bruă Djuê ana ba mdah leh Asăp mtrŭn 02, ktrâo lač bruă hluê ngă dŭm hdră anei. Mta phŭn Asăp mtrŭn lač klă: Grăp gru hmô mphŭn čô̆ kơ bruă mnia mblei dưi đru srăng đru dŭm mta snei: Đru sa kdrêč bi liê prăk hluê ngă gru hmô, đru mkăp klei hâo hưn, đru bi hgŭm hŏng mnuih, êpul êya ngă gru hmô, đru nao hgŭm hlăm dŭm hdră bruă, đru mtrŭt mđĭ hdră mphŭn čô̆ bruă mnia mblei, đru kơ krĭng mnuih djuê ƀiă, krĭng čư̆ čhiăng, mguôp djăp ai dưi, klei mâo čiăng đru mphŭn čô̆ kơ bruă, mnia mblei, mđĭ kyar h’ĭt kjăp lehanăn pŏk mlar, mđĭ klei tŭ mơ̆ng hdră bruă. Hŏng phung êdam êra, boh nik êdam êra mnuih djuê ƀiă, diñu mâo klei čang hmăng êdi kơ hdră mphŭn čô̆ kơ bruă. Lehanăn klei yăl dliê anei ăt dôk mâo nanao hlăm sa klei bi hmô kluôm kơ Hdră mphŭn čô̆ kơ bruă mơ̆ng Việt Nam. Klei mdê mơ̆ng hdră mphŭn čô̆ kơ bruă ti krĭng mnuih djuê ƀiă, hmei ăt gĭr đru kơ dŭm êpul mphŭn čô̆ kơ bruă, dŭm êpul êdam êra mnuih djuê ƀiă mphŭn čô̆ kơ bruă mnia mblei, čiăng diñu dưi mâo bruă mă, mjing hnư hrui wĭt kơ pô, đru mđĭ kyar krĭng mnuih ƀuôn sang djuê ƀiă./.

VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC