Hơneč mă ayuh hyiăng phang khŏt, pơ-iă hiam, sang anô̆ yă Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, ƀơi thôn 1, să Bình Hoà, tơring glông Krông Ana, tơring čar Dak Lak apah măi yuă prah pơdai pioh yuă prah pơdai bơyan phang. Ñu lăi pơthâo:

 “Bơhmu hăng djop thun lĕ, thun anai pơdai hmâo lu hloh, nua pơmă hloh anun mơnuih ƀôn sang ƀing gơmơi mơ-ak biă, tlao hok biă”.

Să Bình Hoà, tơring glông Krông Ana, bơyan anai hmâo rơbêh kơ 1.900 ektar hmua pơdai. Amăng anun, Anom mă bruă hrŏm gah đang hmua Nhật Minh rah pơtem hmâo 350 ektar hmua pơdai, kơnang kơ hơneč mă ayuh hyiăng hăng mă yua djơ̆ bôh thâo amăng ngă hmua pơdai anun pơdai đĭ hloh 10% bơhmu hăng djop thun, hmâo 11 tơn sa ektar, gah nua ăt đĭ mơn năng ai ñu 15% anun neh wa mơ-ak biă. Ơi Trần Đăng Thiện, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Bình Hòa, brơi thâo:

 “Mrô pơdai hmâo hăng rơnoh mơbôh thun anai lăng hrŏm lu hloh thun hlâo lu biă, năng ai ñu mơ̆ng 10-15%. Gah mrô bôh lĕ hăng djuai pơjeh ST-24, ST-25 lĕ năng ai ñu 10 tơn sa ektar, Đài Thơm 8 lĕ mơ̆ng 10-12 tơn sa ektar, đa hmâo anih pơhrui truh 13 tơn amăng sa ektar. Gah nua sĭ lĕ thun anai ăt lu hloh mơn mơ̆ng 10-15%, neh wa ră anai hơk mơ-ak biă”.

Tui hăng Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn sang tơring glông Krông Ana, bơyan phang thun anai, đơ đam tơring glông rah pơtem giăm truh 5.900 ektar hmua pơdai. Yap truh ră anai, mơnuih ngă đang hmua hmâo pơhrui glăi lu ñu kual lŏn, hơnong ñu bôh hmâo him lăng năng ai ñu 8 tơn sa ektar.

Ƀu kơnong kơ djơ̆ bơyan, hmâo nua, bruă yuă prah pơdai ƀơi Dak Lak ăt pơphun gêh gal mơn. Ơi Bùi Mạnh Hải, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Buôn Triết, tơring glông Lak, brơi thâo, bơyan pơdai phang thun 2023-2024, đơ đam să rah pơtem hmâo rơbêh kơ 2.130 ektar hmua pơdai, dưm dưm hăng kơčăo bruă pơkă. Anai lĕ bơyan pơdai phun, bơdjơ̆ nao prong mrô braih pơdai amăng sa thun, anun dơng mơ̆ng akô̆ bơyan să Buôn Triết hmâo đing nao črâo ba neh wa ngă hmua pơdai rah pơjeh djơ̆ hrơi pioh plai ƀiă arong hlăt pơčrăm hăng pơhlôm mrô pơdai pơhrui glăi. Lơm neh wa yuă prah pơdai, mơnuih hyu blơi pơdai nao tơl hmua pơhrui blơi, bruă pơhrui blơi hăng sĭ hyu pơphun gêh gal biă.

 “Bơyan phang thun anai ƀing gơmơi pơtem pơdai pơjeh phrâo hmâo lu bôh, pơjeh ba jơlan hlâo lĕ ST-24, ST-25 hăng Đài Thơm 8. Mrô pơdai hơnong ñu hmâo rơbêh kơ 10 tơn sa ektar, anô̆ klă braih djơ̆ tui tơlơi kiăng. Hơdôm thun jê̆ hăng anai neh wa sĭ pơdai ƀơi hmua tơdơi kơ yuă prah giong, djru kơmlai kơ neh wa, ƀu rơngiă pran čơhmu pơdai hăng răk lui pơdai".

Hăng rơbêh kơ 46.500 ektar hmua pơdai, pơkă hlâo bơyan pơdai phang thun anai tơring čar Dak Lak pơhrui hlâo rơbêh kơ 240.400 tơn pơdai, đĭ 7.000 tơn bơhmu hăng thun hlâo. Ră anai nua pơdai sĭ ƀơi hmua ƀơi rơnoh 10.000 prăk sa kg, nua pơdai čơhmu giong mơ̆ng 12.000-14.000 prăk sa kg, lu hloh rơbêh kơ 2.000 prăk sa kg bơhmu hăng bơyan hlâo.

Amăng akô̆ bruă dăp glăi bruă đang hmua tui jơlan pơđĭ tui nua mơ̆ng gơnam hăng pơlar kơjăp phik, pơsit jơlan gah truh thun 2030, tơring čar Dak Lak pơsit braih pơdai ăt lĕ sa mơta gơnam ba jơlan hlâo. Ơi Nguyễn Hắc Hiển, Khua Anom tơjŭ pla hăng pơgang phun pla Dak Lak brơi thâo: tơring čar hmâo gơgrong hlâo hăng pel ĕp glăi hơdôm lŏn ngă hmua pơdai kiăng đing nao pơđĭ kyar kual phun.

 “Pơđĭ kyar hmua pơdai leng kơ nao hrŏm hăng hơdôm ring bruă hnoh ia. Ƀơi hơdôm kual phun ngă pơdai lĕ, pơdŏng lu hơdră mă yua măi mok yôm, phrâo pioh kơ mơnuih ngă đang hmua hrăm tui. Mă yua hơdôm djuai pơjeh phrâo, biă ñu hơdôm pơjeh mơ̆ hmâo lu bôh, klă hiam, laih anun pơjing anăn păn hăng pơhlôm kơ anih anom sĭ mơdrô. Pơjing bruă đang hmua hơdôm kual hơbit, juăt ngă hmua pơdai pioh ngă hiưm hơpă nao hrŏm hăng hơdôm grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm kiăng ngă hmua pơdai tui jơlan pơlir hơbit”.

Tui Gơnong bruă đang hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Dak Lak, tơring čar glăk dŏng dlông hloh kual dơnung tŏng krah dêh čar hăng Dap Kơdư gah lŏn ngă hmua pơdai, hăng năng ai ñu 110.000 ektar. Mrô pơdai mơbôh, anô̆ klă pơdai mơ̆ng Dak Lak djơ̆ tui prong biă bơhmu hăng hơnong pơkă hrŏm đơ đam dêh čar, anô̆ klă braih jơman, ƀâo phu. Hơdôm thun jê̆ hăng anai, bruă ngă hmua pơdai hmâo djru pơhlôm laih braih huă mơ̆ng tơring čar Dak Lak. hăng jơlan gah pơsit pơđĭ kyar bruă ngă hmua pơdai mơ̆ng tơring, mơnuih ngă hmua pơdai Dak Lak čang rơmang thun hơpă leng kơ čơkă hơdôm "bơyan yôm” tui anai./.