VOV4.Êđê – Hla\m klei nga\ brua\, lu êpul hgu\m brua\ ti Daklak đru mguôp leh yuôm bha\n hla\m brua\ mko\ mjing hdra\ duh mkra pla mjing, hrui blei mnơ\ng dhơ\ng kơ mnuih hgu\m hla\m êpul. Mơ\ng ana\n, đru kơ mnuih [uôn sang mđ^ hnư hrui w^t, mkra mlih klei hd^p mb^t ho\ng alu\ wa\l nga\ leh hnơ\ng ]ua\n mrô 13 hla\m hdra\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.

Giăm 4 thu\n mu\t hlăm êpul hgu\m brua\ lo\ hma Công Bằng Êa Kmăt, go\ sang Y-Kưm Niê kdăm ti sa\ Hoà Đông, kdriêk Krông Pa], ]ar Daklak mâo leh klei hd^p hơ^t h^n. Y-Kưm brei thâo, go\ sang pla kphê mâo 20 thu\n êgao. Mâo wưng kphê amâo mâo ênoh, k[ah prăk duh bi liê snăn nao ]an hbâo pruê ho\ng mnga ktro\. Truh yan hrui pe\, ]h^ kphê mda kơ anôk kăp hrui blei kphê ho\ng ênoh êlưih snăk sơưn, snăn hnơ\ng hrui w^t mơ\ng war kphê amâo mâo klei tu\ dưn ôh.

{ia\dah mơ\ng leh mu\t hlăm êpul hgu\m, mâo đru mdul hlăm brua\ blei hbâo pruê t^ng tla [rư\ [rư\, lehana\n mâo klei kăp blei jih boh mnga pô mâo ho\ng ênoh yuôm h^n kơ ]h^ kơ êngao. Ho\ng 1 ha kphê pla plua\ 700 phu\n tiêu, 40 phu\n ana boh [ơr, lehana\n giăm 100 phu\n ana boh sầu riêng grăp thu\n mâo ba w^t hlăm brô 200 êklăk prăk. Mb^t ho\ng ana\n, Y-Kưm lo\ mâo mjua\t bi hriăm kơ hdră dlăng kriê wiê ênăk, hdră hrui pe\, snăn boh mnga mâo mơ\ng war kphê hơ^t h^n mka\ ho\ng yăng đar thu\n.

Êpul hgu\m HTX ]ar Dak Lak ksiêm dlăng leh ana\n ba jao ngăn do\ đru gru hmô HTX đ^ kyar

“Kâo [uh leh mu\t hlăm êpul hgu\m snăn mâo kllei tu\ dưn h^n, hmei mâo klei đru ktrâo ata\t kơ hdră pla mjing, dlăng kriê kphê, ba w^t klei tu\ dưn kơ go\ sang, ana kphê đ^ jing siam, ênoh ]h^ yuôm h^n mơh. Di`u mta\ brei pe\ boh ksa\, răng kriê bi doh, tăp hrui pe\ tăm [hu kơ ana\n, bi [hu boh kphê hlăm tur simăng doh. Hla\m war pla plua\ mb^t ana boh sầu riêng, tiêu, boh [ơr booth, mđ^ ênoh mâo ba w^t lehana\n mâo ana bi êyui mơh lehana\n ]h^ kphê mâo ]h^ yuôm h^n mơh, kphê hơ^t ênoh mơh. Mơ\ng ana\n klei hd^p mnuih [uôn sang hmei hơ^t h^n”.

Kbia\ hriê mơ\ng klei duh mkra pla mjing hliê, mlan 4 thu\n dih, Hoàng Minh Tuân ti sa\ êa Ê`uôl, kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak mâo bi klin leh [^ng hgu\m hla\m brua\ pla mjing, lehana\n mnia mblei Quân Vương. Brua\ hgu\m hlăm klei rông mnơ\ng, mnơ\ng [ơ\ng, êa drao mdrao mgu\n mnơ\ng rông, lehana\n kăp hrui blei jih mnơ\ng mnuih [uôn sang mâo. Anei jing sa hlăm 5 êpul hgu\m mâo tu\ ma\ klei đru mko\ mkra hdră bi hmô, ho\ng jih jang boh mnga mâo hlăm ]ar Daklak thu\n anei. Hoàng Minh Tuân brei thâo:

“Brua\ êpul hgu\m m`ăm jing mđ^ kyar 1 klei tu\ dưn, bi kjăp klei duh mkra mơ\ng phu\n hlo\ng kơ êdu\k mơ\ng mjeh, hlo\ng truh kơ mnu\ kđeh, pioh mkăp kơ anôk ]h^ mnia. Leh mâo mse\ snăn Klei hgu\m hla\m êpul brua\ ]ar đru kơ du\m kdrăp ma\ brua\”.

]ar jing anôk mâo lu klei găl mđ^ kyar brua\ lo\ hma, truh kơ ara\ anei ]ar Daklak mâo leh 228 êpul hgu\m brua\ lo\ hma mâo mko\ mjing, mâo êbeh 20 êbâo ]ô [^ng hgu\m, mghaih msir brua\ ma\ leh kơ giăm 7.500 ]ô mnuih. Hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo t^ng truh kơ krah thu\n anei, kluôm ]ar mâo leh 90/152 sa\ djăp ênoh ]ua\n mrô 13 kơ brua\ mko\ mjing klei duh mkra. Tui si Hoàng Khang, k’ia\ng khua êpul brua\ hgu\m ]ar Daklak, ]ia\ng kơ brua\ hgu\m mâo klei mđ^ kyar djo\ hdră, Anôk brua\ bi mguôp jih jang êpul hgu\m ]ar mâo leh brua\ hgu\m ho\ng du\m kdriêk, wa\l krah, [uôn pro\ng, mjua\t bi hriăm mnuih ngă brua\ hla\m êpul hgu\m, mko\ mjing, lehana\n po\k mlar hdră hgu\m ngă klei bi hmô. Hla\m thu\n anei, prăk knu\k kna bi liê giăm 500 êklăk prăk, Anôk bi mguôp jih jang brua\ hgu\m mâo ruah leh 5 êpul hgu\m pioh duh bi liê blei mprăp kdrăp ma\ brua\, mkra mjing boh mnga mnơ\ng pla mjing, lehana\n mnơ\ng rông:

Hluê mu\t HTX, mnuih [uôn sang mâo hriăm mjuăt hdră pla leh ana\n kriê dlăng kphê mâo boh tu\ dưn

“Boh s^t di`u mghaih msir dưi klei mn^ anei mnuih [uôn sang amâo mâo dưi ngă, ana\n jing ]h^ boh mnga, duah anôk ]h^ mnia kơ phung tuôm ho\ng klei dleh dlan hla\m klei mnia mblei. Anei jing brua\ klam yuôm bhăn mơ\ng êpul hgu\m. Kyuana\n, lo\ dơ\ng đru nanao kơ êpul hgu\m bi kjăp, bi ênu\m djăp mta brua\ ]ia\ng kơ êpul hgu\m kla\ s^t mâo klei mđ^ kyar kjăp. Drei bi đru kơ êpul hgu\m mko\ mjing hdră duh mkra mnia mblei, mjing atur kjăp kơ êpul hgu\m đ^ kyar s^t, sia\ suôr ho\ng alu\ wa\l pô”.

Tui si Anôk brua\ bi mguôp jih jang êpul hgu\m ]ar Daklak, hlăm klei ma\ brua\ lu êpul hgu\m brua\ lo\ hma dưn yua leh jih brua\ klam pô, mjing klei kăp đru kơ [^ng hgu\m, kơ go\ êsei phung ngă lo\ hma bi mlih mnơ\ng pla, mnơ\ng rông, ba yua hdră ngă brua\ mrâo mrang, mâo ba w^t boh mnga jăk lehana\n lu. Brua\ ngă mơ\ng êpul hgu\m lo\ djo\ ho\ng du\m hdră mđ^ kyar yang [uôn mse\ si: Mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo; bi hro\ [un, mtô brua\, bi đru hlăm brua\ mđ^ kyar kle ihd^p mda ala [uôn hlăm ]ar. Du\m êpul hgu\m ngă brua\ mâo klei tu\ dưn, đru mguôp pro\ng pr^n hlăm brua\ bi leh ênoh ]ua\n mrô 13 hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, k`ăm bi mlih [o# ala\ kr^ng [uôn sang ]ar Daklak.

                        Y-Khem pô ]ih hlo\ng rắk