Dôk ti krah đang tiu mtah mda, ti gŭ jơ̆ng jing ling lang rơ̆k mtah siam mơh, Nguyễn Văn Tú, ti să Trường Xuân, kdriêk Dak Song, lač, bruă pla mjing doh đru leh ñu dưi răng kriê klei suaih pral, lehanăn mâo ba wĭt boh mnga jăk mơh:

“Êlâo dih mă bruă yua lu êa drao hluăt đei, ba klei amâo mâo jăk ôh kơ klei suaih asei mlei. Bi ară anei amâo lŏ ba yua ôh êa drao hluăt, êa drao mdjiê rơ̆k, knŏng ba yua lu eh êmô lehanăn hbâo vi sinh. Leh kơ anăn tui hlue hŏng Êpul hgŭm Trường Xuân pla tiu doh, lehanăn bi hgŭm hŏng Hoàng Nguyên ti să Nâm Njang mơh, snăn boh tiu pô mâo čhĭ kơ ala tač êngao msĕ si kơ Mi, Japon, Ơrôp. Ênoh čhĭ jing yuôm hĭn, ară anei mâo 120 êbâo prăk/kg, êlâo mơ̆ng 160 – 180 êbâo prăk/kg”.

Ba anăp hlăm bruă duh mkra pla mjing doh ti să Trường Xuân, êpul hgŭm bruă pla mjing doh Bechamp Daknông ară anei mâo leh 20 čô hgŭm, hŏng ênhă jih jang mâo êbeh 70 ha tiu, kphê. Boh mnga mơ̆ng êpul hgŭm mâo lu jing ba čhĭ kơ Ơrôp, Japon. Khua kiă kriê Êpul hgŭm Lê Đình Hùng, brei thâo, anôk čhĭ mnia jing prŏng, ƀiădah êpul hgŭm amâo mâo dưi djăp ôh ênoh mnơ̆ng pioh ba čhĭ. Pŏk phai krĭng pla mjing, mơ̆ng akŏ thŭn truh kơ ară anei, Êpul hgŭm mâo mkŏ mjing leh 6 boh adŭ mjuăt bi hriăm bruă dlăng kriê wiê ênăk doh hŏng mnơ̆ng pla mjing. Klei ngă bruă anei jing amâo mâo dleh ôh, knŏng čiăng bi mâo hrue mmông phung pla mjing bi mlih klei mĭn knhuah ngă bruă. Lê Đình Hùng, mblang klă snei:

“Lăn jăk, mnơ̆ng pla mjing jăk mơh amâo mâo klei hluăt ƀơ̆ng mnơ̆ng ngă ôh. Snăn tă hdră êlan kơ êpul hgŭm ngă bruă jing lŏ pŏk mlar ƀĭng bi hgŭm. Mbĭt hŏng anăn srăng mtrŭt phung ƀuôn sang amâo lŏ ba yua lu ôh hbâo ăngre, ƀiădah knŏng ba yua hbâo brŭ, djah mơ̆ng mnơ̆ng pô pla mjing ba mđam bi mbrŭ, kñăm lŏ bi mbŏ djah brŭ bi êbhuič lăn. Hmei ăt knang kơ bruă sang čư̆ êa, lehanăn dŭm knơ̆ng bruă mnia mblei hŏng ala tač êngao pŏk adŭ mjuăt bi hriăm kơ phung ƀuôn sang thâo kơ hdră pla mjing doh, lui jih klei bhiăn pla mjing hđăp, đru kơ phung ƀuôn sang thâo kơ bruă pla mjing mrâo djŏ guôp hŏng tiu đĭ jing kjăp”.

Tui si, Phạm Tuấn Anh, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Daknông amâo mâo knŏng tiu ôh, jih jang bruă pla mjing brei ba yua hdră mă bruă mrâo jing pla mjing doh sơăi hlăm čar. Ară anei ti čar Daknông mâo mkŏ mjing leh sa alŭ wăl pla mjing ba yua hdră êlan mrâo mrang truh 120ha, lehanăn 4 krĭng ba yua kdrăp mrâo mrang hŏng giăm 2.500 ha. Mâo leh 2 êbâo 500 ha mnơ̆ng pla djăp mta dưi djăp ênoh čuăn doh msĕ si VietGap, HACCP; 4C; UTZ... Dŭm alŭ wăl hlăm čar hlăk dơ̆ng mâo hdră êlan bi mguôp kjăp plah wah dŭm êpul hgŭm, phung duh mkra mnia mblei. Boh mnga bruă pla mjing ti Daknông mâo čhĭ leh truh 35 ala čar, krĭng lăn hŏng ênoh mâo ba wĭt đĭ nanao, truh hlăm brô 800 êklăk dolar grăp thŭn.

Khă snăn, bruă pla mjing hlăm čar ăt ka dưi dưn yua jih ôh klei găl prŏng yan adiê, lăn ala tinei... Phạm Tuấn Anh, lač, bi mguôp krĭng pla mjing kñăm mâo ai ktang kơ bruă bi ktưn jing leh sa hlăm dŭm hdră Daknông dôk ngă pioh mđĭ kyar bruă lŏ hma doh:

“Mkŏ mjing dŭm krĭng pla mjing hŏng hdră bi mguôp hŏng phung ƀuôn sang, dŭm gŏ êsei, lehanăn êpul hgŭm bruă. Mơ̆ng Êpul hgŭm bruă kơh drei dưi mâo klei găl iêo jak klei duh bi liê, mkŏ mjing hdră êlan mă bruă dưi mâo klei tŭ yap, dưi mkăp krĭng pla mjing, lehanăn djăp hdră djŏ tuôm mkăn. Hŏng dhar bruă lŏ hma hmei dôk kčĕ kơ knơ̆ng bruă sang čư̆ êa čar mâo djăp hdră čiăng truh kơ thŭn 2025, čiăng dưi mâo djăp mta mnơ̆ng djŏ hŏng krĭng pla mjing sa anôk, mâo dŭm êpul hgŭm, lehanăn klei bi mguôp hŏng phung duh mkra kăp hrui blei, mkra mjing lehanăn čhĭ mnia hŏng ala tač êngao”./.