Tui si klei hâo mdah kơ bruă bi kƀĭn prŏng, 5 thŭn êgao, bruă Đảng čar Quảng Ngãi lehanăn čar Kon Tum êlâo dih, kiă kriê leh mnuih ƀuôn sang jih ai tiê bi ktưn mâo ba wĭt lu klei tŭ dưn yuôm bhăn lehanăn kluôm ênŭm wăt hlăm bruă kđi čar, bruă duh mkra, dhar kreh, yang ƀuôn, bruă lĭng kahan lehanăn bruă răng mgang klei êđăp ênang. Hŏng bruă mkŏ mjing Đảng lehanăn jih jang bruă kđi čar, bruă Đảng čar gĭt gai hlue ngă tŭ jing dŭm hdră mtrŭn mơ̆ng gưl dlông, lehanăn mơ̆ng bruă Đảng čar, hlue ngă tŭ jing bruă čuăn bruă dăp wĭt, mkŏ mjing êpul knuă druh, êpul bruă Đảng nah gŭ kjăp ktang, hŏng lu hdră mă bruă mrâo, hdră jăk, mâo klei tŭ dưn hlăm bruă mkŏ mjing Đảng.
Hlăm bruă duh mkra ala ƀuôn, čar Quảng Ngãi bi leh hdră kčah lehanăn kdlưn hĭn, mâo klei đĭ kyar hlăm brô 7,3% thŭn, dôk tal 10/34 boh čar, ƀuôn prŏng. Mâo ba wĭt ngăn prăk kơ knŭk kna kdlưn hĭn kơ ênoh kčah, hlăm 5 thŭn mâo leh êbeh 165.000 êklai prăk. Čar dưi bi leh bruă lăm lui sang tĭ ƀrôč, hŏng ênoh jih jang êbeh 9.000 boh sang. Bruă bi hrŏ ƀun mâo ngă hlăm jih jang, hrŏ kah knar 2,17%/thŭn; hlăm anăn čư̆ čhiăng hrŏ 4,64%/thŭn.
Klei bi kƀĭn prŏng bi mklă, ktưn truh thŭn 2030, Quảng Ngãi jing čar đĭ kyar yơh, jing sa anôk mâo klei đĭ kyar yuôm bhăn hlăm alŭ wăl kwar krah lăn dap kngư. Hlăm anăn ktưn bi mâo klei đĭ kyar hlăm čar (GRDP) kah knar wưng thŭn 2026 - 2030 djăp mơ̆ng 10%/thŭn kơ dlông. Truh thŭn 2030, GRDP kah knar grăp čô mnuih mâo mơ̆ng 6.900 - 7.000 USD. Truh thŭn 2030, ktưn amâo lŏ mâo ôh gŏ sang ƀun. Hâo mdah bruă kđĭ čar mdah ti anôk bi kƀĭn gưl tal 1, wưng păn bruă 2025-2030 bi klă leh 5 bruă čuăn yuôm bhăn, lehanăn 3 bruă čuăn pioh kơ klei bluh đĭ pral.
Bùi Thị Quỳnh Vân, Khua bruă Đảng čar Quảng Ngãi lač: Klei bi kƀĭn prŏng Đảng čar jing klei bi kƀĭn prŏng kơ klei đăo knang, klei thâo ƀuh kbưi lehanăn kơ hdră mă bruă:
“Amâo mâo tŭ ư hŏng klei leh jing ôh, bruă Đảng čar dôk mâo nanao klei mĭn, lehanăn klei êmuh: Tăp anôk Quảng Ngãi dôk ară anei mkă hŏng alŭ wăl mkăn hlăm kluôn ala? Jhŏng lŏ dlăng wĭt pô, ksiêm kơ hnơ̆ng pô dôk mđĭ kyar ară anei, si ngă năng leh hĕ hŏng klei găl dôk mâo, dưn yua leh jih mơ̆ klei dưi mơ̆ng pô? Hnơ̆ng hdĭp mkă ti ênoh mâo ba wĭt, kơ klei jăk mơak mâo leh sơăi mơ̆ hlăm mnuih ƀuôn sang amâodah ka? Mơ̆ng anăn, mă klei hriăm bi jăk, mâo hdră êlan bi djŏ đru kơ Quảng Ngãi mđĭ kyar”
Blŭ hrăm gĭt gai klei bi kƀĭn prŏng, K’iăng khua knŭk kna Hòa Bình čih pioh dŭm klei gĭr mơ̆ng bruă Đảng, bruă sang čư̆ êa, lehanăn mnuih ƀuôn sang čar Quảng Ngãi wưng leh êgao, bi êdah dŭm klei dôk awăt kƀah, čiăng mâo hdră mghaih msir.
