VOV4.Êđê – Bâk bâo kơ Aê Huy, sna\n mnuih [uôn sang Êđê ti sa\ êa Tu, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt, c\ar Daklak bi hưn ktưn s’a\i, `u jing mnuih jih ai tiê ho\ng klei h’^t ênang kơ [uôn sang, đru kơ dja\p mnuih duh [ơ\ng mđ^ kyar brua\ duh mkra, hluê nga\ ja\k hdra\ êlan mtru\n mơ\ng Đảng, hdra\ bhia\n mơ\ng Knu\k kna.

Thu\n anei 80 thu\n leh, [ia\dah mduôn [uôn Aê Huy a\t kreh kria\ng jih ai tiê ho\ng du\m hdra\ brua\ yang [uôn. Gia\m 20 thu\n nga\ brua\ Mặt trận, Khua kia\ kriê Êpul hgu\m brua\ mduôn [uôn ti sa\ Êa Tu, `u kha\ng hâo hưn, mtô mblang, mtru\t mjhar mnuih [uôn sang amâo duah hmư\, amâo hluê nga\ klei phung jhat mplư nga\ lui] klei êđa\p ênang, klei hgu\m mguôp, kriê kja\p klei êđa\p ênang [uôn sang, k[^n mđ^ kyar brua\ duh mkra.

“ Kâo mphu\n nga\ mduôn [uôn, khua brua\ mặt trận [uôn mơ\ng thu\n 1988. Klei thâo sa\ng mơ\ng kâo gơ\ [ia\ mơh, kâo a\t lu thu\n leh, [ia\dah kâo a\t g^r jih ai tiê lehana\n ma\ brua\ jing kyua kơ [uôn sang. Dja\p hdra\ êlan mtru\n mơ\ng Đảng lehana\n knu\k kna kâo ba po\k hluê nga\ kơ gra\p ]ô mnuih hla\m [uôn hluê nga\ ja\k. Hla\m gra\p bliư\ bi k[^n [uôn, kâo mta\ kơ mnuih [uôn sang g^r nga\ brua\, mđ^ kyar brua\ duh mkra. Brua\ ra\ng mgang klei êđa\p ênang brua\ kđi ]ar jing sa brua\ yuôm bha\n, kyua ana\n kâo kha\ng mta\ w^t mta\ nao lu bliư\ ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang hdơr k[^n nga\ brua\ đ^ kyar”.

}ia\ng kơ mnuih [uôn sang đa\o knang hluê nga\, Aê Huy kha\ng ba ako\. Mơ\ng klei hd^p aguah tlam mlam hruê mse\ si amâo mna\m kpiê, amâo dju\p ha\t, truh kơ brua\ ba yua hdra\ mnê] kreh knhâo hla\m brua\ duh mkra pla mjing kphê ba w^t boh mnga lu, mjua\t bi hria\m phung anak aneh mđing kơ brua\ hria\m hra\ m’ar, g^r ma\ brua\ knua\, hluê nga\ ja\k hdra\ êlan mtru\n mơ\ng Đảng, hdra\ bhia\n mơ\ng Knu\k kna. Ho\ng klei g^r jih ai tiê leh ana\n k’hưm mơ\ng pô, mduôn [uôn Aê Huy bi msir hlai leh tu\ jing lu klei bi keh koh amâo thâo bi djo\ hla\m [uôn.

Mduôn [uôn Aê Huy 

Ama Rem, Khua [uôn Kmrơ\ng A, sa\ Êa Tu brei thâo, mduôn [uôn Aê Huy mđing dla\ng êdi kơ du\m go\ êsei [un, mtru\t mnuih [uôn sang g^r nga\ brua\ knua\, đru msir klei ư\ êpa, bi hro\ klei [un knap. Mduôn [uôn lo\ nao hgu\m s^t êm^t hla\m êpul tông ]ing [uôn ]ia\ng hra\m mb^t ho\ng mnuih [uôn sang kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana. Ama Rem ya\l dliê snei:

“ Gra\p ]ô mnuih hla\m [uôn bi hưn ktưn êdi kơ mduôn [uôn Aê Huy. ~u jing sa gru mnga] kơ mnuih [uôn sang tui hluê. ~u mta\ kơ mnuih [uôn sang brei thâo bi hgu\m mguôp, bi đru hdơ\ng ga\p, hluê nga\ klei bhia\n hla\m [uôn, kriê kja\p knhuah dhar kreh ja\k siam mơ\ng djuê ana pô. Kyua mâo klei mđing dla\ng, ktuê ksiêm tliêr kja\p mơ\ng mduôn [uôn, hla\m [uôn amâo mâo ôh pô duah hmư\ klei phung jhat mplư, bi kdơ\ng ho\ng knu\k kna”.

Sa\ Êa Tu, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, mâo 12 alu\, [uôn ho\ng êbeh 3.400 boh go\ êsei, hla\m ana\n mâo 6 [uôn mnuih [uôn sang djuê ana Êđê truh gia\m mkrah wah ênoh mnuih. Gia\m 20 thu\n êlâo, anei jing sa hla\m du\m anôk hlơr mmơr êdi kơ brua\ ra\ng mgang klei êđa\p ênang ti ]ar Daklak, kyua mnuih [uôn sang hmư\ klei phung jhat mplư, ktu\ng ba, jak iêu, m]u\t m]hur nga\ lui] klei êđa\p ênang. Ara\ anei, mnuih [uôn sang ti sa\ Êa Tu dôk kriê kja\p nanao ai tiê bi hgu\m mguôp, kriê h’^t kja\p klei êđa\p ênang brua\ kđi ]ar, mđing kơ hdra\ mđ^ kyar brua\ duh mkra. Boh tu\ ana\n mâo klei đru mguôp amâo djo\ điêt ôh mơ\ng mduôn [uôn Aê Huy, sa ]ô mnuih jih ai tiê kyua kơ klei trei mđao, yâo m’ak, h’^t ênang kơ [uôn sang. Lưu Quang Hoà, Khua Knơ\ng brua\ Mặt trận ]ar kwar Việt Nam sa\ Êa Tu, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ]ar Daklak la] snei:

“ Mduôn [uôn Aê Huy pa\n nga\ lu brua\ mdê mdê, jing khua brua\ mặt trận [uôn lehana\n a\t jing mduôn [uôn mơh, jing mnuih mâo k’hưm êdi ti [uôn Kmrơ\ng, Khua kia\ kriê Êpul hgu\m brua\ mduôn [uôn mơ\ng 6 boh [uôn ti sa\ Êa Tu. Ho\ng du\m hdra\ brua\ bi lông ktưn kha\p ]ia\ng kơ ala ]ar, du\m hdra\ iêu la] mtru\t mjhar kyua mơ\ng Gưl dlông brua\ Mặt trận ]ar kwar Việt Nam po\k nga\, hdra\ brua\ mặt trận, du\m brua\ pa\n nga\... Aê Huy mđ^ lar nanao brua\ klam lehana\n k’hưm mơ\ng pô”.

Du\m klei đru mguôp mơ\ng mduôn [uôn Aê Huy mâo leh lu gưl, lu brua\ mơ\ng gưl dlông truh kơ alu\ wa\l pah mni. {ia\dah kdlưn h^n êdi ho\ng `u, klei m’ak pro\ng h^n êdi jing gra\p hruê hruê [uh [uôn sang pô bi mlih mrâo, trei mđao lehana\n yâo m’ak h^n:

“ Kâo m’ak êdi kyua du\m thu\n gia\m anei, klei hd^p mơ\ng gra\p ]ô mnuih hla\m [uôn sang pô h’^t ênang, yâo m’ak h^n, bohnik hla\m [uôn mâo [ia\ sna\k klei bi msao, bi keh koh, bi ]a\m biêng… Mnuih [uôn sang hla\m [uôn thâo mđing kơ brua\ duh [ơ\ng ma\ brua\ knua\, duh mkra pla mjing, amâo mâo ôh pô duah hmư\ klei phung jhat mplư, duah m]eh luar kơ Đảng lehana\n knu\k kna”.

                                                                          Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk