VOV4.Êđê - Mko\ mkra, mđ^ h^n klei thâo nga\ brua\ knua\ mơ\ng du\m hợp tác xã ênuk mrâo leh ana\n du\m êpul hợp tác xã ti kr^ng [uôn sang, hla\k bi mkla\ boh tu\ s^t êdi hla\m hdra\ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ti lu alu\ wa\l hla\m ]ar Daklak. Lu hợp tác xã hla\m ênoh ana\n nga\ mâo sir kra\p mơ\ng brua\ mpra\p mnơ\ng pioh yua truh kơ brua\ mko\ mjing nga\ brua\ knua\ leh ana\n tui duah anôk hrui blei mnơ\ng dhơ\ng, đru mđ^ boh tu\ brua\ duh mkra, klei h’^t kja\p brua\ nga\ lo\ hma, jing anôk bi m[^n, bi hgu\m mnuih [uôn sang nga\ lo\ hma, msir mghaih tu\ dưn du\m boh klei mâo ti du\m [uôn, alu\.

Mb^t ho\ng pla mdiê, hbei tao, lehana\n djăp mta brua\ ho\ng phung ngă lo\ hma ti sa\ Quảng Điền, kdriêk Krông Ana, ]ar Daklak mâo brua\ ngă mdê ho\ng anôk mkăn hlăm ]ar. Pătdah jih jang phung ngă lo\ hma ti anei mu\t hlăm brua\ hgu\m, mơ\ng ana\n jih jang brua\ mâo t^ng mka\ djo\ hlăm hdră. Brua\ rah mjeh, brua\ hrui êmiêt mâo ngă ho\ng klei pral, mâo t^ng hlăm wưng jăk găl h^n. Nguyễn Văn Hoàng, mnuih dôk hla\m êpul hgu\m Thăng Bình 1 brei thao, mu\t hlăm êpul hgu\m, ma\ brua\ mâo klei t^ng mka\, mâo hdră kjăp snăn mnuih [uôn sang hơ^t ngă brua\: “ Êlâo kơ mu\t hlăm yan êpul hgu\m iêu bi k[^n jih jang mnuih [uôn sang ]ia\ng bi kla\ hdră ngă brua\ tui si hdră êlan mơ\ng kdriêk, mko\ mjing bi rah mjeh ya hruê, klei kơ êa jua si ngă, snăn êpul hgu\m bi t^ng mka\ leh, nao hla\m brua\ rah mjeh bi tui hluê êpul hgu\m, kyuadah di`u t^ng leh jing djo\”.

Sa\ Quảng Điền, kdriêk krông Ana, ]ar Daklak mâo êbeh 1 êbâo ha lo\, lehana\n đang hma êtak êbai, jing jang dôk hlăm hdră mơ\ng êpul hgu\m ngă brua\ ana\n jing êpul hgu\m Điện Bàn, êpul hgu\m Thăng Bình 1. Jih jang mnuih pla mjing mu\t hlăm êpul hgu\m, djăp mta ra brua\ mâo dăp kjăp leh, djo\ ho\ng hdră, snăn klei duh mkra pla mjing mâo klei tu\ dưn h^n. Mơ\ng leh mâo mko\ mjing êpul hgu\m jih jang brua\ duh mkra, mâo klei tu\ dưn mơ\ng 4 – 6 blư\. Hlăm ana\n, hrui w^t mơ\ng brua\ pla mdiê đ^ êbeh kơ dua blư\, mơ\ng êtak êbai mâo mdua yan boh mnga mâo kdlưn h^n kơ mdiê mơ\ng 3 – 4 blư\. Klei bi mguôp kjăp hla\m brua\ duh mkra pla mjing ata\t leh mnuih [uôn sang hd^p hlăm klei thâo bi đru jăk h^n. Mơ\ng ana\n jih jang brua\ hlăm klei mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo jing găl ênưih mơh. Đoàn Công Bình, Khua êpul hgu\m brua\ lo\ hma Thăng Bình 1, kdriêk krông Ana, ]ar Daklak brei thâo:“ Ngă djo\ ho\ng hdră bhiăn mâo [^ng hgu\m bi tu\ ư mkrum ngăn prăk hrăm mb^t ngă brua\, ba w^t klei tu\ dưn mb^t, k`ăm mđ^ kyar klei hd^p mda mse\ si: Bi mlih hdră ngă brua\ mơ\ng pla mdiê nao pla hbei tao, tal dua jing brua\ ]h^ mnia hbâo pruê, snăn hmei mguôp ho\ng knơ\ng brua\ hbâo pruê jăk ba w^t ]h^ amâo mâo t^ng mnga ôh kơ [^ng hgu\m, mb^t ho\ng du\m brua\ mnia mblei mjeh, mâo du\m mta mjeh dưi kdơ\ng ho\ng klei mnơ\ng ngă, mnơ\ng jăk ba pla mjing, lehana\n bi hro\ ênoh bi liê, mđ^ hnơ\ng hrui w^t kơ [^ng hgu\m. Mơ\ng ana\n ata\t sa\ pô bi leh mta k`ăm mơ\ng brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo”.

