VOV4.Jarai - Gơnang kơ pơtrut kơtang mă yua hơdră phrâo măi mok hơdeč hmar amăng măi yua kơ bruă đang hmua, Lâm Đồng hmâo pơđĭ tui laih nua gơnam tam hmâo 60% mrô gơnam sĭ kơ dêh čar tač rơngiao mơng tơring čar. Khă hnun hai, gah yŭ tơlơi pơplih ayuh hyiăng hmâo bơbeč truh laih amăng lu bruă, ba truh răm rai prong kơ ană mơnuih, kông ngăn, anih anom yua bơwih ƀong, anih anom dô̆... amăng anun bruă đang hmua lĕ gơnong bruă bơbeč truh kơtang hloh. Ƀơi anăp tơlơi lông anai, ăt kah hăng hơdôm anih anom pơkon amăng đơ đam dêh čar, Lâm Đồng hmâo laih hăng glăk gir run ngă tui lu jơlan gah pơtrut kơtang pơđĭ kyar bruă đang hmua hơdeč hmar ngă juăt hăng pơplih ayuh hyiăng.

Tơring čar Lâm Đồng ră anai hmâo 300.000 ektar lŏn ngă đang hmua. Amăng anun, hmâo rơbêh kơ 18.400 ektar pla phun bôh troh hmâo 178.000 tơn bôh; rơbêh kơ 68.000 ektar đang añam rơtă djop mơta hăng mrô ñu abih bang hmâo giăm truh 5 klăk 500 rơbâo tơn; hăng 9.120 ektar đang bơnga hmâo bơnga rơbêh kơ 3 klai 500 klăk than bơnga. Bruă ngă đang hmua mơng Lâm Đồng hmâo 46,8% amăng hơdră bơwih ƀong mơng tơring čar, biă ñu lĕ tơjŭ pla.

Tui hăng ơi Trần Văn Tuận, Khua Anom pơsur bruă đang hmua tơring čar Lâm Đồng hơdôm thun rơgao, bruă đang hmua tơring čar hmâo pơđĭ kyar laih tui jơlan gah phrâo hăng hmâo lu bôh tơhnal yôm phăn wot hơdră pơkă hăng bôh thâo ngă đang hmua. Rơđah biă ñu, đơ đam tơring čar ră anai hmâo 63.000 ektar lŏn ngă đang hmua mă yua bôh thâo yôm, amăng anun hmâo 376 ektar mă yua hơdră phrâo hơdeč hmar amăng bruă ngă đang hmua djru wai lăng ha amăng plĕ, pok măi đuăi mă pô hăng brơi thâo tơlơi pơhing djơ̆ kơ anô̆ pơsah, ayuh hyiăng, ia pruih, mơnong ngă bơbuă kơ phun pla... Mơng anun pơđĭ tui bôh thâo, anô̆ klă gơnam tam, hrŏ trun prăk mă yua tuh pơplai, hơdư̆ hĭ răm rai yua kơ pơplih ayuh hyiăng ba truh. Bruă pơđĭ kyar đang hmua hơdeč hmar, mă yua hơdră phrâo yôm dưi hmâo tơring čar lăng lĕ, sa jơlan gah phun, yôm phăn amăng pơđĭ kyar bruă đang hmua kơjăp phik. Ơi Trần Văn Tuận, lăi:

“Lâm Đồng lĕ sa amăng hơdôm bôh tơring čar hmâo phun than bruă đang hmua khom lăi lĕ pơđĭ kyar tañ hăng kơtang wot anô̆ dơlăm hăng anô̆ pơkă hrom mơng đơ đam dêh čar. Bruă mă yua hơdră phrâo yôm, bruă đang hmua hơdeč hmar djru mơnuih ngă đang hmua dưi pơjing mrô amăng măi pioh kơ hơdôm ayuh hyiăng, lŏn drŏn, gơnam ngă bơbuă hăng phun pla. Pơjing rai bruă pơđĭ lu prăk pơhrui glăi, pơplih tơlơi hơdip kơ mơnuih ngă đang hmua hăng bruă pơplih hơdôm jơlan gah ngă đang hmua, wai lăng, git gai anom bơwih ƀong lom dưi tô nao rai yua kơ internet”.

Gơnang kơ đing nao pơđĭ kyar bruă đang hmua tui hơdră phrâo yôm, bruă đang hmua hơdeč hmar mơng rơbêh kơ 15 thun hlâo adih, truh ră anai, gơnam tam, anom mă yua ngă đang hmua ăt kah hăng bôh thâo ngă đang hmua mơnuih ƀôn sang, anom mă bruă hrom mơng tơring čar Lâm Đồng hmâo pơđĭ tui lu bơhmu hăng hơnong pơkă hrom đơ đam dêh čar. Pơđĭ tui prăk pơhrui glăi hơnong ñu amăng sa anih ngă đang hmua hmâo rơbêh kơ 200 klăk prăk sa ektar sa thun.

Ơi Nguyễn Văn Châu, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Lâm Đồng brơi thâo, khă bruă đang hmua mơng tơring čar hmâo pơđĭ kyar kơtang hloh lu biă bơhmu hăng hlâo samơ̆ ăt glăk dŏng gah anăp lu tơlơi lông mơn, bŏng glăi hăng ayuh hyiăng ƀu klă yua kơ pơplih ayuh hyiăng ba truh. Amăng anun, pơđĭ kyar bruă đang hmua hơdeč hmar jing sa amăng hơdôm jơlan yôm phăn kiăng plai ƀiă răm rai, pơđĭ tui mrô gơnam pơhrui glăi, anô̆ klă hiam gơnam... djơ̆ hăng pơplih ayuh hyiăng, bŏng glăi hăng anô̆ bơbeč ƀu klă yua kơ ayuh hyiăng pơplih ba truh. Ơi Nguyễn Văn Châu, lăi:

“Ƀơi anăp hơdôm tơlơi lông mơng pơplih ayuh hyiăng ăt kah hăng hơdôm tơlơi kiăng lom mut hrom jar kơmar lĕ bruă mă yua hơdră phrâo yôm, bruă đang hmua hơdeč hmar jing tơlơi kiăng pơsit blung a amăng črâo ba ngă tui hơdôm bruă mă mơng gơnong bruă đang hmua. Bruă mă yua hơdră phrâo yôm pioh kơ rim plơi pla hmâo anô̆ pha ra, samơ̆ hmâo hrom sa tơlơi anun lĕ, hơdră phrâo amra mă yua djop bruă pla, pơkra truh kơ ba nao sĭ. Ƀơi Lâm Đồng lĕ ƀing gơmơi hmâo mă yua laih ha amăng plĕ amăng abih bang bruă anai. Rơngiao kơ pơđĭ kyar đang hmua tui hơdră phrâo yôm, ƀing gơmơi dô̆ pơkĕ hrom hăng pơđĭ kyar wai lăng tuai čuă lăng đang hmua, nao hrom hăng lăi pơhư̆č pơjing anăn gơnam lĕ bruă đang hmua Lâm Đông hmâo laih tơlơi pơđĭ kyar kơtang tit”.

Kiăng bruă ngă đang hmua mơng tơring čar djơ̆ hăng tơlơi pơplih ayuh hyiăng, Ping gah tơring čar Lâm Đồng hmâo mă yua laih Tơlơi pơtrun pơsit mrô 5 kơ pơđĭ kyar bruă đang hmua abih bang, kơjăp phik hăng phrâo rơnuk anai rơwang 2016-2020 hăng pơsit jơlan gah truh thun 2025. Hrom hăng anun, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Lâm Đồng ăt mă yua mơn Tơlơi pơsit 740 hăng hơdră bruă djru ha mơkrah prăk mă yua bôh thâo phrâo, 3% kơmlai prăk čan pioh kơ hơdôm rơwang pơphun bruă đang hmua hơdeč hmar ƀơi tơring čar. Hăng hơdôm tơlơi đing nao anai, čang rơmang bruă đang hmua hơdeč hmar mơng tơring čar Lâm Đồng amra pơđĭ kyar kơtang pơ̆ anăp anai, djơ̆ hăng pơplih ayuh hyiăng kah hăng ră anai./.

VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang