VOV4.Jarai-Amăng thun blan hơmâo klin covid 19 ăt dŏ tơnap tap bruă pơblih ba yua boh thâo ia rơgơi hăng mrô pioh ngă hmua pla pơjing amra djru kơ mơnuih ƀôn sang, pô hmua đang blôk prong, anom bruă ngă ƀong hrom, sang sĭ mơdrô gah bruă hmua pơđĭ tui anŏ tŭ yua, nua sĭ mơdrô yôm, ngă gêh găl klă hloh ngă hmua. Hrom hăng anun, amra pơhrŏ ƀiă prăk pơplai, pơđĭ tui kơmlai, boh tŭ yua bruă ngă hmua pla pơjing, gum hrom lu hloh rơnoh sĭ mơdrô pơmă. Samơ̆, ră anai tơlơi anai ăt hlăk pok pơhai rơnang biă mă.

Thun 2021, mah ăt bưp lu tơlơi tơnap tap yua klin kheng covid 19, tơlơi pơhing klin amăng hlô mơnong lơ̆m bruă čem rông ăt aka ƀu abih mơ̆n, rơnoh sĭ mơdrô, anih blơi gơnam tam đang hmua aka ƀu hơđong ôh samơ̆ hơdôm tơhnal pơkă abih bang amăng anom bruă ngă hmua tơring čar Dak Lak lêng kơ ngă djơ̆ hăng rơbêh tơhnal pơkă. Amăng anun, rơnoh gơnam tam ngă hmua, pla kyâo, rông akan hơdang đĭ tui 3,75% pơkă hăng thun 2020.

Klin kheng ngă kơ hlô mơnong rông, phun pla dưi pơgang laih. Hơdôm boh tơhnal anai pơgôp hrom yôm biă mă amăng rơnoh pơđĭ kyar bơwih ƀong huă hrom abih bang mơnuih mơnam amăng tơring čar.

Ơi Nguyễn Hoài Dương Khua gơnong bruă Ngă hmua hăng Pơđĭ kyar plơi pla tơring čar Dak Lak brơi thâo, anom bruă anai pơkra hơdră pơblih ba yua ia rơgơi mrô pioh ngă hmua pla pơjing. Tui hăng anun, pơtong rơđah 24 boh yôm phun hăng bruă mă kiăng pok pơhai ngă tui mơ̆ng thun 2021-2025, hơmâo djop bruă kah hăng pla pơjing, rông hlô mơnong, rông akan hơdang, pla kyâo glai, bơnư̆ pơkong ia, wai lăng boh tŭ yua hiam klă gơnam đang hmua, kyâo pơtâo hăng akan hơdang, pơđĭ kyar kual plơi pla, plơi pla phrâo, gơnam OCOP….laih anun lơ̆m pok pơhai ngă tui ăt khom kơsem min, pơbuă tui ngă giong.

Gơnam đang hmua tơring čar Dak Lak ƀơi mông pơdă gơnam sĭ mơdrô

Kơnong thun 2022 ăt gir run pơtrut pơblih, dăp glăi hơdră ngă hmua, dăp glăi hăng ngă tui djơ̆ tơhnal pơkă pơđĭ kyar truh 4,56%. Ơi Nguyễn Hoài Dương lăi:

“Anai lĕ tơhnal pơkă lu bia mă hrơi mông djơh hăng anai, samơ̆ anom bruă ngă hmua tơring čar hơmâo pơtong laih, pơtum ngă tui khut khăt hloh, sa amăng plĕ, dăp glăi bruă mă ngă hmua tui rơnoh pơmă, pơđĭ kyar hơđong kjăp. Mơ̆ng tơring čar trun pơ tơring glông truh pơ să amra ngă rơđah hloh kiăng kơ akŏ bruă pok pơhai brơi tŭ yua hloh”.

Thun blan rơgao, lu anom bruă, sang bruă sĭ mơdrô, anom ngă ƀong hrom, hmua blôk pơprong, hmua sang anŏ mơnuih ƀôn sang amăng dêh čar hơmâo mă yua laih boh thâo ia rơgơi phrâo tơlơi pơhing pioh wai lăng hăng mă bruă pơkra ming, sĭ mơdrô; pơpha mrô rơnoh pơkă lŏn tơnah, hmua đang, tơlơi gêh găl ayuh hyiăng lŏn mơnai glai klô, hơduah ĕp phun tơdŭ boh troh đang hmua mơ̆ng kual pơpă, hơduah ĕp anih anom sĭ mơdrô…..

