VOV4.Êđê - Du\m ktuê êlan tuh [êtông doh bhung mko\ du\m kdra\n lo\ lehana\n kr^ng [uôn sang c\a\t jing ja\k siam, du\m boh sang pro\ng kja\p ta\p [uh ta\p kga\m hla\m du\m đang kphê, tiêu, ana boh kroh bi kyut boh  bo\ ana… jing klei [uh êdah kla\ êdi ti sa\ Hoà Xuân, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ]ar Daklak leh 2 thu\n nga\ rue# leh hdra\ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Boh tu\ dưn mơ\ng hdra\ brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo amâo djo\ kno\ng mjing kơ sa\ Hoà Xuân kno\ng kơ [o# mta đui] ôh. Kr^ng [uôn sang anei dhla\k bi mlih, kyua mnuih [uôn sang jho\ng kmla\n h^n leh hla\m hdra\ m^n, hdra\ nga\ brua\.

Êlan klông kr^ng [uôn sang alu\ 1 mơ\ng knu\k kna lehana\n ngă mb^t

Phạm Mạnh Hùng ti alu\ 1, să Hoà Xuân la] snei, kr^ng [uôn sang mrâo jing tur kjăp ngă bi mlih klei hd^p mda lehana\n klei bi m^n hdră ngă bruă mơ\ng mnuih [uôn sang. Tơdah mse\ si êlâo dih, ti Hòa Xuân pătdah kno\ng pla kphê, mdiê lo\ lehana\n rông mnơ\ng điêt đu], snăn ara\ anei mâo leh lu anôk rông mnơ\ng, đang lo\ hma hnơ\ng pro\ng. Mse\ si go\ êsei Phạm Mạnh Hùng, 2 ha pla kno\ng kphê lehana\n tiêu, ara\ anei jing đang hma pla lu mta mnơ\ng, pla mpluă sầu riêng, boh [ơr, rông kan, ]^m iăt. Ho\ng brua\ pla lu mta ana, rông lu mta mnơ\ng mse\ si ara\ anei, Phạm Mạnh Hùng h’^t ai tiê kơ ênoh hrui w^t mơ\ng go\ êsei:

“Du\m thu\n ho\ng anei ênoh kphê, tiêu hro\ tru\n, snăn go\ êsei ăt bi mlih pla pluă ana boh [ơr, sầu riêng ho\ng tiêu kphê ]ia\ng êdei ana\p tơdah amâo mâo hrui mă boh kphê, tiêu snăn pô ăt mâo ênoh hrui w^t mkăn ]ia\ng hd^p mda. 2 thu\n giăm anei grăp mlan ăt mâo 6, 7 êklăk prăk hlăm 1 ]ô mnuih. Kơ kr^ng [uôn sang mrâo, sơnăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang dưi mđ^ kyar leh, tơdah amâo mâo ôh hdră bruă anei snăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang si thâo mâo he\ mse\ si ara\ anei. Truh kơ ara\ anei mâo klei tu\ jing pro\ng leh mơ\ng hdră bruă kr^ng [uôn sang mrâo”.

Phạm Mạnh Hùng hlăk khăt rơ\k brei kan [ơ\ng

Mb^t ho\ng bruă bi mlih hdră mđ^ kyar bruă duh mkra, ba yua hdră  mrâo mrang hlăm bruă duh mkra, mnuih [uôn sang să Hoà Xuân lo\ pral kdal hlăm bruă tui duah bruă ngă mkăn hlăm wưng amâo mâo bruă mă ]ia\ng mđ^ ênoh mâo ba w^t kơ go\ êsei.

Amai H’Don Ktu\l ti [uôn Drai Hling, êngao kơ 4 sao lo\, 7 sao hma, lo\ hriăm bruă mdrao ho\ng hdră `u\] êru\m ktir, ung `u ngă bruă kơ 1 êpul bruă ru\ mdơ\ng. Amai H’Don brei thâo; mơ\ng du\m mta bruă anei, grăp mlan go\ êsei mâo ba w^t giăm 10 êklăk prăk:

“Hmei tui hriăm hdră mdrao ho\ng êru\m ktir, tal êlâo amâo thâo ôh, [ia\dah ăt gơ\ thâo mơh. Kâo hnê] mkra yang hruê dơ\ng, tlam mmăt leh w^t ngă bruă. Bruă anei ăt jăk mơh, amâo lui] liê lu ai tiê ôh. Klei hd^p ara\ anei ]ia\ng sah mdro\ng mse\ si ara\ng ăt dleh mơh [ia\dah h’^t kjăp leh”.

