VOV4.Jarai - Pơplih tui jơlan măi mok, mă yua hơdră phrâo măi mok amăng ngă đang hmua hmâo hăng glăk hmâo gum hơgôp yôm phăn pơplih hơdră ngă đang hmua, blơi sĭ gơnam mơng lu mơnuih ngă đang hmua, anom bơwih ƀong ƀơi Daklak. Hơdôm bôh tơhnal mơ̆ pơplih tui jơlan măi mok ba glăi ăt glăk djru mơn gơnong bruă đang hmua Daklak nao giăm hloh rơnuk phrâo anai.

Thun 2019, ơi Nguyễn Văn Hiếu ƀơi să Hoà Thuận, plơi prong Buôn Ma Thuột hmâo pơlir nao rai laih hăng sa anom bơwih ƀong amăng tơring čar, pla 1.000 met kơ rê đang trong mơxăm Nova. Trong mơxăm anai dưi pla amăng sang păng pơgang, pruih ia hăng măi pruih mă pô, mă yua bôh thâo djă pioh amăng măi kiăng lăng tui lom brô̆ prong mơng phun pla. Tơdơi kơ 2 thun mă yua hơdră anai, hăng lu bơyan pơhrui glăi lu, klă hiam, ơi Nguyễn Văn Hiếu pơsit hơdră ngă phrâo hmâo lu anô̆ gal:

“Mă yua hơdră phrâo măi mok anai djru ngă hrŏ trun prăk mă yua lu biă. Hrŏ trun prăk apah mơnuih mă bruă kơ mơnuih ngă đang hmua lu biă. Biă ñu ta hơđong pran jua bruă sĭ gơnam hơđong”.

Khua git gai Ping gah tơring čar Nguyễn Đình Trung čuă hơdră pla trong mơxăm tui jơlan măi mok phrâo

Ƀu  kơnong kơ mă yua hơdră phrâo măi mok amăng ngă đang hmua đôč ôh, lu mơnuih ngă đang hmua ƀơi Daklak khin hơtai tô nao rai lăi pơthâo, lăi pơhư̆č gơnam tam mơng pô truh mơnuih blơi yua hluai tui măi mok. Rơđah biă ñu kah hăng ơi Nguyễn Đình Vạn, ƀơi să Čư̆ Né, tơring glông Krông Ƀuk. Mơng kơ phê hna klă hiam Krông Ƀuk dưi tŭ yap gơnam OCOP 3 asar bôh pơtŭ gưl tơring čar, ơi Vạn hmâo gơgrong hlâo tô nao rai hăng hơdôm anih anom sĭ mơdrô tui jơlan măi mok kiăng sĭ ƀơi anăp gơnam tam mơng pô pơ ala yua kơ hluai tui hơdôm bôh anom găn rơgao kah hăng hlâo adih. Tơlơi pơplih anai hmâo djru laih ñu pơkrem prăk mă yua, pok prong bruă ngă đang hmua, pơlar anih pla kiăng sĭ gơnam tañ hloh, gêh gal hloh, tŭ yua hloh.

“Abih bang ƀing mơnuih blơi yua gơnam leng kơ dưi mă yua telephone hơdeč hmar amăng QR cord pioh hơduah ĕp lăng phun akha gơnam arăng amra thâo gơnam anai mơng hơpă wai lăng hiưm ñu, gơnam dưi pơkra tui glông jơlan hiưm ñu, hmâo hră pơhlôm brơi mơn, bruă pơkra gơnam, kual pla... Khă mơnuih blơi yua ƀu dô̆ giăm samơ̆ ăt dưi lăng tui mơn. Tui anun rơnoh đăo gơnang mơng mơnuih blơi gơnam jai hrơi jai dưi pơđĭ tui”.

Tui hăng ơi Nguyễn Hoài Dương, Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Daklak, hơdră phrâo măi mok hmâo laih hăng glăk jing bruă mă yôm phăn amăng bruă ngă đang hmua, Daklak hmâo pioh laih rơbêh kơ 77 klai prăk pơdŏng phun akha “đang hmua măi mok”. Gơnong bruă hmâo mă yua laih Kơčăo bruă pơplih phrâo tui măi mok mơng gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan rơwang 2021-2025, pơsit jơlan gah truh kơ thun 2030. Hluai tui anăn pơjing amăng măi mok mut amăng bruă ngă đang hmua blung a ba truh hơdôm nua yôm phrâo, kơjăp phik amăng bruă ngă đang hmua mơng plơi pla.

“Pơplih tui jơlan măi mok jing sa amăng hơdôm jơlan gah, anô̆ gal pioh pơjing tơlơi pơplih pha ra gah nua gơnam, anô̆ klă hăng bôh tơhnal amăng bơwih ƀong huă ngă đang hmua. Bôh nik brơi ƀuh hơdôm hrơi rơgao lu anom bơwih ƀong hăng anom mă bruă hrom hmâo thâo laih bôh tơhnal, bôh tŭ yua lom gum hrom pơplih tui jơlan măi mok nao hrom hăng anăn mă yua amăng măi mok gah bruă bơwih ƀong huă ngă đang hmua hăng yak blung a hmâo ba glăi laih bôh tơhnal”.

Hơdôm gơnam OCOP leng kơ hmâo mrô QR pioh hơduah ĕp phun akha gơnam

Tơlơi pơtrun pơsit Jơnum khua pơ ala Ping gah tơring čar Daklak tal 17 hmâo pơsit: bruă đang hmua jing yôm phăn biă amăng hơdră bơwih ƀong mơng tơring čar, hmâo dưm dưm hăng 30% GRDP hăng pơsir bruă mă hăng prăk pơhrui glăi kơ 65% mrô mơnuih mă bruă. Yua anun, pơ̆ anăp anai, gơnong bruă đang hmua Daklak đing nao khut khăt kiăng pok pơhai ngă tui pơplih tui jơlan măi mok kiăng hmâo hơdôm tơhnal pơkă Kơčăo bruă hmâo ba tơbiă. Ơi Nguyễn Đình Trung, Ding kơna git gai Ping gah dêh čar, Khua git gai Ping gah tơring čar Daklak brơi thâo:

“Pơplih tui jơlan măi mok amăng bruă đang hmua jing sa bruă prong biă hăng bơdjơ̆ nao prong tơlơi hơdip mơda hăng bơwih ƀong mơng plơi pla. Yua anun tơring čar ăt pơsit mơn amăng hơdôm bôh yôm kiăng đing nao hlâo pơplih tui jơlan măi mok lĕ bruă đang hmua jing bruă dưi đing nao hlâo. Tơring čar ăt hmâo laih tơlơi pơtrun pơsit kơ pơplih tui jơlan măi mok lăi hrom hăng hmâo kĭ pơkôl hăng grŭp FPT pioh ngă tui pơplih mrô. Amăng anun bruă đang hmua lĕ bruă dưi đing nao hlâo”.

Pơplih mrô glăk jing jơlan khom ngă amăng lu bruă bơwih ƀong – mơnuih mơnam, amăng anun hmâo bruă đang hmua. Hăng  tơring čar juăt ngă lu bruă đang hmua kah hăng Daklak, bruă pơplih mrô jai yôm phăn hloh pioh pơtrut bruă ngă rai gơnam hăng pok tơbiă tơhnal gal pơđĭ kyar tañ, mut hrom.

Lơ 19 blan 8 phrâo rơgao, Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ta pơphun laih Pơplih mrô đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan. Hrom hăng anun, pok pơhai glông lăi pơhing, anih anom dưm gưl, wai lăng mrô kual pla. Yak blung a, Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ruah mă phun thanh long pioh pơphô pok pơhai. Bruă ngă giong, ba glông pôr pơhing, anih dưm mrô gưl, wai lăng mrô kual pla amăng mă yua tô̆ tui tlôn jơlan lăi pơhing, anih anom dưm mrô wai lăng gơnam ƀong kơ hlô rông hăng anih anom rông hlô pơdah pran pơsit, gir run prong mơng gơnong bruă amăng bruă pơkôl pơtrut tañ bruă pơplih mrô. Mơng anun, kiăng pơplih tơlơi pơmin, hơdră wai lăng phrâo, pơjing pran pơtrut pơđĭ kyar bruă đang hmua kơjăp phik tui jơlan gah “đang hmua dlai tlô, plơi pla rơnuk anai, mơnuih ngă đang hmua thâo rơgơi” pơ̆ anăp anai./.

Hương Lý čih

                                   Siu H’ Prăk pơblang