Mniê Bahnar bi mrâo mrang mnơ̆ng pơ̆k mñam djuê ana
Chủ nhật, 00:00, 09/02/2025 H’ Zawut Byă/VOV4TâyNguyên H’ Zawut Byă/VOV4TâyNguyên
VOV4.Êđê- Hŏng mnuih ƀuôn sang djuê ana ƀiă ti Lăn dap kngư, hlăm anăn mâo mnuih djuê ana Bahnar, mnơ̆ng pơ̆k mñam amâodjŏ knŏng jing mnơ̆ng mñam, mkra hŏng kiê kngan ƀiădah lŏ jing mngăt êwa mơ̆ng djuê ana. Hlăm ktuê êlan klei hdĭp ară anei, lu phung amai adei mnuih djuê ana Bahnar amâo mâo mdei gĭr ktưn čiăng krơ̆ng kjăp knhuah siam mơ̆ng mnơ̆ng pơ̆k mñam. Hlăm anăn, mâo sa čô mniê êra Bahnar anăn Kerry (kkiêng thŭn 1995) ti 191, Phan Chu Trinh, ƀuôn hgŭm Thắng Lợi, ƀuôn prŏng Kon Tum, čar Kon Tum gĭr kriê kjăp lehanăn mđĭ kyar leh mnơ̆ng pơ̆k mñam – mơ̆ng dŭm blah mnal djuê ana truh kơ hdră mkra hluê knhuah mrâo, ba wĭt boh tŭ yuôm bruă dhar kreh lehanăn hdră duh mkra lu.

Kerry jing sa čô mniê Bahnar Rơ Ngao amĭ kkiêng leh anăn hriê kơ prŏng hlăm sa gŏ sang mâo leh 4 gưl pơ̆k mñam kdrăp djuê ana. Mơ̆ng hlăk điêt, ñu mâo amĭ leh anăn aduôn mtô bruă pơ̆k mñam - sa bruă phung mniuê Bahnar dlăng jing klei ktưn hưn djuê ana ôh. Dŭm blah kngan ñu mñam tal êlâo jing ênưih jing blah mñam pioh yua hlăm klei hdĭp grăp hruê  hlăm gŏ sang leh anăn čhĭ hliê đuč. Khădag snăn, hŏng klei mbruă leh anăn pral kdal, ñu ƀuh mnơ̆ng pơ̆k mñam djuê ana Bahnar dưi mkra lu hĭn, tơdah thâo mguôp klei jăk siam ênuk mrâo mrang hŏng knhuah mâo leh. Amai Kerry brei thâo:

“Tơdah lač kơ bruă pơ̆k mñam kâo mphŭn hriăm mơ̆ng hlăk điêt, hlăm brô 8 thŭn, kâo hriăm mơ̆ng amĭ, mơ̆ng aduôn leh anăn kâo thâo mñam leh, ƀiădah kâo nao hriăm gưl prŏng ti ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh, leh anăn Kerry wĭt tinei čiăng kriê pioh klei jăk siam mơ̆ng gŏ sang, kâo čiăng lŏ dơ̆ng mđĭ lar klei dhar kreh jăk siam mơ̆ng djuê ana pô.”

 Ruê̆ hriăm sang hră gưl prŏng dhar kreh kdŏ mmuñ ƀiădah hŏng klei khăp bi mrâo mrang hlăm blah pơ̆k mñam anăn ñu pioh jih hruê mmông bi mĭn mbruă mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng mkăn êngao kơ ao, băn mưng mâo leh mơ̆ng blah mñam hŏng kngan. Ñu mphŭn mbruă mkra mjing mta mrâo, mơ̆ng kdô djă hiu, kdô dưm prăk, đuôn, truh kơ kdrăp pioh bi msiam, ao vest, ao dai, mơiêng dlông… Jih jang mnơ̆ng jing sa klei bi mguôp plah wah klei jăk siam dhar kreh mơ̆ng đưm leh anăn klei găl ênưih hlăm klei  hdĭp mrâo mrang.

