VOV4.Êđê- Ti čar Kon Tum, mnơ̆ng ngă ti ana sâm Ngọc Linh ară anei dôk đĭ lar ba lu klei luič liê hlăm bruă duh mkra, boh nik dŭm gŏ êsei mnuih djuê ƀiă ƀun mâo klei hdĭp dleh dlan. Mđing uêñ ti anăp klei luič liê mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma, ti Klei bi kƀĭn tal 8 Anôk gĭt gai bruă Đảng čar gưl XVI mâo bruă Đảng čar Kon Tum mkŏ mjing, Khua bruă Đảng, Khua Êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang čar Kon Tum bi mklă leh klei đua klam hŏng anôk bruă djŏ tuôm.

Gŏ sang amai Y Bắp, ƀuôn Đăk Viên, să Tê Xăng jing gŏ êsei mnuih ƀuôn sang pla lu ana sâm Ngọc Linh lu hĭn ti kdriêk Tu Mrông, čar Kon Tum. Amai Bắp brei thâo, leh ana sâm mâo mnơ̆ng ngă klei bi knăl tal êlâo jing hla kñĭ dliu, kuai phŭn snăn hbei brŭ leh sa kdrêč amâodah brŭ jih. Bruă ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă hlăk ngă luič liê prŏng kơ bruă duh mkra mnuih ƀuôn sang. Ară anei grăp ana sâm Ngọc Linh 1 thŭn mâo ênoh čhĭ hlăm brô 300 êbâo prăk leh anăn ana mơ̆ng 3 thŭn kơ dlông jing dŭm êklăk prăk. Wăt tơdah rŭng răng leh ƀuh ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă leh anăn djiê leh anăn klei anei lŏ mâo lu mlan anei, ƀiădah gŏ sang Y Ƀắp ăt msĕ si dŭm gŏ sang mkăn ti ƀuôn Đăk Viên ăt dôk mtŭk mtuk hlăm bruă duah hdră đru ana sâm Ngọc Linh:

“Si thâo đru? Mnuih ƀuôn sang kuai hbei snăn ñu brŭ snăn diñu mă hbei anăn lŏ pla ti anôk mkăn amâo lŏ pla mbĭt ôh čiăng dlăng si ngă. Mnuih ƀuôn sang knŏng thâo ngă snăn yơh amâo lŏ mâo êlan mkăn ôh. Knŏng mă pla ti anôk mkăn đăm pla ôh ti anôk giăm phŭn brŭ leh snăn dưi ƀiă”

Sa ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă

Să Măng Ri, kdriêk Tu Mrông jing alŭ wăl mâo ênoh sâm Ngọc Linh djiê lu hĭn hŏng êbeh 20 êbâo phŭn. Čiăng đru kơ ana sâm, bruă Đảng leh anăn bruă sang čư̆ êa să Măng Ri ăt knŏng mrâo dôk ti bruă ktrâo lač kơ mnuih ƀuôn sang dŭm hdră ênưih, msĕ si mă mnơ̆ng bi kơup kñăm mkhư̆ klei amâo tŭ jăk mơ̆ng yan adiê ngă hŏng ana sâm. A Sỹ, Khua dlăng bruă Đảng să Măng Ri, kdriêk Tu Mrông brei thâo:

   “Hŏng ana sâm jing adiê hjan lu snăn amâo jăk ôh. Hmei ktrâo lač mnuih ƀuôn ngă pra bi kơup adiê hjan trah ana sâm čiăng dưi ƀiă tuôm hŏng mnơ̆ng ngă”

Khua dlăng bruă Đảng, Khua Êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang čar Kon Tum Dương Văn Trang lač kơ klei mnuih ƀuôn sang luič liê sĭt ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă

