VOV4.Êđê – Ho\ng gra\p hip hdruôm hra\ mdưm hla\m du\m boh adu\ hria\m ti Sang hra\ amâodah ti ta] Sang hra\, du\m “Hip hdruôm hra\” đru leh kơ phung hđeh ti Daklak lo\ mâo lu klei m’ak nah êngao mmông hria\m. Amâo djo\ kno\ng bi [rơ\k mdih klei kha\p ]ia\ng dla\ng hra\ m’ar mơ\ng phung hđeh đui] ôh, [ia\ hdra\ brua\ anei lo\ đru mguôp ba du\m po\k hdruôm hra\ ana\n truh kơ kiê kngan phung hđeh, amâo djo\ kno\ng dôk hla\m sang dla\ng hra\ ôh.

Du\m hruê ho\ng anei, mmông kbia\ hlăp phung hđeh sang hra\ gưl sa Nguyễn Chí Thanh, sa\ Êa Kpam, kdriêk }ư\ Mgar, ]ar Daklak [uh êbhiông êyăng h^n kơ yăng đar. Amâo jăk [uh klei bi tio\ êran, ur driâo, [ia\dah phung hđeh bi k[u\t bi k[u\t dôk dlăng hra\. Du\m hdruôm hra\ jing klei yăl dliê đưm, amâodah klei yăl dliê kơ mnuih hing ang, phung jho\ng ktang hlăm h[uê ênuk, mâo phung hđeh tui duah dlăng lu h^n. Adei Nguyễn Mai Anh Thư, hđeh hriăm hra\ adu\ 4B brei thâo dlăng hra\ jing hdră ]ia\ng kơ suaih klei m^n, lehana\n lo\ dơ\ng thâo săng lu mta klei h^n mơ\ng du\m klei bi yăl dliê;

“ Kâo khăp snăk dlăng hra\, kâo kraih dlăng hra\ Thế giới động vật, cô bé bán diêm, lâu đài chim sẻ, lehana\n lu klei yăl dliê mkăn. Kâo kraih dlăng hra\ hlăm sang hra\ ti mmông kbia\ hlăp, lehana\n dôk dlăng hlăm sang dlăng hra\. Kâo mơak kyua mâo klei lo\ thâo săng kơ lu mta mơ\ng hdruôm hra\ anei ]ih. Mmông wa\n kâo srăng dlăng hra\ ]ia\ng mnga] ta] klei m^n”.

Êpul hđeh hria\m hđa\p brei mđup hdruôm hra\ kơ phung hđeh hria\m hra\ Sang hra\ gưl I Nguyễn Chí Thanh, sa\ êa Kpam, kdriêk C|ư\ Mgar

Hip hra\ mâo dưm hlăm grăp boh adu\ hriăm ti sang hra\ gưl sa Nguyễn Chí Thanh mâo mơ\ng 55 truh 80 mta hdruôm hra\, mse\ si hra\: Kơ h[uê ênuk, hra\ kơ klei kreh knhâo, hra\ mtô kơ klei bhiăn hd^p, hra\ mblang kơ ai tiê klei m^n… djo\ guôp ho\ng gưl thu\n hđeh hriăm hra\ hlăm grăp boh adu\. 26 boh hip hra\ ho\ng êbeh 1.400 po\k hdruôm hra\, ho\ng ênoh giăm 36 êklăk prăk jing boh mơ\ng brua\ mko\ mjing hip hdruôm hra\ adu\ hriăm mơ\ng êpul phung hđeh hriăm êlâo hlăk gưl thu\n 1986 – 1990, mko\ mjing klei bi mkrum mguôp lehana\n hro\ng ruah, ngă hluê ho\ng hdră “Bi mâo hdruôm hra\ hlăm kr^ng [uôn sang”.

Hđeh hria\m hra\ hơ\k m’ak ho\ng du\m hdruôm hra\ mrâo, phung hđeh dôk bi êpul dla\ng leh ana\n bi ya\l dliê kơ hdruôm hra\ hla\k dôk dla\ng

Aduôn Bành Thị Thuận, khua sang hra\ gưl sa Nguyễn Chí Thanh brei thâo, du\m thu\n hriăm êlâo sang hra\ mâo leh sang dlăng hra\, [ia\dah ho\ng ênoh hra\ mơar mâo [ia\ đui], lehana\n kâo mâo djăp mta klei ]ih yăl dliê ôh, snăn amâo mâo djăp ôh hdruôm hra\ kơ phung hđeh lehana\n phung nai ]ia\ng dlăng. Thu\n hriăm anei, leh mâo “Hip hra\ adu\ adei” dưm hlăm grăp boh adu\, sang hra\ mâo mko\ mjing leh lu brua\ ngă ]ia\ng lo\ bi kru\ ai tiê thâo khăp dlăng hra\ m’ar:

“ Srăng mko\ mjing si srăng ngă mâo djăp ênoh hdruôm hra\ mơar kơ phung hđeh [rư\ hruê [rư\ lu, lehana\n jăk h^n. Mko\ mjing du\m mmông bi dlăng hra\ m’ar, ngă klei bi lông plah wah adu\ anei ho\ng adu\ adih. Phung hđeh mphu\n k]ưm dlăng hra\, [ia\dah [uh jing mâo leh klei bi hriăm lu, mâo lu hdruôm hra\ mtô kơ klei bhiăn hd^p ]ia\ng kơ phung hdeh thâo săng h^n. Si srăng ngă mâo mko\ mjing jăk, lehana\n ba yua tu\ jing ênoh hdruôm hra\ anei, lehana\n ăt ]ang hmăng ho\ng ênoh hdruôm hra\ anei srăng lo\ đ^ lar lu h^n”.