Kơ bruă mkŏ mjing Đảng, K’iăng khua knŭk kna mñă, brei mđing kơ bruă mkŏ mjing Đảng lehanăn jih jang bruă kđi čar, kjăp ktang, doh mngač, jing bruă knơ̆ng, boh nik, hlăm bruă mkŏ mjing knuă druh bi knar bruă.
Kơ bruă čuăn mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn wưng tinăp mơ̆ng čar Quảng Ngãi, K’iăng khua knŭk kna Nguyễn Hòa Bình mâo klei mtă, čar tă êlan kơ bruă tuh tia mtrŭn agha êlam hĭn, hŏng kdrăp mrâo mrang, mă alŭ wăl duh mkra Dung Quất jing knơ̆ng, mtrŭt klei bi hgŭm hŏng dŭm alŭ wăl duh mkra pŏk mlar Chu Lai čiăng mkŏ mjing sa alŭ wăl duh mkra phŭn kơ ala čar. Kơ bruă hiu čhưn ênguê, čar bi mjing lu mta mnơ̆ng pioh kơ bruă hiu čhưn ênguê, mkŏ bruă hiu čhưn ênguê mơ̆ng dliê hlŏng kơ êa ksĭ, mjing hdră êlan sa anôk truh 3 ala čar, mjing klei hing ang mơ̆ng plao ksĭ Lý Sơn, jing anôk jăk găl kơ lăn mnga êa siam, adiê êđăp ti Măng Đen lehanăn klei găl mơ̆ng kang êlan ktlah mtlâo Indochin jing sa anôk jăk êdi kơ bruă hiu čhưn ênguê. K’iăng khua knŭk kna mñă:
“Quảng Ngãi mâo sa anôk găl kơ bruă duh mkra lehanăn bruă kđi čar jăk êdi, dôk ti kang êlan ktlah mtlâo Indochin, jing mbah mkŏ Lăn dap kngư hŏng êa ksĭ. Kâo mơak ƀuh ai tiê mơ̆ng čar bi mklă klei đĭ kyar mâo 10% kơ dlông. Khădah, anei jing sa klei lông dlăng prŏng, sa klei lông ngă hŏng ai tiê klei jhŏng, lehanăn klei thâo mơ̆ng bruă Đảng čar. Khua kiă kriê brei mâo klei mĭn prŏng, jhŏng ngă bruă prŏng, kyua mnuih ƀuôn sang. Lui hĕ jih klei mĭn hđăp, kmang knang kơ hjăn knŭk kna, amâo mâo lŏ dôk guôn mơ̆ng gưl dlông ôh bi liê ngăn prăk. Mâo klei bhiăn, hdră êlan mngač čiăng iêo jak, lehanăn bi lar ai ktang mâo leh hlăm mnuih ƀuôn sang, hlăm phung duh mkra, anăn yơh jing êlan djŏ ară anei. Hŏng klei găl prŏng leh klei bi mŭt mbĭt, lehanăn klei êpa mhao kơ ênuk gưl mrâo, kâo cang hmăng kơ klei bi kƀĭn prŏng, bi mâo klei trông čhai, mkŏ mjing hdră mtrŭn klă mngač, mâo ai tiê mă bruă prŏng, tă êlan kơ hdră mă bruă mâo klei bluh đĭ pral, mđrăm jih jang, hŏng klei kut kat prŏng mơ̆ng bruă kđi čar, ktưn hĭn, bi kdlưn hĭn hŏng hdră kčah čuăn./.
Viết bình luận