VOV4.Êđê - Mjưh rue# thu\n 2017, mnuih [uôn sang ti du\m [uôn sang mrâo ti sa\ Đak Smar, kdriêk Kbang, c\ar Gialai kla\ s^t  h’^t leh anôk dôk h’ôk leh brua\ duh [ơ\ng ti anôk dôk mrâo. Du\m mta klei rơ\ng kơ klei hd^p mse\ si pui kmla\, êlan klông, sang hra\, sang êa drao a\t mse\ mơh la\n nga\ lo\ hma dưi duh bi liê leh djo\ hdra\ c\ia\ng kơ mnuih [uôn sang hd^p mda. Anei jing  brua\ yuôm bha\n tal êlâo c\ia\ng thu\n mrâo 2018, mnuih [uôn sang Đak Smar lo\ dơ\ng kpưn đ^ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo trei mđao h^n.

{uôn mrâo Kro#i, să Đăk Smar, kdriêk Kbang mâo êbeh 200 boh sang h’^t kjăp pro\ng,  doh siam dôk bi siă 2 djiêu êlan [ê tông kpă blăk mơ\ng ako\ [uôn truh kơ knhal tui] [uôn. Êlan klei pui kmlă, êa yua mb^t ho\ng du\m hdră bruă ba yua mkăn ăt dưi ba truh kơ grăp boh sang go\ êsei, djo\ ho\ng klei ]ia\ng ba yua hlăm klei hd^p mda aguah tlam mơ\ng mnuih [uôn sang. Đinh Nhô, djuê ana Bahnar, [uôn Kro#i brei thâo: leh 7 thu\n dôk [uôn mrâo, klei hd^p mda mnuih [uôn sang h’^t kjăp leh, jăk h^n mkă ho\ng ti anôk dôk hđăp:

“ Êlâo kơ mbe\ mđue#, klei hd^p mda mnuih [uôn sang dôk hlăm dliê dleh knap êdi. Mơ\ng leh hluê ngă bruă ngă lo\ hma ala [uôn pla phu\n sa anôk phu\n pui kmlă An Khê Ka Nak klei hd^p mda bi mlih leh êdi. Êlan klông, pưk sang, pui kmlă, sang êa drao, sang hră mâo ênu\m ênap. Mnuih [uôn sang hơ\k m’ak êdi”.

Mb^t ho\ng mta bruă nah gu\ dưi duh bi liê ksă êmă, mnuih [uôn sang [uôn mrâo Kro#i dưi mbha ênu\m ênap lăn dôk, lăn nga\ lo\ hma hluê si hdră mtru\n ]ia\ng krơ\ng kjăp klei mđ^ kyar bruă duh mkra. Đinh Lơ\p, khua [uôn [uôn Kro#i, să Đăk Smar brei thâo, yap mdu\m grăp go\ êsei hlăm [uôn dưi mbha 400 m2 lăn dôk leh ana\n giăm 2 ha lăn duh mkra. Hlăm ênhă lăn anei, mb^t ho\ng du\m mta mnơ\ng pla mse\ si mdiê lo\, ktơr, hbei [lang, ara\ anei, mnuih [uôn sang hlăm [uôn mâo pla leh kphê, ksu, tiêu leh ana\n du\m mta ana tu\ yuôm sui hruê mlan mkăn. Du\m mta ana pla mâo hrui pe\ leh boh mnga ho\ng hnơ\ng mâo đ^. Kyua ana\n, klei hd^p mda mnuih [uôn sang [rư\ [rư\ đ^ kyar:

“ {uôn Kro#i êlâo dih dleh knap êdi, [un [in. Mơ\ng leh knu\k kna mbe\ mđue# mnuih [uôn sang nao dôk kơ [uôn mrâo, klei hd^p mda mnuih [uôn sang đ^ kyar leh, trei mđao. Pla lu mta ana sơnăn ara\ anei mnuih [uôn sang amâo lo\ hu^ ôh kơ klei ư\ êpa”.

                              Phung hlăk ai Thuận An bi mdoh êlan klông     

Thu\n 2010, să Đăk Smar mâo 3 boh [uôn, ho\ng êbeh 220 go\ êsei mnuih [uôn sang, giăm 1 êbâo ]ô mnuih nao dôk kơ [uôn mrâo k`ăm jang kơ hdră bruă phu\n pui kmlă An Khê – Ka Nak. Lu êdi anôk lăn dôk leh ana\n lăn nga\ lo\ hma mơ\ng mnuih [uôn sang dôk hlăm kr^ng ênao êa bi êran phu\n pui kmlă anei.

