Khădah mâo leh truh 1ha đang boh durian mboh hơĭt leh mơh, ƀiădah kyua ƀuh mta boh anei hlăk hlê dôk ba wĭt lu klei tŭ dưn, snăn gŏ sang Nguyễn Văn Trung, ti să Đinh Trang Hòa, kdriêk Di Linh (Lâm Đồng) lŏ čuăn pŏk thiăm ênhă đang boh durian:

“Ară anei jih jang mnuih ƀuôn sang snăn sơăi, ƀuh pô anei pla, pô dih pla boh durian mâo klei tŭ dưn êdi mơh, snăn jih jang mnuih bi kluh pla ana boh anei, ti anôk nao ƀuh bi pla ana boh anei sơăi”.

          Amâo mâo djŏ hjăn Trung ôh, ƀuh boh durian hlăk yuôm êdi, snăn lu mnuih pla mjing ti čar Lâm Đồng bi rŭ sa kdrêč mnơ̆ng pla mkăn, kñăm pioh anôk kơ bruă pla ana boh durian. Hlue anăn anhă boh durian ară anei hlăm čar êbeh leh 17.160 ha, đĭ êbeh 3.500 ha mkă hŏng 2 thŭn êlâo.

          Ti anăp klei bi tiŏ pla mjing ana boh durian, tơl bi pla mjing wăt hlăm krĭng jing lăn amâo mâo guôp hŏng boh durian ôh ăt pla mơh... Anôk bruă lŏ hma čar Lâm Đồng mâo leh mtam klei mtă kơ jih jang mnuih pla mjing amâo mâo duah pŏk phai hjăn ôh ênhă pla mjing đang boh durian. Trần Quang Duy, K’iăng khua anôk bruă pla mjing lehanăn răng mgang mnơ̆ng pla mjing čar Lâm Đồng lač:

“Mtă kơ jih jang mnuih pla mjing đăm ruăt rŭ ôh mnơ̆ng pla mkăn, pioh pla boh durian, boh nik ngă bi mlih hĕ jih dŭm mnơ̆ng pla leh êlâo dôk mâo boh mnga jăk. Boh sĭt mă klei hriăm klei msĕ snei tuôm ƀuh leh hlăm dŭm gưl êlâo luič liê êdi. Msĕ si dơ̆ng mơ̆ng ana boh guga, lehanăn dŭm mta mnơ̆ng pla mkăn, leh sa wưng klei mâo ênoh, snăn êdei kơ anăn ênoh čhĭ amâo lŏ yuôm ôh, klei msĕ snăn ba hriê klei amâo mâo jăk jing prŏng snăk hŏng mnuih pla mjing”.

            Tuôm lĕ leh hlăm klei kruh kyua bi mlih 1 ha lăn gŏ sang pô pla ana boh durian, Phạm Như Anh, mnuih pla mjing ti să Ia Blang, kdriêk Čư̆ Sê, čar Gia Lai lač phŭn tal êlâo mrâo pla ana boh durian đĭ jing jăk snăk, leh kơ anăn ƀrư̆ ƀrư̆ dơ̆ng dliu krô amâo mâo thâo ôh ya dŏ djŏ. Tui si Phạm Như Anh, ka thâo hlăm hdră dlăng kriê wiê ênăk mta mnơ̆ng pla anei, êjai ƀuh ana boh anei boh kroh čhĭ hlăk yuôm snăn bi tiŏ êran pla mjing anăp srăng lĕ hlăm klei luič liê amâo mâo tŭ ôh:

“Pla ana boh durian bi mâo hdră dlăng kriê wiê ênăk djŏ, jing klei amâo mâo djŏ ênưih ôh. Bi mđing kreh kruiñ dlăng kriê ƀhĭ klĭ snăn kơh dưi, tơdah lĕ hlăm klei amâo mâo mđing knŏng luič ram hơăi mung mang”.

Ară anei ênhă pla mjing ana boh durian ti alŭ wăl Lăn Dap Kngư đĭ leh pral êdi êbeh 40.000 hecta. Hŏng ênhă anei, hŏng mâo boh mnga durian jing êgao hĭn kơ ênoh čuăl mkă leh. Anăp srăng lĕ hlăm klei mâo lu hĭn kơ ênoh čiăng ti wưng kơ anăp. Tui si Lưu Trung Nghĩa, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Gia Lai, nô năng mđĭ ênhă pla mjing, hnơ̆ng čiăng bi mâo boh mnga, snăn brei mđing hĭn kơ bruă mkŏ wĭt klei duh mkra pla mjing, hrui pĕ boh lehanăn mkra mjing boh mnga leh mâo, hlŏng truh kơ klei dŭ mdiăng lehanăn čhĭ mnia:

“Klei mĭn adôk pla mjing tui si jing, mă bruă amâo mâo sa hnơ̆ng, ka mjing anôk čhĭ mnia prŏng ôh, ka mâo ôh anôk kăp blei hơĭt snăn jing pap kơ mnuih pla mjing mơh. Kâo ƀuh leh lu mnơ̆ng pla, lehanăn rŭ, rŭ lŏ pla. Mkŏ wĭt, dăp hdră mrâo čiăng kơ phung duh mkra lehanăn mnuih pla mjing mâo klei bi mguôp kjăp mbĭt, hŏng bruăbi hgŭm snăn kơh čhĭndah dưi mghaih msir, hŏng hdră êlan mă bruă mtam dơ̆ng mơ̆ng phŭn hlŏng kơ êdŭk amâo mâo tloh ênuê”.

        Tui si Phŭn bruă lŏ hma lač, ară anei, mâo leh lu anôk pŏk phai anôk pla mjing ana boh durian ti dŭm anôk mâo lăn ala amâo mâo guôp hŏng boh anei ôh, mâo đa đa rŭ jih ana kphê, ana tiu čiăng pioh pla boh durian, tơl truh hlăm lăn lŏ mbuôn anôk pioh pla boh durian mơh... Klei mă bruă sĕ djuê anăn dleh dưi ksiêm dlăng, amâo lŏ djŏ hŏng hdră êlan tă čua ôh, anăp srăng lĕ hlăm klei boh mnga mâo lu hĭn hŏng klei čiăng blei. Boh nik hlăm dŭm krĭng amâo mâo djăp êa krih ôh, anăp srăng ba klei amâo mâo jăk hŏng hnơ̆ng tŭ boh durian ba čhĭ mơ̆ng Việt Nam.

        Mrâo anei, Anôk bruă pla mjing, lehanăn răng mgang mnơ̆ng pla mjing, hlăm phŭn bruă lŏ hma ăt mâo leh mơh hră mtrŭn mơĭt truh kơ dŭm boh čar, ƀuôn prŏng nah dhŭng kơ bruă mđĭ kyar kjăp krĭng pla mjing boh durian. Hrăm trŭn anăn mâo bi lar êjai dŭm boh car ti krĭng dap mnai krông Cửu Long, Ngŏ kwar dhŭng, lehanăn Lăn Dap kngư jing dŭm anôk hlăk dôk bi tiŏ êran pla ana boh durian êgao klei bhiăn. Tơdah amâo mâo dưi mghaih msir ôh kljei anei, anăp srăng lĕ hlăm klei mâo boh mnga ƀiădah amâo mâo pô blei. Mmông anăn mnuih tŭ klei luič prŏng hĭn tal êlâo ăt jing mnuih pla mjing mơh./.