Truh kơ ara\ anei mâo leh êbeh 170 êpul brua\ hgu\m ngă lo\ hma, hlăm ana\n 108/152 sa\ djăp ênoh ]ua\n mrô 13 kơ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo jing mâo êpul hgu\m, êpul hgu\m hlăk ngă brua\ jăk.

Brua\ k`ăm mơ\ng êpul hgu\m jing mkăp djăp mta mnơ\ng kơ brua\ knua\ tal êlâo mse\ si hbâo pruê, êa drao răng mgang, êa jua, kdrăp ngă brua\, hdră dlăng kriê wiê ênăk. Mơ\ng klei ngă jăk jih jang brua\ ana\n mơ\ng ana\n êpul hgu\m ba w^t klei tu\ dưn kơ brua\ knua\ jăk h^n. Đru wa\t kơ klei hd^p mda ala [uôn, mse\ si brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo dưi bi leh du\m mta ]ua\n kơ brua\ mđ^ hnơ\ng hrui w^t, kơ brua\ knua\ ma\, kơ brua\ bi hro\ [un, brua\ răng mgang klei êđăp ênang. Nguyễn Thiên Văn, khua êpul brua\ hgu\m ]ar Daklak brei thâo:“ Hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ênoh ]ua\n mrô 13 du\m sa\ bi mâo brua\ hgu\m, amâodah du\m êpul hgu\m mâo klei bi mguôp kjăp plah wah mnuih ngă lo\ hma ho\ng puhng duh mkra mnia mblei, ]ia\ng kyar brua\ duh mkra, snăn êpul hgu\m mâo đru leh jin hnơ\ng kơ brua\ mđ^ kyar klei duh mkra ho\ng jih jang [^ng hgu\m, mka\p dja\p mta mnơ\ng tal êlâo kơ brua\ knua\, lehana\n kăp hrui blei jih boh mnga mơ\ng mnuih pla mjing, lehana\n hlăk hlê mâo klei tu\ dưn jăk hlăm brua\ dru hgu\m hlăm brua\ mko\ mkra jih jang brua\ yang [uôn, lehana\n đru mđ^ kyar klei hd^p mda kơ mnuih ngă lo\ hma”.

Mb^t ho\ng hdra\ bhiăn êpul brua\ hgu\m thu\n 2012, djăp êpul hgu\m ti ]ar Daklak, hlăm ana\n mâo wa\t êpul brua\ hgu\m ngă lo\ hma hlăk dơ\ng mâo hdră dăp ngă brua\ djo\, mlih mrâo. Lu êpul hgu\m mrâo mko\ mjing [rư\ hruê [rư\ dơ\ng kpưn đ^ jing leh anôk mnuih ngă lo\ hma jưh knang êdi. Mâo êpul hgu\m ngă brua\ mâo klei tu\ dưn, mnuih ngă lo\ hma mâo dăp brua\ jăk srăng jing tur kjăp ]ia\ng kơ alu\ wa\l hlăm ]ar bi leh djăp mta ênoh ]ua\n mkăn găl ênưih h^n hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.

Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.