Wưng tal êlâo, bruă nao dôk kơ [uôn mrâo tuôm ho\ng lu klei dleh dlan, lu go\ êsei mnuih [uôn sang amâo ]ia\ng đue# mơ\ng [uôn hđăp. Ho\ng klei g^r ktưn mơ\ng t^ng duh bi liê, knu\k kna alu\ wa\l leh ana\n boh nik gơ\ klei iêu la], ba ana\p mơ\ng phung mâo k’hưm, khua [uôn, mduôn [uôn, du\m klei gun kpăk dưi msir mghaih leh. Ara\ anei, mnuih [uôn sang ti du\m boh [uôn mrâo hlăm să h’^t ai tiê hd^p mda, duh mkra. Đinh A Nhe\, khua g^t gai chi bộ [uôn Cam, să Đăk Smar, kdriêk Kbang, ]ar Gialai brei thâo:

“ Êlâo dôk ti kr^ng ênao êa mnuih [uôn sang hlăm să Đăk Smar dleh knap êdi, [un [in. Mơ\ng leh nao dôk kơ [uôn mrâo, sơnăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang dul [ia\ leh. Knu\k kna ru\ mdơ\ng sang dôk, bro\ng mgơ\ng êa, kbăng êa leh ana\n mbha lăn ngă lo\ dưi nga\  2 yan kơ grăp go\ êsei mâo 2 sào, snăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang đ^ kyar [ia\ . Bruă Đảng, bruă sang ]ư\ êa leh ana\n du\m êpul êya mơ\ng să mđing dlăng đru leh mnuih [uôn sang pô lu êdi. Si la] he\ 4 alu\ [uôn mơ\ng să Đăk Smar mâo klei hd^p mda h’^t kjăp leh s’a^. Mnuih [uôn sang srăng g^r ktưn duh [ơ\ng, mđ^ kyar h^n bruă duh mkra”.

                         Phung hlăk ai Thuận An klei mnuôr mđoh mđue# êa đru mnuih [uôn sang  

Nguyễn Quý Thao, Khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Đăk Smar, kdriêk Kbang brei thâo: klei hd^p mda mnuih [uôn sang du\m boh [uôn mrâo hlăm să h’^t kjăp leh. Să hlăk g^r ktưn ]ia\ng klei hd^p mda mnuih [uôn sang [rư\ hruê [rư\ jăk h^n, hlăm ana\n, bruă k[^n ai tiê bi mlih mnơ\ng pla hlăk mâo klei bi mđing h^n êdi:

“ Hdră tă ]ua hruê mlan kơ ana\p, ho\ng knu\k kna alu\ wa\l srăng iêu la] du\m go\ êsei mnuih [uôn sang mâo ênhă lăn sah kba ba ba pla dliê ]ia\ng kriê mgang wa\l hd^p mda leh ana\n mđ^ hnư hrui w^t. Bi ti ênhă lăn jăk iêu la] kơ mnuih [uôn sang pla du\m mta ana mâo ênoh yuôm mse\ si tiêu; kphê. Du\m ênhă djo\ guôp pla mdiê lo\ hmei ăt mtru\t mjhar mnuih [uôn sang ba pla mdiê lo\ ]ia\ng mđ^ thiăm hnư hrui w^t”.

Leh 7 thu\n jang lăn ]ia\ng hluê ngă hdră bruă phu\n pui kmlă, klei hd^p mda mnuih [uôn sang [uôn mrâo să Đăk Smar, kdriêk Kbang mâo leh du\m klei đ^ kyar ho\ng klei h’^t kjăp. Hlăm kr^ng lăn anei, du\m mta ana tu\ yuôm sui thu\n hlăk [rư\ [rư\ luôm mtah mda đang lo\ hma, ba hriê klei hơ\k m’ak, klei ]ang hmang mơ\ng mnuih [uôn sang kơ sa klei hd^p trei mđao ti anôk dôk mrâo.

                                                                                  H’Nga pô ]ih hlo\ng răk