VOV4.Jarai - Bruă ngă hmua amăng tơring čar Gia Lai glăk ƀơƀrư̆ hơkrŭ glăi tơdơi kơ hrơi blan bưp tơnap tap yua bơbeč mơng klin Covid-19. Yua kơ ngă hmua hơđong kjăp, pơtrut mă yua boh thâo măi mok hăng mă yua pơjeh phrâo, đing nao bruă pơkra pơjing, akŏ pơjing anăn apăn sĭ mơdrô … bruă ngă hmua amăng tơring čar ƀu djơ̆ kơnong pla pơjing gơnam brơi mơboh, hiam hơdjă đôč ôh mơ̆ ăt hơmâo dong lu gơnam sĭ mơdrô rơnoh yôm, hmư̆ hing djop djop anih anom sĭ mơdrô, djru brơi mơnuih ƀon sang hăng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô pơhlôm hơđong prăk pơhrui.

Pơphun mă yua đing pruih ia ƀơƀrĕ pơlir hăng bruă pruai kmơk brơi 3 ar phun tơmun lưới amăng hơdôm sang păng hăng hơñôl, ơi Phan Văn Nguyên (dŏ ƀơi ƀut plơi Ia Sik, să Ia Nhin, tơring glông Čư̆ Pah, tơring čar Gia Lai) brơi thâo, sang anŏ ñu pla tơmun lưới 2 thun laih. Yua kơ gơnam pla hiam hơdjă, rĭm bơyan pơhrui, ñu hơmâo sa boh anom bơwih ƀong sĭ mơdrô pơkra pơjing gơnam ƀơi tơring čar Bình Thuận kĭ pơkôl blơi pơhrui gơnam hăng nua hơđong lĕ 30 rơbâo prăk/kĭ. Ơi Nguyên brơi thâo, pla tơmun lưới khŏm tuh pơ alin lu ƀiă samơ̆ pơhrui glăi ăt hơmâo hmăi mơn:

“Kơ bruă pla phun tơmun lưới anai, nua sĭ hơđong, pơđĭ kyar ba glăi tŭ yua. Kâo pla rơbêh 2 thun anai laih. 1 thun pơhrui 4 wŏt, 1 ar pơhrui 3 tơ̆n ha mơkrah. Sit biă ñu bruă pơđĭ kyar bơwih ƀong huă ƀơi tơring glông Čư̆ Pah, ƀu hơmâo phun pla pơpă ôh dưi ba glăi tŭ yua kar hăng phun tơmun lưới anai. Yua anun kâo ruah phun anai kiăng kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong”.

Ơi Nguyên bơwih brơi đang pla tơmun lưới sang anŏ gơñu

Pơplih amăng bruă pla pơjing hăng mă yua boh thâo măi mok, ăt glăk djru brơi ƀing ding kơna amăng anom bơwih ƀong hrŏm gah ngă hmua hăng bơwih bơwang Nam Yang pơhlôm prăk pơhrui. Ơi Nguyễn Tấn Công - Khua anom bơwih ƀong hrŏm brơi thâo, anom bruă hơmâo 110 čô ding kơna, hăng đơ đam hmua pla pơpjing lĕ 200 ektar hăng 2 djuai phun pla phun anun lĕ kơphê hăng tiu. Amăng giăm 50 thun giăm anai, anom bơwih ƀong hrŏm pơsur ƀing ding kơna pla pơplah phun kyâo boh troh dưi pơhrui glăi hơmâo hmăi anun lĕ mit, sầu riêng, ƀơr. Tui ơi Công, kơphê hăng tiu mơng anom bruă lêng kơ hơmâo anom bơwih ƀong sĭ mơdrô kĭ pơkôl blơi pơhrui hăng nua hơđong pơhmu hăng pơkŏn. Anom bơwih ƀong hrŏm ăt hơmâo pơjing klă hơdôm gơnam mơng tiu ba glăi anăn apăn Tiêu Lệ Chí, kơphê tơpung tui hơnong pơkă OCOP 3 asar pơtŭ gưl tơring čar. Ră anai, anom bruă glăk man podong sang măi pơkra pơjing tiu hơdjă, anăp nao sĭ mơdrô ƀơi anăp kiăng đĭ tui rơnoh yôm mơng tiu, djru brơi ding kơna dưi pơhrui glăi hmâo hmăi. Ơi Nguyễn Tấn Công brơi thâo:

“Ră anai pla pơplah, anăm pla kơnong sa djuai phun pla đôč ôh, anăm pok prong tañ đơi ôh bruă pla pơjing tui hlâo adih. Pla pơplah kiăng kơ hơđong prăk pơhrui, pơjing rai gơnam hiam hơdjă tui hơnong pơkă kiăng ba sĭ mơdrô nao pơ hơdôm dêh čar kual Mi kô̆ hăng dêh čar Mi. Rơnoh yôm mơng wai pơgang ayuh hyiăng. Tui hơnong pơkă anăp nao pla pơjing hơđong kjăp”.

Hmua pla tiu tui hơnong pơkă hơdjă mơng anom bơwih ƀong hrŏm Nam Yang

Ră anai, đơ đam đang hmua amăng tơring čar Gia Lai lĕ rơbêh 550.590 ektar hăng hơdôm phun pla anun lĕ: kơphê, kơsu, tiu, boh kyâo boh troh, phun akha kyâo, pơdai, plum, tơbâo, kơtor hăng añăm tam. Hơdôm thun giăm anai, mah klin Covid-19 ngă kơ bruă bơwih ƀong huă, pơdŭ pơgiăng hăng sĭ mơdrô pơ tač rơngiao bơbeč nao kơtang, samơ̆ gơnong bruă ngă hmua amăng tơring čar Gia Lai ăt pơhrui glăi rơbêh 30.000 klai prăk/thun, amăng anun, bruă pla pơjing rơbêh kơ 26.140 klai prăk. Thun 2021, rơnoh mơng bơwih ƀong sĭ mơdrô mơng gơnong bruă ngă hmua dưm dưm 34,96% mrô pơhrui amăng bơwih ƀong huă ƀơi ƀon lan.

Ơi Đoàn Ngọc Có - Kơ-iăng Khua gơnong bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar ƀon lan tơring čar Gia Lai brơi thâo, tơring čar, ăt hơmâo pơjing 13 akŏ bruă pla pơjing hăng 18 anih pơkra pơjing pơƀut hơmâo mă yua boh thâo măi mok hăng đơ đam hmua pla giăm 3.490 ektar hăng hơdôm phun pla: pơtơi, ƀơr, sầu riêng, thanh long, pơhăng, tiu, kơphê, añăm tam. Hrŏm hăng anun, ră anai ƀon lan hơmâo laih rơbêh 231.000 ektar phun pla tui hơnong pơkă, pơlir amăng bruă blơi pơhrui. Ơi Đoàn Ngọc Có brơi thâo dong, pơplih bruă ngă hmua lĕ hơdră bruă sui thun pơ anăp kiăng pơhlôm hăng đĭ tui rơnoh yôm gơnam tam:

“Gơnong bruă ngă hmua amra gum hrŏm hăng gơnong bruă boh thâo phrâo ngă klă amăng bruă pơjing anăn apăn sĭ mơdrô, črâo brơi anih pla pơjing lăp djơ̆ hăng gơnam đang hmua; gum hrŏm hăng gơnong bruă sĭ mơdrô lăi pơthâo gơnam đang hmua amăng tơring čar, đĭ tui rơnoh yônm gơnam ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao, tŏ tui hơmâo gơnam hiam hơdjă kiăng kơ ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao pơ hơdôm dêh čar yua gơnam hơdjă anun lĕ kual Mi kô̆. Sa tơlơi dong lĕ kơtưn bong glăi ayuh hyiăng, pơsir hĭ tañ tơlơi pơglăi sat mơng ayuh hyiăng kiăng pơhlôm brơi bruă ngă hmua”.

Đang pla kơphê mơng mơnuih ngă hmua Đắk Đoa pơlir hăng anom bơwih ƀong sĭ mơdrô amăng tơring čar

Hăng hơdôm tơlơi gir run abih pran, ră anai mơnuih ngă hmua hăng gơnong bruă ngă hmua tơring čar Gia Lai glăk hơmâo lu hơdră anăp nao ngă hmua hơđong kjăp, pơhlôm hăng hrưn đĭ rơnoh yôm lơ̆m bruă sĭ mơdrô gơnam glăk pơplih na nao.

Siu Đoan: Pơblang