VOV4.Jarai - Amăng hrơi blan laih rơgao, lu plơi pla amăng tơring čar Dak Nông, Daklak pla trong dô Japan ba glăi tŭ yua amăng bơwih ƀong huă. Samơ̆ anom bơdjơ̆ nao pơhŭi hlâo mơnuih ƀon sang pla kiăng pơlir hơbit kjăp hăng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô gơnam đang hmua, anăm luh nao pla lu đơi ôh ngă pơhrui lu samơ̆ tơnap amăng sĭ mơdrô, laih anun pơhrui glăi ƀu hơmâo.

Mơng tong krah thun 2020, sang anŏ ơi Đỗ Hoàng hà, dŏ ƀơi ƀut plơi 3A, să Quảng Sơn, tơring glông Dak Glong, tơring čar Dak Nông hơmâo pơlir hăng kông ti pơđĭ kyar bơwih ƀong huă kual ter hang ia rơsĭ ƀơi ƀôn prong Hồ Chí Minh kiăng kơ pla 1 ektar phun trong dô Japan. Lơ̆m pơlir hrŏm, sang anŏ ơi Hà hơmâo kông ti anai djru brơi pơjeh, črâo brơi bruă pla pơjing phun trong dô Japan hăng sĭ hră pơkôl blơi gơnam hăng nua 7.000 prăk amăng sa kĭ.

Tơdơi kơ giăm 2 blan pla pơjing, đang pla trong dô dưi pĕ pơhrui laih. Rĭm tal pla trong dô Japan sui mơng 8 -12 blan tui hluai đang hmua. Trong dô anai pĕ hơdôm hơƀơi kông ti blơi hơdôm anun laih anun ba nao sĭ mơdrô pơ dêh čar Japan. Yua anun, Sang anŏ ơi Hà hơđong amăng bruă pla pơjing, huăi bơngŏt trun nua hăng hơmâo anih blơi gơnam. Ơi Hà brơi thâo: “Tơdah hơbô̆ bruă pơđĭ kyar amra dưi pơhrui glăi mơng 70-100 tơ̆n sa ektar tui hluai bơyan pla. Samơ̆, hrơi blan pla kiăng pơhlôm djơ̆ hăng arăng črâo ba, biă mă ñu lĕ bruă pơgang hlăt mŏt, pơhlôm gơnam hơdjă hăng djơ̆ tơlơi kiăng ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao.

Dưm đing pruih ia hăng ƀek ƀơi đang pla trong dô

Kar kăi tui anun mơn, Sang anŏ ơi Lại Văn Xuân dŏ ƀơi plơi R’bút, să Quảng Sơn, tơring glông Dak Glong ăt pơlir hơbit hăng kông ti pơđĭ kyar bơwih ƀong huă kual ter hang ia rơsĭ ƀơi ƀôn prong Hồ Chí Minh pla 5 ar phun trong tím Japan. Tui hăng ơi Xuân, pơhmu hăng pla trong mơsăm, pla trong dô Japan amuñ ƀiă, plai ƀiă hlăt mŏt pơčrăm, tuh pơ alin ƀiă prăk. Prăk blơi kmơk, ia jrao, kơdung, ngă pra … lơ̆m pla trong dô Japan lĕ giăm 15 klăk prăk amăng sa ar. Amăng bơyan laih rơgao, sang anŏ pla 5 ar phun trong dô Japan. Sa ar pĕ pơhrui mơng 7-8 tơ̆n. Hăng nua sĭ 7.000 prăk sa kĭ, duh hĭ prăk tuh pơ alin, sang anŏ dưi pơhrui glăi giăm 150 klăk prăk.

Ơi Xuân brơi thâo: “Truh bơyan pĕ pơhrui rĭm hrơi lêng kơ hơmâo rơdêh mơng kông ti nao tơl sang blơi glăi. Tơdơi kơ blơi pơhrui abih kông ti amra jao prăk mơtăm yua anun ƀing gơmơi hơđong pran pran jua amăng bruă pla pơjing”.

Tui hăng Khul mơnuih ngă hmua să Quảng Sơn, tơring glông Dak Glong, tơring čar Dak Nông, trong dô Japan lĕ sa amăng hơdôm phun pla phrâo amăng să. Đơ đam să ră anai hơmâo 24 boh sang anŏ  pla hăng rơbêh 15 ektar. Tơdơi kơ hơdôm bơyan pĕ pơhrui laih rơgao, dưi pơsit tong, phun pla anai lăp djơ̆ hăng ayuh hyiăng lŏn mơnai ƀơi anai. Ră anai, sa, dua boh anom bruă pla anah phun pla, črâo ba boh thâo pla pơjing hăng blơi pơhrui gơnam đang hmua tui nua kĭ pơkôl mơng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô. Hơdôm sang anŏ pla hur har pran jua yua kơ gơnam amuñ ba sĭ mơdrô hăng ba glăi prăk pơhrui hơmâo hmăi. Bruă pơlir hơbit amăng bơwih ƀong sĭ mơdrô kơplah wah hơdôm anom bruă hăng mơnuih ngă hmua pok rai jơlan yak nao tŭ yua amăng thun blan gơnam đang hmua glăk trun nua na nao tui ră anai.

Mơnuih ƀon prong pruih ia jrao brơi phun trong dô Japan djơ̆ hăng tơlơi črâo ba

Hlâo anun, sa, dua boh sang anŏ ƀơi să Quảng Trực, tơring glông Tuy Đức, tơring čar Dak Nông ăt khin hơtai plih hĭ phun pla pơhrui ƀu hơmâo hơdai nao pla trong dô Japan. Tơdơi kơ 45 hrơi pla pơjing, trong dô dưi pơhrui. Rĭm ar pĕ pơhrui rĭm hrơi mơng 40-50 kĭ, sĭ nua mơng 7.000-8.000 prăk sa kĭ. Djop sang anŏ lêng kơ hơmâo arăng kĭ pơkôl blơi gơnam tơl đang hmua. Samơ̆, tơdơi anun yua bơbeč mơng klin Covid-19, hơdôm anom bruă pơdơi blơi ngă kơ trong pĕ pơhrui ƀu hơmâo mơnuih blơi. Yua anun, kiăng kơ huăi hơmâo mơnuih pla phun trong dô Japan lu đơi, să glăk gum hrŏm hăng djop gơnong bruă, anom bruă bơdjơ̆ nao pel ĕp, laih dong hyu ĕp anih blơi gơnam hơđong, sui thun kiăng neh met wa hơđong ngă hmua hăng pơđĭ kyar phun pla anai.

Siu Đoan: Pơblang