VOV4.Jarai - Ră anai, tơring čar Gialai glăk amăng bơyan bôh sầu riêng tơsă, mơnuih ngă đang hmua mơ-ak biă yua kơ sầu riêng thun anai djơ̆ bơyan, nua sĭ hơđong.

Khă adai hơjan prong samơ̆ abih bang sang ơi Lê Trung Giang, ƀơi thôn 6, să Ia Tô ăt nao pơ̆ đang mơng mơguah mơn kiăng pĕ bôh sầu riêng. Jơlan nao pơ̆ đang tơbor, samơ̆ djop mơnuih amăng sang anô̆ leng kơ ƀuh hur har amăng pran jua. Ơi Lê Trung Giang brơi thâo: Tơdơi kơ 2 bơyan ƀu gal yua kơ klin Covid-19, bơyan anai sầu riêng djơ̆ bơyan, hmâo nua, pơhlôm kơ kơmlai klă.

“Kâo pla hmâo 70 ƀĕ phun sầu riêng hmâo bôh laih, thun anai pơhrui hmâo năng ai ñu 5 tơn sầu riêng, phun sầu riêng sang kâo hmâo 12 thun laih, abih bang djuai Ri6. Ră anai nua sĭ hrom năng ai ñu 35.000 prăk truh 36.000 prăk sa kg, djơ̆ anô̆ hmâo truh kơ 40.000 prăk sa kg. Abih bang prăk yua kơ phun pla năng ai ñu abih 50 klăk prăk, wot pran mă bruă, mơ̆ pơhrui glăi hmâo 180 klăk prăk”.

Mơnuih ƀôn sang tơring glông Ia Grai pĕ bôh sầu riêng bơyan rơwang 2021-2022

Ataih mơng đang sầu riêng ơi Giang ƀu ataih ôh, ơi Phạm Quốc Trưởng, mơnuih sa bôh plơi hăng ñu glăk dik dak kơ bruă nao pĕ bôh sầu riêng. Ơi Trưởng brơi thâo, sang anô̆ hmâo 200 pĕ phun bôh sầu riêng pla plah amăng đang kơ phê prong rơbêh kơ 1 ektar 3. Amăng anun, hmâo 100 ƀĕ sầu riêng hmâo bôh laih. Ñu him lăng sang anô̆ ñu amra pơhrui hmâo 20 tơn sầu riêng amăng bơyan anai, nua sầu riêng hmâo ƀing hyu blơi hơduah blơi ƀơi đang hăng nua 37.000 rơbâo prăk sa kg. Tơdơi kơ kah đuăi prăk yua kơ bruă bơwih brơi kơ đang, ơi Trưởng yap him lăng sang anô̆ ñu amra hmâo kơmlai năng ai ñu 600 klăk prăk.

“Dong mơng hlâo truh ră anai kâo pla sầu riêng Ri6, tơdơi anai kiăng pla plah sầu riêng Thái Lan kiăng kơ klai djuai sầu riêng. Ri6 ră anai kâo sĭ 37 rơbâo prăk sa kg hăng ƀing hyu blơi tơl đang. Thun anai him lăng pơhrui yŭ ngŏ kơ 20 tơn 100 phun. Thun dơi hơdôm phun sầu riêng Thái Lan hmâo bôh dong amra ñu lu hloh. Thun anai lăi hrom neh wa ăt mơ-ak mơn, nua sĭ hơđong”.

Mơng tơring čar Tiền Giang nao Gialai pơhrui blơi sầu riêng, ơi Nguyễn Văn Phước brơi thâo, thun anai sầu riêng neh wa ƀơi tơring glông Ia Grai djơ̆ bơyan, bôh hiam, hơtai ñu hiam. Ñu hăng sa dua čô mơnuih hyu blơi hmâo rơkâo blơi hlâo, pơkă nua kiăng pơhrui blơi sầu riêng mơng neh wa ƀơi đang mơtăm.

“Sầu riêng ƀơi Gialai hơtai ñu jơman, mơnuih ƀôn sang ƀơi anai hmâo jơlan gah ngă djuai mă mơng kual yŭ anun asar bôh sầu riêng hăng bôh ñu hiam biă. Pơkă nua sĭ, ƀơi anih sĭ mơdrô hrom hiưm ñu ta pơkă glăi tui anun, ngă hiưm hơpă pô đang hăng mơnuih blơi leng kơ hmâo kơmlai. Juăt ñu ƀung gơmơi amra hyu pơhrui pơƀut trơ̆i hmâo 20 tơn”.

Ƀing hyu blơi rai mơng hơdôm tơring čar kual Dơnung Yŭ dêh čar blơi sầu riêng ƀơi đang mơnuih ƀôn sang

Tơring glông Ia Grai ră anai hmâo 500 ektar đang sầu riêng, amăng anun hmâo 350 ektar đang sầu riêng glăk hmâo bôh, lu biă ñu ƀơi hơdôm bôh să Ia Tô, Ia Bă, Ia Krăi... hăng mrô bôh pơhrui hmâo mơng 17 truh 18 tơn sa ektar. Hăng hơdôm đang bơwih brơi klă, mrô bôh amra hmâo rơbêh kơ 20 tơn, sa ektar. Sầu riêng dưi lăng lĕ phun pla hmâo amăng pơđĭ kyar bơwih ƀong mơng să yua kơ rơngiao kơ pla kah hăng hơđăp, amra pla plah amăng hơdôm djuai đang pla pơkon.

Ơi Phan Đình Thắm, Khua Anom bruă đang hmua tơring glông Ia Grai brơi thâo, akô̆ bơyan thun anai, nua sầu riêng ƀơi đang đĭ truh 60 rơbâo prăk sa kg. Lom hơdôm pô đang pĕ bôh lĕ nua ñu hmâo hrŏ trun samơ̆ mơnuih ƀôn sang ăt sĭ hmâo nua mơn hăng rơnoh kơmlai mơng 35.000 prăk truh kơ 40.000 prăk sa kg sầu riêng Ri6, hăng mơng 45.000 truh kơ 50.000 prăk sa kg sầu riêng Dona.

“Thun anai nua sĭ bơhmu hăng thun hlâo hmâo đĭ mơn anun neh wa ngă đang hmua ăt mơ-ak mơn amăng bơyan anai. Amăng hơdôm hrơi pơ̆ anăp hăng Anom bruă đang hmua tơring glông gum hrom dong hăng hơdôm bôh să ăt kah hăng hơdôm bôh anom bơwih ƀong hăng neh wa ngă đang hmua pơsit jơlan gah, pơlar dong anih anom pla phun bôh troh hmâo lu bôh ăt kah hăng hmâo nua yôm, biă ñu phun sầu riêng. Tơring glông ăt đing nao pơtô brơi mơn neh wa ƀơi să mă yua bôh thâo phrâo amăng bruă ngă đang hmua hăng ĕp anih anom sĭ, djru pơlir bruă ngă đang hmua kiăng hmâo anih sĭ bôh troh kơ neh wa ngă đang hmua”./.

Hoàng Qui: Čih – Siu H’ Prăk: Pơblang