Hà Ngọc Đào, Khua êpul hgu\m mtru\t mjhar hriăm hra\ m’ar ]ar Daklak brei thâo, hlăm du\m thu\n giăm anei, mâo klei yang [uôn, lehana\n phung thâo bi đru mđing uê`, mơ\ng hdră Bi mâo hdruôm hra\ dlăng hlăm kr^ng [uôn sang, du\m êbâo po\k hdruôm hra\ mơar mâo ba truh leh kơ phung hđeh hriăm hra\ hlăm ]ar, boh nik ho\ng phung hđeh hriăm hra\ kr^ng taih kbưi. Mơ\ng ana\n, hnơ\ng ênoh dlăng hra\ mơar hlăm phung nai, lehana\n phung hđeh hriăm hra\ ti du\m boh sang hra\ đ^ nanao, kah knar grăp mlan phung nai nao ma` hra\ dlăng êbeh kơ 3 po\k hdruôm hra\, grăp ]ô hđeh nao ma` dlăng truh kơ 4 po\k hdruôm hra\. Hlăm klei bi lông ]ih kơ hdruôm hra\ mâo sang hra\ mko\ mjing, lu snăk phung hđeh nao bi lông lehana\n mâo ma\ klei bi mni, boh nik ho\ng phung hđeh hriăm hra\ mnuih djuê [ia\. mKno\ng hlăm thu\n anei, Anôk brua\ sang dlăng hra\ m’ar, hlăm phu\n brua\ dhar kreh, mjua\t ktang asei mlei lehana\n hiu ]hưn ênguê hgu\m ho\ng hdră brua\ anei mâo mđup brei leh 180 boh hip hra\ hlăm adu\ hriăm kơ du\m boh sang hra\ gưl sa, lehana\n gưl dua ti 12 kdriêk hlăm ]ar, po\k mlar hdră brua\ anei hlăm kluôm ]ar, ]ia\ng kơ mâo lu phung hđeh hriăm hra\ mâo hra\ dlăng hlăm adu\ hriăm mtam.

Mmông mdei kbia\ hla\p, phung hđeh hria\m hra\ ma\ hdruôm hra\ dla\ng. druôm hra\ hla\k dôk dla\ng

“ Hdră anei mâo brua\ sang hra\ m’ar lehana\n êpul hgu\m mtru\t mjhar hriăm hra\ mơar mâo ngă du\m thu\n ho\ng anei leh, lehana\n ăt mâo mơh du\m knhuang ba w^t leh klei tu\ dưn jăk. Mta klei hmei k`ăm jing ba hdruôm hra\ truh kơ phung hđeh hriăm hra\ amâo mâo kno\ng hlăm adu\ dlăng hra\. Kyuana\n mâo leh lu blư\ hlăm sang hra\ ba hra\ bi ba hdruôm hra\ dlăng hlăm wa\l sang hra\, phung hđeh ma` hdruôm hra\ ba w^t dlăng kơ sang. Amâo mâo djo\ kno\ng pioh kơ phung hđeh đui] ôh dlăng, [ia\dah brei phung hđeh ba w^t kơ am^ ama dlăng mb^t, ]ia\ng lo\ dơ\ng mbo\ klei thâo săng h^n mơ\ng klei ]ih hlăm hdruôm hra\”.

Amâo djo\ kno\ng răng kriê pioh bi ja\k hdruôm hra\, du\m adu\ lo\ bi msiam kơ hip hdruôm hra\ mơ\ng adu\ pô khua\t mlua\t ja\k siam

Ho\ng du\m boh sang hra\ ka mâo ôh klei găl mprăp mkra hip hra\ kơ grăp boh adu\ hriăm, sang hra\ bi mko\ mjing pia “Hip hra\ tru\t hiu”, ba hip hra\ ti krah wa\l sang hra\ hla\m mmông hlăp. Du\m hip hra\ ana\n jing leh klei mơak mrâo ho\ng phung hđeh hriăm hra\ ti Daklak êngao kơ mmông hriăm hra\ mơar. Amâo mâo djo\ kno\ng dlăng hra\ m’ar, lu phung hđeh lo\ mguôp lu hdruôm hra\ pô kơ hip hra\ hlăm sang hra\ ]ia\ng lo\ mâo lu jơr h^n hdruôm hra\ mka\ ho\ng ênoh ara\ anei. Mb^t ho\ng ana\n, grăp blư\ leh dlăng hra\, phung hđeh lo\ piăt êmiêt he\ khua\t dăp w^t trip hlăm hip, mơ\ng ana\n bi hriăm hđeh mâo klei bhiăn thâo kia\ kriê hdruôm hra\ mơar, lehana\n jing do\ mb^t jih jang.

                                                           H’Nga pô ]ih hlo\ng răk