Mơ̆ng sa gŏ sang dôk hlăm klei dleh dlan, êdei kơ 6 thŭn kreh kriăng duah ƀơ̆ng, boh nik ngă bruă pla mjing ana sâm Ngọc Linh, gŏ sang A Tụ, ƀuôn Pu Tá, să Măng Ri ară anei mâo leh djăp mnơ̆ng yua, mnơ̆ng pioh. Ñu brei thâo, kyua mâo hdră êlan mđĭ kyar ana êa drao, mơ̆ng bruă Đảng čar, lehanăn mâo knơ̆ng prăk brei čan, gŏ sang ñu pla mjing ana êa drao yuôm bhăn anei.

Ară anei hŏng đang sâm Ngọc Linh mâo êbeh 800 phŭn, knŏng tĭng mă snăn mơ̆ng bruă čhĭ hla lehanăn asăr grăp thŭn mâo leh djăp mơh prăk bi liê hlăm sang. A Tụ yăl dliê:

“Sang hmei êlâo dih dôk hlăm klei dleh dlan snăn, êsei huă djam ƀơ̆ng amâo mâo djăp. Ƀiădah mơ̆ng leh mâo hdră êlan đru mnuih ƀuôn sang pla mjing ana êa drao, kâo čan prăk knơ̆ng prăk pioh pla mjing ana  sâm Ngọc Linh. Đơ ana  sâm mâo pla mơ̆ng 4 - 5 thŭn ară mâo asăr leh. Pô lŏ dơ̆ng pla thiăm, mâo đa đa pioh čhĭ mâo prăk yua hlăm klei hdĭp. Pla mjing ana Ngọc Linh amâo mâo djŏ knŏng hjăn hmei ôh, ƀiădah mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn pla mjing, snăn amâo lŏ lĕ hlăm klei ư̆ êpa lehanăn dleh dlan ôh”.    

Wưng thŭn 2020- 2025, čar Kon Tum čoh čuăn kơ klei bi hrŏ ƀun grăp thŭn mơ̆ng  3- 4%. Khădah klei hdĭp ăt dôk dleh dlan, ƀiădah hnơ̆ng ênoh gŏ sang ƀun ti dŭm ƀuôn hgŭm taih kbưi, krĭng dlông hrŏ leh êbeh kơ dua blư̆. Dŭm asăp mtrŭn, hdră mtrŭn nao mđrĭng hŏng klei mđĭ kyar, mâo hdră êlan đru klă mngač mơ̆ng bruă sang čư̆ êa djăp gưl snăn mâo ngă leh hŏng kli tŭ dưn.

A Linh, ƀuôn Đăk Ka, hlăm ƀuôn hgŭm Tu Mơ Rông, brei thâo, ñu mâo klei đru dơ̆ng mơ̆ng mjeh, prăk bi liê, lehanăn hdră mă bruă, snăn amâo mâo djŏ knŏng dưi tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, ƀiădah hlăk gĭr čiăng nao kơ mdrŏng:

“Dŭm thŭn êgao gŏ sang kâo lŏ pla kphê, pla ana kđuč, lehanăn mŭt hlăm êpul răng mgang dliê, čiăng lŏ mâo thiăm prăk kăk, mơ̆ng anăn mơh tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, đru anak aneh nao sang hră mơar. Mâo klei Đảng, knŭk kna đru kâo srăng lŏ gĭr tui hriăm bruă pla mjing kphê, čiăng bi mboh. Lehanăn kâo gĭr răng mgang dliê, anăp anei srăng lŏ pla mjing ana êa drao hlăm gŭ êyui kmrơ̆ng, amâo mâo djŏ knŏng čiăng tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, ƀiădah lŏ gĭr duah klei sah mdrŏng.”

Mơ̆ng dŭm hdră êlan, hdră mtrŭn, hdră mă bruă djŏ. 5 thŭn êgao, lu mta mnơ̆ng mơ̆ng mnuih ƀuôn sang Xơ Đăng krĭng dlông Yŭ Quảng Ngãi, msĕ si tiu dliê, sâm hruĕ, ana êa drao mkăn... Mâo ba čhĭ leh hlăm sang mnia prŏng. Dŭm klei bi čhĭ mnia hŏng online mơ̆ng dŭm đang sâm Ngọc Linh ti krĭng čư̆ čhiăng kreh mkŏ mjing jêñ jêñ mơh. Lu boh hlăm krĭng taih kbưi msĕ si Vi Rơ Ngheo, Tu Thó, Kon Vơng Kia… Ăt dơ̆ng đĭ kyar kyua ngă bruă hiu čhưn ênguê hlăm ƀuôn sang. Võ Trung Mạnh, Khua bruă Đảng ƀuôn hgŭm Tu Mơ Rông, čar Quảng Ngãi, brei thâo, krĭng dlông anei ăt mâo leh mơh klei găl kơ pô, lehanăn mâo hdră mđĭ kyar djŏ guôp:

“Bruă Đảng ƀuôn hgŭm mrâo bi mklă leh hdră êlan kơ pô mđĭ kyar. Pă boh ƀuôn hgŭm mrâo dăp leh hlăm hdră êlan mă bruă anăn jing mđĭ kyar bruă dliê, răng mgang, kiă kriê dliê, pla mjing ana êa drao, rông mnơ̆ng gŭ êyui dliê mguôp mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê. Ƀuôn hgŭm nah yŭ mđĭ kyar ana boh kroh, rông mnơ̆ng dŭm să nah ngŏ kiă kriê dliê, pla mjing ana êa drao, rông mnơ̆ng gŭ êyui kmrơ̆ng, mguôp hŏng bruă hiu čhưn ênguê, jing leh hdră êlan djŏ. Dŭm boh ƀuôn hgŭm mâo mkŏ mjing leh ênoh čuăn kơ grăp boh ƀuôn hgŭm mdê mdê”.

5 thŭn êgao, dŭm hdră êlan jăk mơ̆ng bruă Đảng lehanăn bruă sang čư̆ êa čar Kon Tum hđăp klă sĭt nao leh hlăm klei hdĭp, ngă bi mlih leh klei mĭn, knhuah mă bruă mơ̆ng mnuih ƀuôn sang djuê ana Xơ Đăng đru leh dŭm êbâo gŏ sang mnuih ƀuôn sang kơ anei amâo mâo djŏ knŏng tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, ƀiădah lŏ kpưn đĭ tui duah klei sah mdrŏng.

Mơ̆ng hrue 1/7/2025, 102 boh să, ƀuôn hgŭm hlăm čar Kon Tum hđăp ngă leh klei bi mŭt mbĭt adôk 40 boh ƀuôn hgŭm bi mŭt mbĭt jing čar Quảng Ngãi mrâo. Dŭm boh să mrâo nah yŭ hŏng čư̆ dliê prŏng hlăm čar Quảng Ngãi mkŏ mjing leh tŭ jing klei bi kƀĭn prŏng bruă Đảng tal sa, lehanăn bi klă dŭm bruă knơ̆ng hlăm wưng thŭn 2025-2030 čiăng mâo klei đĭ kyar pral hăl wưng mrâo./.