Ayŏng Nguyễn Mạnh Hùng, sa čô tă kčoh čhum ao  ti ƀuôn prŏng Plei Ku, čar Gia Lai brei thâo, dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng Kerry amâo djŏ knŏng jăk siam kyua klei thâo mguôp plah wah mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng đưm leh anăn mrâo mrang ôh ƀiădah lŏ jing mnơ̆ng mâo hnơ̆ng jăk, ngă kơ phung hô ƀuh khăp yua.

 

“Kâo ăt jing sa čô ngă bruă tă kčoh čhum ao, klei kâo ƀuh khăp hĭn jing ăt jing sa mta mnơ̆ng pơ̆k mnnam ƀiădah mâo leh klei bi mlih, bi mguôp plah wah mta mrâo mrang leh anăn mơ̆ng đưm. Tơdah ruêh hlăm dŭm mta mnơ̆ng pơ̆k mñam hŏng kngan srăng mâo đa đa mnơ̆ng khăng nah êngao, ƀiădah leh hơô pô ƀuh klei êun jăk snăk.”

Ayŏng Trần Tuấn Hùng, sa čô tue mơ̆ng ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh brei thâo:

“Hruê anei kâo mâo klei myun lông hơô mnơ̆ng pơ̆k mñam djuê ân Kerry. Gưl tal êlâo kâo hơô ƀuh mđao, khăp snăk, dŭm anôk jhĭt mñam hlăm mnơ̆ng anei siam snăk, klă nik leh anăn jăk snăk. Tơdah hơô kâo ƀuh msĕ si pô hlai mbĭt hlăm dhar kreh mnuih Bahnar tinei, knư̆  thiăm klei khăp, klei bi mguôp ayŏng adei Yuăn hŏng mnuih Bahnar pô.”

 

Găn jih klei dleh dlan kơ klei mĭn srăng mñam gru đêč djŏ guôp hŏng klei čiăng ba yua hlăm anôk ba čhĭ mrâo mrang ƀiădah ăt dưi kriê pioh klei jăk siam kdrăp pơ̆k mñam djuê ana Bahnar, mnơ̆ng pioh mkra mjing mơ̆ng dliê kmrơ̆ng truh kơ anôk ba čhĭ, anôk mkra mjing mơ̆ng ñu dưi pŏk mlar anôk ba čhĭ truh kơ dŭm čar mkăn hlăm ala čar leh anăn ala tač êngao. Truh ară anei Kerry mâo dua anôk bruă phŭn jing ti ƀuôn prŏng Kon Tum (čar Kon Tum)  leh anăn ti să Lát, kdriêk Lạc Dương (čar Lâm Đồng). Amai Kerry brei thâo:

“Mnơ̆ng pơ̆k mñam Kerry čhĭ leh ti lu ala čar msĕ si: China, Dhŭng Korea, Mi, Alêmăng, Sweden, Malaysia… Kerry čiăng mđĭ lar klei jăk siam dhar kreh djuê ana pô, amâo djŏ knŏng hlăm ala čar pô, ti krĭng ƀuôn sang pô ôh ƀiădah wăt hlăm tar rŏng lăn.”

Kerry amâo djŏ knŏng sa čô mbruă mda asei khăp kơ bruă pơ̆k mñam ôh, ƀiădah lŏ jing mnuih ba klei mđĭ ai kơ lu phung găp hlăm êpul êya. Klei yăl dliê kơ ñu jing klei bi mklă jăk siam kơ klei khăp hŏng bruă pơ̆k mñam djuê ana leh anăn klei mbruă nanao. Dŭm mta mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng Kerry  amâo djŏ knŏng kriê pioh dhar kreh ôh ƀiădah lŏ pŏk klei găl mrâo kơ phung mniê Bahnar, mbĭt anăn bi mklă klei mbruă, klei gĭr leh anăn klei ktưn hưn djuê ana mơ̆ng grăp blah mñam, grăp mta mnơ̆ng pơ̆k mñam hŏng kngan./.

H’ Zawut Byă/VOV4TâyNguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC