VOV4.Êđê - Amâo mâo tu\ ho\ng klei dleh dlan, ư\ êpa, mđ^ lar knhuah gru “L^ng kahan Awa Hồ”, hla\m wưng êgao phung kahan hđa\p mnuih [uôn sang djuê ana [ia\ ti ]ar Bình Phước a\t mđ^ nanao ai tiê klei m^n ]o\ng pô s^t êm^t nga\ brua\ mđ^ kyar duh mkra pla mjing, msir klei ư\ êpa, bi hro\ klei [un knap đru mguôp hla\m klei mđ^ kyar brua\ duh mkra yang [uôn mơ\ng alu\ wa\l. Klei ]ih mơ\ng Jasi hưn mthâo kơ phung kahan hđa\p mnuih djuê ana S’Tiêng êdah kdlưn ti ]ar Bình Phước.

Leh rue# klei bi mblah lo\ w^t ho\ng go\ sang, Điểu Minh Đoàn ti alu\ 7, să Long Giang, [uôn pro\ng Phước Long, ]ar Bình Phước hd^p hlăm sang ngă ho\ng hla mdjip mdap leh ana\n 1 ha lăn war.  Kjuh ]ô mnuih hlăm go\ sang Điểu Minh Đoàn păt dah amâo mâo bruă mă h’^t kjăp ôh. Klei [un [in ư\ êpa dôk nanao hlăm sang `u “ ]uôr [rô] kmeh ring rang”.

Mâo klei iêu la] hmao đru brei mơ\ng Êpul hgu\m brua\ kahan hđăp [uôn pro\ng Phước Long leh ana\n Êpul hgu\m brua\ Kahan hđăp alu\ 7, thu\n 2011 Điểu Minh Đoàn ma\ ]an mâo 35 êklăk prăk mơ\ng keh prăk Êpul hgu\m, duh bi liê blei 2 drei êmô leh ana\n 600 phu\n êđai mjeh ksu. Leh mâo 6 thu\n ngă bruă kreh kriăng, truh kơ ara\ anei, go\ êsei `u mâo ru\ mdơ\ng leh 1 boh sang, đang ksu pro\ng 8 sào, grăp thu\n hrui w^t mâo du\m pluh êklăk prăk. Điểu Minh Đoàn brei thâo:

“ Êlâo dih s^t ka truh yan boh mnga jing kplu\t yơh mnơ\ng [ơ\ng hua\, kyua mâo klei ktrâo la] jih ai tiê mơ\ng phung knuă druh mtru\t mjhar mnuih [uôn sang ngă lo\ hma leh ana\n mâo c\an prăk mơ\ng Êpul hgu\m Kahan hđăp, go\ êsei kâo dưi mâo he\ mse\ si hruê anei. Kâo la] jăk kơ gưl dlông lu êdi. Ara\ anei kâo kno\ng thâo ngă bruă duh [ơ\ng. Hluê ngă bruă yang [uôn mb^t ho\ng ayo\ng adei”.

Leh kdrăn mblah Yu\ Dhu\ng jih ênai phao ktuang, ăt jing wưng kahan hđăp Điểu Chanh lo\ w^t kơ anôk am^ dơr la ama dôk sôk [uôn sang pô ti alu\ Thác Dài, să Phú Văn, kdriêk Bù Gia Mập, ]ar Bình Phước ho\ng asei mlei bo\ gru êka êkeh kyua boh [om min phung roh.

Klei hd^p mda leh yơh dleh dlan, ara\ anei h^n mơh lo\ dleh dlan ho\ng kahan êka êkeh 2/4 anei. Ho\ng klei g^r ktưn mơ\ng pô, Điểu Chanh [rư\ [rư\ ba klei hd^p mda, bruă duh mkra go\ êsei [rư\ hruê [rư\ đ^ kyar. Ara\ anei, ho\ng gru hmô nga\ đang war- ênao êa – war rông mnơ\ng leh ana\n pla êbeh 2 ha k`ul, klei hd^p mda go\ êsei Điểu Chanh khă gơ\ ka sah mdro\ng ôh, [ia\dah ăt djăp rông ba  3 ]ô anak hriăm hră m’ar:

“ Khă gơ\ hlăm asei mlei adôk lu gru êka kyua mơ\ng klei bi  mblah,  khăng ruă duam, [ia\dah dlăng kơ phung anak aneh ăt kriăng hriăm hră m’ar ana\n kâo ăt g^r ktưn mơh. Kâo mă mnơ\ng pla [ia\ hruê rông mnơ\ng pla sui hruê, ba yua jih du\m mta mnơ\ng mâo hlăm anôk lăn pô ]ia\ng ngă bruă duh mkra”.

}ar Bình Phước ara\ anei mâo êbeh 2 êbâo 700 ]ô mnuih hlam êpul kahan hđăp jing mnuih djuê [ia\, truh êbeh 10% ênoh mnuih hla\m êpul mơ\ng ]ar. Hlăm ana\n mnuih [un djuê [ia\ mâo giăm 200 go\ êsei. }ia\ng đru du\m mnuih hla\m êpul tlaih kơ klei [un [in kpưn đ^ hlăm klei hd^p mda, Êpul hgu\m kahan hđăp ]ar Bình Phước mko\ mjing leh “ Keh prăk bi đru hdăng găp ga\n hgao klei dleh dlan”, “ Keh prăk [^ng găp”.... ho\ng ênoh prăk mâo truh du\m pluh êklai prăk. Mơ\ng keh prăk anei, du\m gưl êpul hgu\m brei mnuih hlam êpul [un ]an ]ia\ng yua mđ^ kyar bruă duh mkra. Êngao kơnăn, êpul hgu\m lo\ mtru\t mjhar mnuih hla\m êpul thâo bi đru hdăng găp ho\ng djuê mjeh mnơ\ng pla, hruê ai ngă bruă, ]h^ mnơ\ng yua kơ bruă ngă lo\ hma ba tlaảpa\k êdei; mtru\t mjhar mnuih hla\m êpul bi mlih klei bi m^n, hdră ngă bruă, bi mlih mnơ\ng pla mnơ\ng rông, jho\ng duh bi liê, ba yua hdră mnê] nga\ brua\ mrâo mrang hlăm bruă duh mkra. La] kơ klei g^r ga\n hgao klei dleh dlan mơ\ng phung kahan hđăp mnuih djuê ana S’tiêng, Lê Đức Hùng, K’iăng khua Êpul hgu\m brua\ kahan hđăp ]ar Bình Phước brei thâo:

“ Ana\n jing du\m gru mnga] kpưn đ^ tlaih kơ klei [un [in. Truh kơ ara\ anei ênoh go\ êsei [un, giăm [un hlăm Êpul hgu\m kahan hđăp mkă ho\ng 4 êpul êya mkăn snăn [uh Êpul hgu\m kahan hđăp ênoh [ia\ h^n, jing 0,84% hlăm kluôm êpul hgu\m ]ar”.

Khă gơ\ mdê mnuih mâo klei hd^p mdê mdê, [ia\dah phung kahan hđăp hlăm ]ar jing phung knơ\ng phu\n mko\ plah wah knu\k kna alu\ wa\l ho\ng [uôn sang mnuih S’Tiêng. Khă gơ\ adôk lu klei dleh dlan hlăm klei hd^p mda, [ia\dah ho\ng ai tiê amâo dưi tu\ ôh klei [un [in ư\ êpa, phung kahan hđăp mnuih S’Tiêng ăt bi iêu la] mtru\t mjhar hdăng găp mko\ mkra klei hd^p mda [rư\ hruê [rư\ đ^ kyar h^n./.