Êlâo kơ hô̆ mran mâo mrô BĐ 97083TS kbiă mơ̆ng kdrŭn Tam Quan (ƀuôn hgŭm Hoài Nhơn, čar Gia Lai) nao phă êa ksĭ, pô hô̆ mran Nguyễn Hứa mbĭt hŏng mnuih mă bruă hlăm mran mjêč mprăp djăp ênŭm hră mơar bi mklă klei dưi yua mơ̆ng mran, hdră dưi nao mă kan, anăn mnuih nao mbĭt leh anăn kdrăp ksiêm dlăng êlan nao. Amâo djŏ knŏng mprăp ênŭm êlâo kơ nao, ƀiădah hlăm jih ktuê êlan, ñu srăng čih pioh djăp ênŭm hdră mă, anôk mă, amâo mâo nao ti krĭng kăm.

Hứa brei thâo, mơ̆ng leh mnơ̆ng hlăm êa Việt Nam mâo Dhar bruă Ơrôp EC ba yua hră kñĭ, mnuih hiu mă kan tlă anăp lu klei luič liê lăk ênoh čhĭ ênưih hĭn mkă hŏng êlâo. Leh dưi mtô mblang leh anăn thâo săng, bruă hluê ngă leh anăn bi kdơ̆ng hŏng klei hiu trah mă IUU mguôp hŏng klei tŭ dưi klă sĭt mơ̆ng pô, mbĭt hŏng phung hiu mă kan mkăn bi mklă leh klei ƀuăn, hluê ngă kjăp klei anei.

“Hô̆ mran kâo ngă bruă ti krĭng Trường Sa, hiu mă kan sọc dưa, kan ngừ bò. Nao mă mâo djăp ênŭm hră mơar, čih bruă mă hlăm wưng hiu mă kan. Mnuih hiu mă kan hmei hluê ngă kjăp klei anei, čang hmăng hnưm dưi ruh mtlaih hră kñĭ čiăng kơ bruă hiu mă kan hơĭt kjăp hĭn. Kâo ăt mtô mblang hŏng ayŏng adei pô mran mkăn mâo klei bi hgŭm mguôp amâo čhŭ luă krĭng ksĭ ala tač êngao, thâo bi đru hlăm bruă ti krĭng ksĭ.

Kdrŭn ksĭ Tam Quan, ƀuôn hgŭm Hoài Nhơn, jing sa hlăm dŭm kdrŭn ksĭ mă kan prŏng êdi ti čar Gia Lai, hŏng dŭm êbâo hô̆ mran hiu mă kan mŭt kbiă. Đặng Văn Dẫn – Kơiăng khua anôk bruă kriê dlăng kdrŭn anei brei thâo, ară anei êpul dôk ba yua hdră kriê dlăng hô̆ mran kjăp.

Jih jang klei mŭt, kbiă hlăm kdrŭn dưi hluê ngă hlăm phần mềm kriê dlăng; hô̆ mran dưi mŭt amâo dah kbiă mơ̆ng kdrŭn tơdah kdrăp ksiêm dlăng ktuê êlan (VMS) ngă bruă nanao đrông. Êlâo kơ hô̆ mran mŭt hlăm kdrŭn, pô mran brei hưn mthâo êlâo 1 mmông, čiăng kơ phung knuă druh ksiêm dlăng ktuê êlan nao. Leh bi mklă mâo djăp klei dưi, hô̆ mran dưi mŭt, čiăng bi mklă hnơ̆ng mâo lehanăn hưn mdah hlăm kdrăp, mơ̆ng anăn dưi bi mklă phŭn agha anôk mă kan.

Dẫn brei thâo, hlăm wưng ti anăp, kdrŭn srăng ksiêk kjăp hdră kriê dlăng, hngah amâo tŭ mă dŭm mta kan mơ̆ng hô̆ mran amâo hluê ngă klei anei mbĭt anăn mkra mđĭ anôk bruă nah gŭ ti kdrŭn kan kñăm mkăp jăk hĭn hŏng klei bi kdơ̆ng hŏng IUU.

“Hmei bi hgŭm kjăp hŏng anôk bruă djŏ tuôm hluê ngă hdră bhiăn msĕ si kđông kahan răng mgang knông lăn, knơ̆ng bruă mnơ̆ng hlăm êa lehanăn bruă knŭk kna alŭ wăl, mbĭt hŏng hdră ksiêm dlăng hlăm kdrăp ktuê dlăng êlan nao (VMS). Tơdah ƀuh hô̆ mran ngă soh, hmei srăng brei wĭt ti hang. Ti kdrŭn ksĭ Tam Quan, grăp mlan hmei mkŏ mjing nanao hdră mtô mblang kơ pô mran lehanăn mnuih mă bruă nao hgŭm, mđĭ klei thâo săng kơ bruă bi kdơ̆ng hŏng hdră kuai mă IUU”.

Ară anei, čar Gia Lai jing sa hlăm dŭm alŭ wăl mâo lu hô̆ mran mơ̆ng kluôm ala, hŏng giăm 6.000 hô̆ mran, hnơ̆ng mâo kan hdang grăp thŭn êbeh 270.000 ton. Hlăm anăn, mâo 3.200 hô̆ mran kreh hiu mă kan hlăm krĭng ksĭ.

Nguyễn Công Bình – Kơiăng khua knơ̆ng bruă ksiêm dlăng mnơ̆ng rông hlăm êa čar Gia Lai brei thâo, čiăng hluê ngă dŭm klei kčah mtrŭn bi kdơ̆ng hŏng hdră kuai mă IUU, čar ngă leh bruă bi mklă, ksiêm dlăng, mkăp hră dưi hiu mă kan kơ dŭm hô̆ mran lehanăn hưn mdah hlăm kdrăp mrô ala čar. Kdrăp ksiêm dlăng ktuê êlan nao (VMS) mâo êpul djŏ tuôm ksiêm dlăng 24/24, pral hmao ƀuh hô̆ mran ngă soh, srăng msir mgaih jih klei anei.

“Hmei mđing ksiêm dlăng, čuăl krĭng dŭm hô̆ mran hiu mă kan, dŭm alŭ wăl mâo hô̆ mran ngă soh, kah mbha knuă druh, đảng viên nao ksiêm dlăng dŭm hô̆ mran ngă soh čiăng pral hmao ƀuh leh anăn gang mkhư̆ hô̆ mran mâo klei ngă soh. Hmei đru kčĕ kơ čar đru, mprăp kdrăp ksiêm dlăng ktuê êlan kơ hô̆ mran hiu mă kan êgao 15 m. Grăp mlan, mkŏ mjing dŭm êpul nao ksiêm dlăng hlăm čar nah Dhŭng, mđĭ ai pô mran lehanăn mnuih hiu mă kan amâo ngă soh. Mơ̆ng mlan 5/2024 truh ară anei, amâo mâo hô̆ mran ngă soh hlăm krĭng ksĭ ala tač êngao mâ̆ mă kơ̆ng.

Mnuih hiu mă kan leh anăn anôk kriê dlăng čar Gia Lai, dôk hluê ngă kjăp dŭm klei kčah mtrŭn bi kdơ̆ng hŏng hdră kuai mă IUU. Klei gĭr anei amâo djŏ knŏng đru lăm lui “Hră kñĭ” mnơ̆ng lŏ hma mơ̆ng EC hŏng Việt Nam, ƀiădah lŏ mjing tur knơ̆ng kơ ƀuôn bruă mă kan đĭ kyar kjăp, rơ̆ng hdră duh ƀơ̆ng kơ mnuih hiu mă kan./.