Amai H’Don Ktul ho\ng bruă  ktir êru\m châm cứu

{uh klă, leh giăm 2 thu\n djăp hnơ\ng ]ua\n să kr^ng [uôn sang mrâo, wa\l să Hoà Xuân mâo leh lu klei bi mlih, klei hd^p mda mnuih [uôn sang mâo mđ^ kyar grăp hruê. Ara\ anei hnơ\ng mâo mnơ\ng [ơ\ng huă hlăm să truh êbeh 12 êbâo ton, đ^ 2 êbâo ton mkă ho\ng thu\n 2011; hnơ\ng mâo kphê đ^ êbeh 500 kg hlăm 1 ha, ênoh êmô kbao, u\n mnu\ đ^ 2 blư\ mkă ho\ng thu\n 2011; ênoh go\ êsei [un adôk gu\ 4%. Y -  No Knul, k’iăng khua [uôn [uôn Drai Hling brei thâo, du\m klei bi mlih ana\n kyua mâo gru kruăk knăl mơ\ng hdră bruă kr^ng [uôn sang mrâo:

“Bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo ba w^t klei bi mlih, klei hơ\k m’ak kơ [uôn sang. Mnuih [uôn sang thâo pla pluă du\m mta ana mse\ si boh [ơr, sầu riêng, tiêu hlăm đang kphê ]ia\ng mđ^ ênoh hrui w^t. Êngao kơnăn, hlăm du\m hruê mdei, w^t tlam mnuih [uôn sang thâo lo\ hnê] ngă bruă mkăn ]ia\ng mâo prăk ba w^t, mâo du\m ]ô mnuih nao ngă bruă ti du\m knơ\ng bruă duh mkra mnia mblei ti Bình Dương, Đồng Nai ]ia\ng mâo ba w^t kơ go\ êsei… Mâo du\m ]ô mnuih mkăn amâo nao ngă bruă kơ du\m êpul bruă duh mkra mnia mblei snăn nao ngă bruă mkra sang, lu\k ]uah… Mkă ho\ng êlâo dih mâo leh klei bi mlih pro\ng êdi, mnuih [uôn sang thâo săng leh amâo dưi alah kba, kreh kriăng ngă bruă ]ia\ng mđ^ prăk ba w^t kơ go\ êsei”.

Hluê si Nguyễn Đức Thuận, khua Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Hoà Xuân, ]ia\ng krơ\ng kjăp ana\n knăl să djăp hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo, bruă đảng, knu\k kna lehana\n mnuih [uôn sang să Hoà Xuân bi mklă bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo jing hdră bruă ngă n’nao, kyua mta k`ăm hdră bruă jing mđ^ kyar klei hd^p mda mnơ\ng dhơ\ng, ai tiê kơ mnuih [uôn sang kr^ng [uôn sang:

“Mđ^ ênoh hrui w^t jing 1 hlăm du\m hnơ\ng ]ua\n êdei ana\p jing mrô 1. Leh đ^ kyar bi mđ^ h^n kluôm dhuôm hlăm du\m hnơ\ng ]ua\n mkăn. Srăng truh 43 êklăk lehana\n 53 êklăk lehana\n lu h^n dơ\ng. Alu\ wa\l srăng mâo klei t^ng yap hlăm bruă duh mkra, tă ]ua kơ mnuih [uôn sang ]ia\ng pla mjing ya mta mnơ\ng, si hdră bi mlih hlăm hruê mlan kơ ana\p ăt bi trông mơh”.

Klei hd^p mda trei mđao hlăk đ^ hriê mb^t ho\ng klei [rư\ hruê [rư\ mâo lu gru hmô bruă duh mkra h’^t kjăp ti să Hoà Xuân jing klei bi êdah klă boh tu\ dưn mâo ba w^t mơ\ng hdră bruă mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo./.