Daklak mđrăm mbĭt hŏng mnuih pla boh durian

VOV4.Êđê- Dak Lak jing sa hlăm dŭm krĭng pla durian phŭn ti krĭng Lăn Dap Kngư. Êngao kơ đru ƀĭng ngă lŏ hma pla mjing tŭ dưn, bruă sang čư̆ êa leh anăn bryă djŏ tuôm ti alŭ wăl lŏ mđing kơ klei bhiăn mơ̆ng krĭng pla mjing, mbĭt anăn duah hdră msir ba čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng lŏ hma hŏng ênoh yuôm leh anăn kjăp.

Čar Daklak mâo êbeh 22.500 ha lăn pla boh durian, jing êbeh 43% ênhă pla boh kroh hlăm čar hnơ̆ng mâo giăm 188.000 tấn. Kluôm čar mâo giăm 49 mrô krĭng mâo bi mklă leh êbeh 1.800 ha lehanăn 17 anôk đŭng hruh boh durian pioh ba čhĭ kơ ala tač êngao. Wưng leh êgao, bruă mkăp mrô krĭng pla boh durian pioh čhĭ kơ ala tač êngao ti Daklak tuôm hŏng klei gun kpăk, hŏng giăm 40 hră mơar dôk bi ksŭn. Bruă sang čư̆ êa, lehanăn dŭm anôk bruă djŏ tuôm ti alŭ wăl hlăk mâo dŭm hdră ruh mgaih jih jang krĭng pla boh durian, djăp klei găl pioh čhĭ kơ ala tač êngao.

     Mlan 8 tinăp, Daklak srăng mâo hlăm brô 9000 ha đang boh durian ti čar srăng čhuang hlăm yan pĕ boh. Êjai anăn čar knŏng mrâo mkăp mil 63 mrô knăl krĭng pla mjing, hŏng ênhă hlăm brô 2.000ha. Mta kñăm hŏng bruă pla mjing boh durian mâo mkăp mrô krĭng pla mjing jing hŏng anôk bi mâo ênhă pla mjing mơ̆ng 10 ha dlông, Amâo mâo pla pluă hŏng dŭm ana pla mjing mkăn ôh, djăp ênoh čuăn doh. Siămdah, kyua boh durian ti Daklak pla mjing klah klap, pla plua mbĭt hŏng ana mnơ̆ng mkăn, mâo klei bi hgŭm plah wah mnuih pla mjing hŏng anôk duh mkra ka kjăp mơh tui si klei bhiăn, klei bi ksĭng hlăm krĭng mkăn dôk tuôm hŏng klei dleh dlan kơ bruă mkăp mrô knăl krĭng pla mjing. Mơ̆ng mlan 3/2023 truh kơ ară anei, mâo leh truh 40 hdruôm hră mơar mơ̆ng 40 krĭng pla mjing boh durian akâo mkăp mrô knăl dôk lĕ hlăm klei dleh kpăk.

Čiăng kơ jih jang bruă mkăp mrô knăl krĭng pla mjing mâo ngă hŏng klei ênưih găl, knơ̆ng bruă sang čư̆ êa čar Daklak jao leh bruă ksiêm dlăng, bi mklă krĭng pla mjing kơ dŭm anôk bruă lŏ hma gưl kdriêk, jao kơ anôk bruă kiă kriê bruă pla mjing čar mkŏ mjing bruă mjuăt bi hriăm kơ jih jang knuă druh mnuih ngă bruă kơ bruă anei. Lê Văn Thành – Khua kiă kriê anôk bruă pla mjing lehanăn răng mgang mnơ̆ng pla mjing Daklak, brei thâo, mbĭt hŏng boh durian, alŭ wăl adôk mâo hdră čuăl mkă mkăp mrô knăl krĭng pla mjing kơ jih jang djăp mta mnơ̆ng pla mjing yap jing mâo klei găl pioh ba čhĭ kơ ala tač êngao, ngă yơh bruă anei hpŏng klei bi pral:

          “Anôk bruă kiă kriê bruă pla mjing lehanăn răng mgang mnơ̆ng pla mjing jao leh kơ dŭm anôk bruă ngă bruă mkăp mrô knăl krĭng pla mjing mkŏ mjing dŭm klei mjuăt bi hriăm kơ phung knuă druh ti gưl kdriêk. Jih jang knuă druh hlăm anôk hgŭm bruă, knuă druh anôk bruă pla mjing lehanăn răng mgang mnơ̆ng pla mjing, anôk bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma pla mjing, anôk bruă mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang... Jih jang anôk bruă djŏ tuôm mâo klei iêo jak jih”.

