VOV4.Jarai - Ră anai, lu đang pla boh vải ƀơi tơring čar Dăk Nông glăk pĕ pơhrui laih. Ƀơi anăp klin Covid-19 glăk tơtang, bruă sĭ gơnam jing tơnap mơn, sang anŏ đa hơmâo lu biă boh vải jing pok amăng čơkă ƀing tuai nao ngui, jak ƀong lăng boh vải gơñu pla; ƀing tuai hlơi thơ kiăng blơi lĕ mut nao pơ đang ruah mă boh ƀơi gơñu kiăng. Hơdră ngă anai ƀrô dưi sĭ gơnam ƀrô hơmâo lăi pơthâo hơdră pla boh vải hiư̆m pă kiăng mơboh.

Sang anŏ ơi Thắng dŏ ƀơi thôn 17, să Nhân Cơ, tơring glông Dăk R’lấp, tơring čar Dăk  Nông hơmâo rơbêh 500 phun vải thiều. Anai lĕ thun tal 2 đang ñu pĕ pơhrui, him lăng boh vải gơñu pơhrui amăng bơyan anai hơmâo 20 tơn.

Tui hăng ơi Thắng, yua klin Covid-19 ngă tơnap, ƀing hyu mơdrô ƀu blơi đơi dong tah, jing thun anai sang anŏ ñu ƀu thâo ba nao sĭ pơ hơpă ôh. Lơ̆m anun, đang vải mơng sang ñu tơsă laih. Yua hnun, sang anŏ ñu čih amăng plang internet pôr pơthâo sĭ boh vải rơbêh 2 ektar. Hơdôm hrơi blung a, sang anŏ ñu hơmâo sĭ kơnong kơ hơdôm kĭ đôč, hlơi blơi gơñu ba nao. Samơ̆ truh ră anai, sang anŏ ñu hơmâo sĭ rơbêh hơdôm tơn vải, arăng nao blơi tơl đang hlao.

Ơi Thắng brơi thâo, blung a kơnong ƀing gơyut gơyâo, ƀing juăt đôč blơi. Tơdơi kơ anun, hơmâo lu mơnuih blơi sĭ glăi, ƀing hlăk ai nao tơl anih blơi boh vải. Sang anŏ ñu pok amăng brơi tuai nao lăng. Ƀing tuai nao lăng đang vải, phin rup, ƀong boh vải đôč đač, lơ̆m blơi glăi kah mơng mă prăk, ñu sĭ 20.000 prăk/kg, rơgêh hloh kơ pơ sang čơ mơng 5.000 truh 10.000 prăk/kg.

Đang boh vải mơng sang anŏ ơi Thắng glăk truh bơyan pĕ laih.

Čuă lăng bruă pla phun vải hăng ƀong lăng boh vải ƀơi đang hlâo či blơi glăi pơ sang jing ngă ƀing tuai nao blơi mơ-ak biă. Nao pơ anun, ƀing tuai ƀu kơnong dŏ amăng anih lŏn adai mơ-ak, rơ-ơ̆ đôč ôh, gơñu hơduah tơña bruă pla phun vải, tơngan gơñu pô mơtăm pĕ boh troh hăng ƀong hlao ƀơi đang huăi rơngiă prăk ôh, anun jing tơlơi ngui ngor phrâo ngă pơhưč biă.

Pok bah amăng čơkă tuai nao ngui hăng ƀong boh troh jing djru sang anŏ ñu huăi nao sĭ pơ sang čơ dong tah ăt hơmâo hơmâo klăk prăk mơn ha hrơi. Tui hăng ơi Thắng, sit biă ñu, bruă sĭ mơdrô tui anai hơmâo ƀing ngă hmua pla boh troh hmư̆ hing bơi hơdôm boh tơring čar, ƀon prong pơkŏn amăng dêh čar ta ngă tŭ yua biă. Khă hnun, hăng mơnuih ngă hmua ƀơi Dăk Nông, bruă anai dŏ phrâo đôč, arăng aka ƀu thâo đơi ôh. Bruă pơtruh nao rai hăng ƀing blơi gơnam mơng ơi Thắng jing tơlơi gêh gal djru ba gơnam mơng hmua dưi ba sĭ klă hloh kơ ƀing mơnuih blơi amăng plơi pla.