 Klei ksiêm yap mơ̆ng dua kdriêk Đăk Glei leh anăn Tu Mơ Rông, čar Kon Tum brei ƀuh, truh wưmg anei mâo leh hlăm brô 50 êbâo ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă. Hlăm anăn ênoh ana sâm mâo mnơ̆ng ngă ti kdriêk Đăk Glei jing êbeh 10 êbâo phŭn leh anăn kdriêk Tu Mrông êbeh 39 êbâo. Knơ̆ng bruă pla mjing leh anăn răng mngang mnơ̆ng pla mjing čar Kon Tum ăt mâo leh klei ktrâo lač, brei mnuih ƀuôn sang răng, gang mkhư̆ mnơ̆ng ngă kơ ana sâm, msĕ si: hwai mdoh čiăng bi hrŏ mnơ̆ng ngă; hŏng ana mâo mnơ̆ng mngă snăn ba pla kơ anôk mkăn čiăng bi hrŏ phŭn mtưp; ba yua hdră nsir sinh học msir mgaih… Khădah boh sĭt brei ƀuh anei knŏng jing dŭm hdră msir êjai, ka dưi msir mgaih jih ôh kơ boh klei mnơ̆ng ngă kơ ana sâm Ngọc Linh leh anăn mnuih ƀuôn sang ăt dôk mtuh mtul hlăm bruă duah hdră đru kơ ana sâm Ngọc Linh čiăng bi hrŏ klei luič liê kơ bruă duh mkra.

Mnuih ƀuôn sang să Tê Xăng hŏng ana sâm Ngọc Linh mâo mnơ̆ng ngă

 Hlăm klei bi kƀĭn tal 8 Anôk bruă Đảng čar gưl XVI bruă Đảng čar Kon Tum mrâo mkŏ mjing, Khua dlăng bruă Đảng, Khua Êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang čar

Kon Tum Dương Văn Trang brei thâo, klei luič liê kơ bruă duh mkra jing prŏng êdi, boh nik hŏng dŭm gŏ êsei mnuih djuê ƀiă ƀun mâo klei hdĭp dleh dlan:

        “Ênoh duh bi liê kơ sa ana lu ƀiădah krĭng pla mjing anei lu jing krĭng mnuih djuê ƀiă. Mnuih ƀuôn sang djuê ƀiă mâo prăk snăn blei pla, amâo mâo prăk snăn čan 50 êklăk prăk, 100 êklăk prăk Knơ̆ng prăk knŭk kna čiăng pla. Ară anei amâo myun jing klei mnơ̆ng ngă, bi mnơ̆ng ngă snei snăn luič jih yơh”

 Ti anăp klei mnơ̆ng ngă kơ ana Sâm Ngọc Linh tưp lar, ngă luič liê lu kơ bruă duh mkra leh anăn bruă mđĭ kyar ana êa drao yuôm bhăn anei ti čar, hlăm Klei bi kƀĭn tal 8 Anôk dlăng bruă Đảng čar gưl XVI, Khua dlăng bruă Đảng čar, Khua Êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang čar Kon Tum Dương Văn Trang lač leh bruă klam hŏng Knơ̆ng bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang. Nguyễn Tấn Liêm, Khua Knơ̆ng bruă lač anôk bruă pral hlăm bruă msir mgaih klei mnơ̆ng ngă kơ ana sâm Ngọc Linh. Kơ mta phŭn ba truh kơ klei mnơ̆ng ngă kơ Sâm Ngọc Linh, Nguyễn Tấn Liêm brei thâo:

“Hmei bi mklă leh kyua 2 mta mmao ba klei mnơ̆ng ngă kơ ana djiê. Bi klă hŏng boh tŭ klei ksiêm hriăm gang mkhư̆ mnơ̆ng ngă kơ ana sâm Ngọc Linh mơ̆ng Knơ̆ng bruă kreh knhâo leh anăn kdrăp mrâo Kon Tum hưn snăn bi mklă đang sâm mâo mnơ̆ng ngă djiê jih, êngao anăn mâo dŭm ana mâo klei mnơ̆ng ngă kơ ana leh anăn brŭ agha. Knơ̆ng bruă ăt mâo klei mtă mơĭt kơ dŭm kdriêk, să čiăng gang mkhư̆.”

 Amâo tŭ ư jih ôh hŏng klei hlak mblang mơ̆ng Khua Knơ̆ng bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang, Khua dlăng bruă Đảng, Khua Êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang čar Kon Tum Dương Văn Trang bi mklă, mâo leh mnuih, mâo anôk dôk ngă ngơi mang, amâo bruă klam ngă luič liê lu. Klei hâo hưn mơ̆ng bruă sang čư̆ êa kdriêk Tu Mrông, krĭng pla sâm Ngọc Linh phŭn mơ̆ng čar Kon Tum ăt brei ƀuh, hlăm wưng êgao bruă lŏ hma čar ăt mâo klei mtŭk mtŭk hlăm bruă ktuê dlăng mnơ̆ng ngă kơ ana sâm Ngọc Linh.

                                                                                    Pô mblang: H’Zawut Ƀuôn Yă