Mrâo êgao, Êpul hgŭm bruă pla mjing boh durian čar Daklak ăt mkŏ mjing leh klei bi kƀĭn ngă bruă bi hgŭm hrui blei boh durian thŭn 2023. Ti anôk bi kƀĭn phung duh mkra ngă hlăm bruă duh mkra mnia mblei boh durian bi trông kơ bruă pla mjing, bruă mnia mblei boh mnga mâo mơ̆ng dŭm ala čar tuôm pla mjing leh boh anei, wăt hlăm bruă mkra mjing, bruă kiă kriê lehanăn bruă ba čhĭ kơ ala tač êngao. Dŭm êpul hgŭm bruă, êpul bi hgŭm bi đru hlăm hdră êlan pô mưng thâo leh hlăm bruă, kñăm mghaih msir jih jang klei dleh dlan kơ krĭng pla mjing.

        Mbĭt hŏng anăn, Êpul hgŭm pla mjing boh durian Daklak ăt bi hâo hưn kơ hdră ktrâo atăt bruă pla mjing bi djăp ênoh čuăn pioh čhĭ kơ ala tač êngao, klei thâo klă phŭn agha anôk pla mjing, klei đru kơ ƀĭng hgŭm hlăm bruă čhĭ boh mnga pô mâo, mjing alŭ wăl duh mkra pla mjing mơ̆ng phŭn hlŏng kơ êdŭk bruă pla mjing boh durian anei hŏng klei kjăp. Ti anôk bi kƀĭn anei, êpul hgŭm bruă pla mjing boh durian čar Daklak mâo leh klei kuôl kă čih pioh hŏng anôk bruă ksiêm duah bruă lŏ hma pla mjing, knơ̆ng bruă kdrăp mă bruă mrâo mrang Autoagri lehanăn mbah klei hâo hưn bruă knuă mơ̆ng Êpul hgŭm hŏng anôk jing: - Hiephoisauriengdaklak.org.vn kñăm mkŏ hŏng jih jang ƀĭng hgŭm hlăm êpul hgŭm. Nao ti anôk bi kƀĭn mkŏ bruă anei, Tống Văn Hiếu, K’iăng khua kiă kriê knơ̆ng bruă mkra mjing boh mnga mrô 1, kdriêk Krông Pač, čar Daklak lač:        

“Jing jăk găl klei bi hgŭm hŏng phung duh mkra, kñăm mâo klei găl ênưih hlăm bruă duh mkra mnia mblei, mâo klei bi mguôp msĕ snei. Kyua mâo êpul hgŭm mjing leh atur ngă bruă msĕ snei hưn mdah kơ jih jang boh mnga, hlŏng truh kơ mnuih mâo leh klei thâo mưng juăt hŏng bruă boh durian. Tal êlâo jing čiăng bi mni kơ phung knhăk hlăm bruă anei, čiăng mơ̆ng anăn jih jang mnuih mâo klei thâo bi đru, pioh kơ pô dưi bi leh jih bruă mâo boh mnga tưl knhal tuič djăp ênoh čuăn pioh čhĭ mnia hŏng dŭm anôk dleh hlăm klei blei mnia”.

          Jing čar mâo klei găl prŏng kơ bruă pla mjing boh durian, wưng leh êgao mbĭt hŏng klei gĭr đru kơ phung pla mjing ba wĭt klei tŭ dưn hlăm bruă knuă, bruă sang čư̆ êa lehanăn dŭm dhar bruă djŏ tuôm hlăm čar mâo nanao klei mđing đru hlăm bruă čhĭ boh durian hŏng êlan phŭn. Mbĭt hŏng anăn čar Daklak lŏ mâo hdră êlan bi hmô pla mjing boh durian ba yua kdrăp mrâo mrang, lehanăn hgŭm hŏng bruă hiu čhưn ênguê lông nao ngă bruă hlăm đang boh durian. Mơ̆ng anăn jih jang bruă mjuăt bi hriăm, ktrâo atăt klă mngač hĭn, đru kơ phung hriăm mâo klei thâo bi hgŭm kjăp hlăm bruă duh mkra pla mjing boh durian, ba yua klei kreh knhâo hlăm bruă knuă, rŭ mjing war bi hmô mguôp hŏng bruă hiu čhưn ênguê. Mta kñăm mơ̆ng bruă anei jing mđĭ klei thâo săng hlăm mnuih pla mjing jing mnuih djuê ƀiă, lehanăn mâo klei bi hgŭm nga bruă hŏng klei bi mlih mrô, ba yua kdrăp mrâo ksiêm dlăng kiă kriê bruă knuă wăt hlăm klei bi mnia mblei hŏng elektronik./.

 

Viết bình luận