Hơdră brơi tuai nao čuă lăng đang hmua, mut nao huăi mă prăk ôh, laih anun mă prăk lơ̆m blơi boh ƀong đôč jing hơmâo ƀing tuai bơni biă mă. Ƀing blơi yua, tuai nao ngui huăi bơngơ̆t kơ prăk mut nao, anŏ klă mơng boh troh, ƀu hŭi arăng mă pơmă ôh ăt hơmâo ƀong gơnam hơdjă, nua rơgêh mơn. Lơ̆m anun, sang anŏ ñu huăi hŭi arăng pơjuă nua brơi rơgêh ôh, huăi glêh nao sĭ pơ sang čơ ôh ăt dưi sĭ gơnam ƀơi đang mơn amăng hrơi mông glăk tơnap tui hăng anai.

Ră anai, đang vải rơbêh 250 phun, pla ƀơi 1,5 ektar mơng ơi Nguyễn Văn Nuôi, plơi Păng Sim, să Trường Xuân, tơring glông Dăk Song glăk amăng bơyan pĕ pơhrui. Thun anai, đang boh vải mơboh biă, hơmâo pơhrui 20 tơn. Hlâo adih, lơ̆m aka ƀu hơmâo klin Covid-19, đang vải anai ba sĭ hơmâo 300 klăk prăk. Samơ̆ ră anai, bruă sĭ mơdrô jing tơnap hĭ yua hơmâo klin Covid-19.

Lăi nao bruă pla, wai lăng đang boh vải anai, ơi Nuôi brơi thâo: Thun 2004, sang anŏ ñu pla 180 phun vải samơ̆ tơdơi 5 thun ăt ƀu mơboh lơi. Ñu iâu kĭ sư mơng ƀon prong Hồ Chí Minh nao tơl đang pơtô brơi hơdră pla, rông phun vải, anun kah mơng mơboh. Amăng mông pla, ñu rơngiă thim 3 thun dong pioh kơsem min hăng mă yua tơlơi rơgơi tơjŭ pla, anun kah đang phun vải ñu mơng mơboh na nao. Amăng 8 thun rơgao, rim thun, đang vải mơng sang anŏ ơi Nuôi pơhrui glăi mơng 15 truh 25 tơn, ƀong lơi hơdôm klăk prăk ƀơ̆i.

Đang vải mơboh hơkriu mơng sang anŏ ơi Nguyễn Văn Nuôi ba glăi prăk lu.

Đang vải hơmâo sang anŏ ơi Nuôi pla hơdjă, yua hnun boh ñu hiam, asar ñu kơpal, pơjeh ñu anet, ƀong mih mih, arăng amuaih blơi biă. Tui hăng ơi Nuôi, đang vải juăt hơmâo kman thán thư, hlăt klon hla, boh ñu mơsăm...Yua hnun, lơ̆m pla neh met wai kiăng kơđiăng hŭi hlăt kman ƀong, ƀing ta mă tơpung čur kô̆, djuai jrao huăi măt pơkŏn dong. Kiăng boh ñu mih, ƀing ta kiăng pruai kali găp brô. Tơlơi tơnap hloh anun lĕ wai lăng hiư̆m kiăng phun vải ñu mơboh, pô pla khŏm ngă phun ñu hơdư̆ ƀiă čuh bơnga.

Đang boh vải mơng sang anŏ ơi Nuôi lĕ hơbô̆ bruă ba glăi prăk lu, djru pơplih phun pla ƀơi să Trường Xuân, tơring glông Dăk Song, tơring čar Dăk Nông. Ră anai, sang anŏ ơi Nuôi hơmâo pok amăng đang boh vải, kiăng arăng nao čuă ngui. Lơ̆m arăng nao pơ đang boh vải, arăng blơi glăi soh. Tơlơi anai djru jai hrơi hơmâo lu mơnuih hmư̆ hing đang boh vải mơng sang anŏ ñu, yôm hloh lĕ bruă ba sĭ gơnam amun hloh.

Siu H’Mai: Pơblang