Khă tui anun, bruă pơblih phrâo ba yua ia rơgơi mrô pioh ngă hmua pla pơjing, ba yua amăng kual plơi pla aka ƀu sa hnong ôh, aka pơjing tơhnal phun kơ bruă ngă hmua, kual plơi pla yua mrô. Ha bơnah dơ̆ng, bruă ngă hmua, plơi pla Việt Nam ngă tui aka hơmâo pơkĕ sa hnong hăng mrô, aka ƀu ngă tui hơdră phrâo, kơƀah bruă pơtruh nao rai kah pơpha tơlơi pơhing mrô, kơƀah rơnoh jŭ yap kơ bruă ngă hmua, kơƀah anŏ pơkĕ pơtruh brơi tơlơi pơhing sa hnong dơ̆ng mơ̆ng bruă ngă hmua pla pơjing, truh bruă wai lăng, logistics, sĭ mơdrô gơnam đang hmua; aka ngă brơi gêh găl brơi gơnam đang hmua mơ̆ng kual ataih,kual asuek, kual tơnap tap dưi pơtruh hăng glông bruă sĭ mơdrô đơ đam rŏng lŏn tơnah.

Kiăng pơtrut pơsur bruă mă pơblih phrâo pơčeh phrâo amăng bruă ngă hmua

Ơi Nguyễn Trí Ngọc, Kơ-iăng Khua ngă rah Khua čih pioh Khul ngă hmua hăng pơđĭ kyar plơi pla Việt Nam lăi:

“Pơblih ba yua mrô amăng bruă ngă hmua ră anai dŏ kaih đơi, sa atur ngă hmua pla pơjing rơnuk mut phung bơwih ƀong huă hăng rŏng lŏn tơnah jai hrơi lu hloh, samơ̆ tơlơi dŏ kơƀah raih, aka ƀu kjăp, dŏ suai duai. Yua kơ anun, kiăng pơđĭ tui rơnoh mă bruă apah brơi kơ mơnuih ngă hmua sit mơ̆n hơdră yôm hloh lĕ khom pơblih ba yua mrô amăng bruă ngă hmua. Yua kơ anun, kiăng dưi ngă tơlơi anai khom hơmâo hơdră rơđah rơđong ƀu djơ̆ lăi sa bruă ngă kiăng jôk tui đôč ôh”.

Ƀing mơnuih rơgơi kơhnâo lăi lĕ, kiăng pơtrut pơblih mrô ba yua amăng bruă ngă hmua pla pơjing, mơneč mă anŏ gêh găl prong hloh mơ̆ng Tơlơi hơkrŭ phrâo rơnuk măi mok 4.0, pơtrut pơsur bruă mă pơblih phrâo, pơčeh rai ia rơgơi amăng bruă ngă hmua pla pơjing, tơlơi bơwih ƀong huă amăng kual plơi pla. Laih dơ̆ng, man pơdong, ngă giong jơlan hơdră, tơlơi phiăn pơblih phrâo lăp djơ̆ hăng tơlơi phiăn pơkă kơ bơwih ƀong huă, anih anom sĭ mơdrô tui jơlan hơdră mơnuih mơnam ngă khua pô.

Hrom hăng anun, khom gleng nao kơ bruă pơtô hrăm mơnuih mă bruă thâo rơgơi, kiăng lăp hăng bruă mă mơ̆ng anom bruă sĭ mơdrô, anom ngă ƀong hrom. Ơi Nguyễn Duy Hưng, Kơ-iăng Khua Anom bơwih ƀong huă ping gah dêh čar ta lăi:

“Abih bang akŏ klôn tơlơi mă bruă ngă hrom pơblih ba yua mrô mơ̆ng sang bruă pơphô, čih pơkra jơlan hơdră kơ dêh čar truh pơ rĭm čô mơnuih ƀôn sang, sang bruă sĭ mơdrô, anom kơsemmin….kiăng gum hrom tơngan ngă tui tơlơi pơblih phrâo ba yua mrô. Hrom hăng anun, hơdôm mrô rơnoh phun yôm biă mă-phara amăng bruă ngă hmua kual plơi pla, mrô rơnoh jŭ lŏn mơnai glai klô, đang hmua, ayuh hyiăng, hlô mơnong rông, phun pla….abih bang djop mrô rơnoh anai yôm biă mă ngă gêh găl pơtrut pơblih ba yua mrô, yua kơ anun, kiăng biă mă ngă giong hơdră či ngă kơñ pơgi ni anăp.

Nay Jek: Pơblang