Nao hlăm klei bi kƀĭn mâo Trần Tuấn Anh, Khua hlăm Phŭn bruă kđi čar, Khua Anôk bruă duh mkra gưl dlông, bi ala kơ dŭm phŭn, dhar bruă, khua gĭt gai 5 čar Lăn Dap Kngư, phung thơ̆ng kơ bruă duh mkra, phung kreh knhâo, dŭm anôk bruă duh mkra. Dŭm klei dleh dlan leh anăn hdră msir hlue ngă čiăng mđĭ kyar bruă lŏ hma, dliê kmrơ̆ng, kjăp dưi mdah hlăm klei bi kƀĭn anei:
Hlăm klei kƀĭn trông, Phung bi ala ktrâo klă dŭm klei dleh kpăk hlăm bruă kriê dlăng, răng mgang mđĭ kyar dliê mơ̆ng krĭng Lăn Dăp Kngư wưng ară anei. Anăn jing ênhă lăn dliê mâo klei hrŏ kyua klei bi rai, ksĭng mmiă lăn dliê, mă kyâo dliê soh hŏng hdră bhiăn. Klei bi kdơ̆ng hŏng phung ngă bruă răng mgang dliê mâo nao dơ̆ng, dleh dưi ksiêm dlăng leh anăn ƀrư̆ hruê ƀrư̆ kjham. Bruă hâo hưn dưi ngă nanao wăt kơ ka đei mâo boh tŭ dưn ôh. Bruă tla prăk klei răng mgang dliê ka dưi iêo jak lu mnuih ƀuôn sang nao hgŭm. Mnuih ngă bruă răng mgang dliê ka dưi hdĭp ôh hŏng bruă dliê kmrơ̆ng, kyuanăn ka jih ai čiăng ngă bruă răng mgang, mđĭ kyar dliê…
Dŭm klei hlak mblang hlăm klei kƀĭn knăm leh kơ dŭm boh klei bi klă hdră êlan, klei bhiăn ala čar yua lăn ala ară anei, hlak mblang dŭm hdră êlan mkŏ mjing boh kdrŭt mtrŭt mđĭ, mđĭ boh tŭ klei kriê dlăng, răng mgang leh anăn mđĭ kyar dliê. Hlăm anăn kñăm kơ dŭm hdră êlan tla prăk răng mgang wăl dliê, mđĭ kyar bruă duh mkra dliê nao mbĭt hŏng klei găl alŭ wăl. Hồ Văn Mười, Khua bruă sang čư êa čar Dak Nông brei thâo:
“Mđĭ kyar bruă duh mkra dliê êngao kơ bruă hrui mă, drei ăt srăng ngă jăk bruă răng mgang mđĭ kyar, mbĭt anăn nao mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê wăl mnơ̆ng hdĭp, hmei mâo klei mñă hŏng dŭm Phŭn, dhar bruă gưl dlông hnưm mâo klei mtô klă klơ̆ng. Hŏng čar Dak Nông mâo klei găl hlăm bruă hiu čhưn ênguê anôk mdei msăn kyua yan adiê, ênao êa, hnoh êa, krông êa guôl găl hŏng boh klei anei”.
Hưn kơ bruă rơ̆ng hơĭt klei hdĭp kơ mnuih ƀuôn sang alŭ wăl mâo dliê, boh nik jing hdră duh ƀơ̆ng kơ mnuih ƀuôn sang jing mnuih djuê ƀiă hluê si hdră mtrŭn mrô 23 mơ̆ng phŭn bruă kđi čar leh anăn asăp mtrŭn mrô 13 mơ̆ng Êpul khua bruă Đảng. Hoàng Xuân Lương, Khua kiă kriê anôk bruă ksiêm duah klei dưi êngiê anak mnuih krĭng mnuih djuê ƀiă leh anăn čư̆ čhiăng lač:
“Bi hŏng dŭm krĭng dliê knŭk kna mkuôm, dliê hrông hlăm anăn mâo mnuih ƀuôn sang jing mnuih djuê ƀiă adôk, drei ƀuh amâo mâo klei hmăi kơ bruă kriê dlăng, răng mgang dliê srăng mlih dŭm alŭ ƀuôn sang anăn jing klei kuôl kă hŏng mnuih mă bruă ti anôk kriê dlăng dliê, jing phung ngă bruă kriê dlăng, răng mgang dliê.”
Čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra bruă lŏ hma, dliê kmrơ̆ng mtah, kjăp ti krĭng Lăn Dăp Kngư, k’iăng nai prŏng, nai prĭn Nguyễn Thế Chinh, Khua kiă kriê hđăp anôk bruă Hdră êlan ngăn dŏ leh anăn wăl hdĭp mda mñă klă, dŭm alŭ wăl hlăm krĭng čiăng mâo klei uêñ mĭn kơ bruă duh mkra dar, mkra mjing, ngă bruă lŏ hma, dliê mkrơ̆ng doh hluê hdră êlan mđĭ kyar mơ̆ng wăl mnơ̆ng hdĭp hlăm dliê krĭng Lăn Dăp Kngư:
“Ară anei drei mâo klei găl jing mkra mjing asăr kñŭl, kphê, ksu, drei amâo mâo hwiê djah djâo kơ wăl hdĭp mda ôh, ƀiădah drei srăng mkra mjing mta mnơ̆ng mkăn. Klei jăk mơ̆ng bruă duh mkra dar tinei jing dưi mđĭ thiăm kơ ênoh. Jing drei amâo mâo bi čhŏ djhan wăl hdĭp mda, ƀiădah lŏ ba wĭt boh tŭ dưn kơ knơ̆ng bruă. Tơdah drei thâo săng hluê si bruă duh mkra dar kluôm, anăn jing tur knơ̆ng brei kơ drei hluê ngă hdră êlan mđĭ kyar mtah mơ̆ng krĭng Lăn Dăp Kngư”.
Mbĭt hŏng anăn, Phung bi ala ăt đru mguôp bloh blŭ kơ bruă kriê pioh klei lu jơr sinh học mơ̆ng wăl dliê, mđĭ kyar bruă duh mkra ti gŭ êyui dliê, hdră êlan mđĭ kyar bruă tuh tia mkra mjing leh anăn mka mjing dliê kyâo, bi kluôm hdră êlan kơ anôk mnia mblei ti dŭm anôk mâo dliê Việt Nam.
Hlăm klei kƀĭn trông, Trần Tuấn Anh, Khua hlăm phŭn bruă kđi čar, Khua êpul bruă duh mkra gưl dlông lač klă, krĭng Lăn Dăp Kngư jing alŭ wăl mâo ênhă dliê prŏng tal 2 hlăm kluôm ala, mâo klei găl prŏng mđĭ kyar dliê leh anăn lu klei găl mđĭ kyar bruă duh mkra, dliê mkrơ̆ng. Dliê ti krĭng Lăn Dăp Kngư mâo klei hmăi prŏng truh kơ klei hdĭp, bruă duh mkra ala ƀuôn mơ̆ng dŭm djuê ana mnuih djuê ƀiă, mâo kơhưm yuôm bhăn kơ klei êđăp ênang bruă kđi čar, wăl mnơ̆ng hdĭp, lu jơr sinh học leh anăn răng mgang hnoh êa, bi kna yan adiê. Hlăm hdră êlan mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn leh anăn răng mgang klei êđăp ênang krĭng Lăn Dăp Kngư truh ti thŭn 2030, tă hdră truh ti thŭn 2045, Gưl dlông mâo leh mta kñăm wưng thŭn 2030 hnơ̆ng luôm êyui dliê krĭng Lăn Dăp Kngư mâo êbeh 47%m truh ti thŭn 2045 jing krĭng đĭ kyar kjăp, mâo bruă duh mkra mtah, dar, đa đa čar hlăm krĭng jing čar đĭ kyar hlăm kluôm ala. Wăl dliê dưi rơ̆ng kjăp leh anăn mđĭ kyar, mkŏ mjing đa đa wăl hiu čhưn ênguê hnơ̆ng tŭ jăk, anôk hriê čuă dlăng mơ̆ng phung tuê hlăm leh anăn êngao ala čar. Dŭm klei blŭ bi mguôp hlăm klei kƀĭn đru yuôm bhăn kơ bruă ksiêm wĭt 5 thŭn hruê ngă asăp mtrŭn mrô 13 mơ̆ng Êpul Khua bruă Đảng kơ bruă mđĭ hĭn klei gĭt gai mơ̆ng Đảng hŏng bruă kriê dlăng, răng mgang leh anăn mđĭ kyar dliê. Trần Tuấn Anh mñă klă:
“Jih jang dŭm mta phŭn anăn, êngao kơ klei mđing hmư̆ dŭm mta phŭn mrâo, hmei srăng lŏ hlăk mblang čiăng lŏ čuê dŭm boh tŭ mơ̆ng Asăp mtrŭn mrô 13. Hmei hmăng hmưi dŭm mta phŭn anăn srăng rơ̆ng klei đĭ kyar răng mgang dliê ăt msĕ hŏng klei đĭ kyar kjăp mơ̆ng krĭng Lăn Dăp Kngư, srăng jing tur knơ̆ng yuôm bhăn hluê ngă tŭ jing hdră mtrŭn mrô 23 mơ̆ng Phŭn bruă kđi čar kơ krĭng Lăn Dăp Kngư.
Viết bình luận