80 thun ba tơbiă Črăn hră kơ gru grua Việt Nam (1943-2023) Gru grua hăng pran kơtang črâo brơi jơlan kơ abih bang mơnuih
Thứ ba, 10:05, 07/03/2023 Lại Thị Hoa/Siu Đoan Pơblang Lại Thị Hoa/Siu Đoan Pơblang
VOV4.Jarai-Sui 80 thun hlâo adih, thun 1943, amăng thun blan glêh tơnap tơgŭ hơkrŭ, črăn hră kơ gru grua Việt Nam yua Khua git gai Ping gai ơi Trường Chinh čih. Anai arăng lăng lĕ hră blung a kơ gru grua mơng Ping gah Việt Nam, črăn hră gru grua lĕ tŏ tui hơdôm hră pơ-ar mơng Ping gah kơ gru grua, pơgôp črâo ba amăng pơjing hăng pơđĭ kyar gru grua.

Sang pioh hơdor kơ Khua git gai Ping gah dêh čar ơi Trường Chinh ƀơi tơring glông Xuân Trường, tơring čar Nam Định, djă pioh glăi hơdôm pok hră yôm lăi nao tơlơi hơdip, bruă ngă hơkrŭ mơng Khua git gai Ping gah dêh čar. Sit biă ñu, ƀơi anai dŏ djă pioh glăi črăn hră kơ gru grua Việt Nam yua Khua git gai Ping gah ơi Trường Chinh čih pơkra hăng dưi tŭ yap amăng Jơnum Khul apăn bruă Ping gah blan 2/1943. Thun 1943, lơ̆m ayăt Prang, phat xit Japan glăk sua mă lŏn ia ta, 90% mrô mơnuih aka ƀu thâo boh hră, tơlơi hơdip mơnuih mơnam glêh tơnap, lu mơnuih rơgơi kơhnâo Việt Nam ăt bral rơngal, ƀu thâo ngă hơget lơi. Yua anun, amăng hrơi blan aka ƀu dưi pơklaih rơngai, Ping gah pơsit tong: Bruă kiăng hloh ră anai lĕ ngă hơđong glăi amăng tơlơi pơmĭn, bruă mă anăp nao ƀing rơgơi kơhnâo, pơjing gru grua ngă hơkrŭ pơklaih rơngai lŏn ia, kiăng ngă pơprai hĭ hơdră brơi ană mơnuih ƀu thâo phe pho…

Črăn hră kơ gru grua Việt Nam ba tơbiă arăng lăng kar hăng črăn hră blung a kơ gru grua mơng Ping gah Cộng sản Việt Nam, Kơ-iăng nai tha prin, nai prin tha Nguyễn Toàn Thắng, Khua anom bruă gru grua hăng pơđĭ kyar hơđăp, sang hră pơtô bruă kơđi čar dêh čar Hồ Chí Minh pơsit tong:

“Ping gah hơmâo pơsit tong mơng blung a kơ tơlơi yôm mơng gru grua, ană mơnuih Việt Nam. Yua anun, thun 1943 Ping gah čang rơmang hơmâo gru grua phrâo, lơ̆m dưi pơklaih rơngai lŏn ia amra pơjing sa gru grua phrâo. Anai lĕ gru grua ngă hơkrŭ hăng ƀing ta amra pơjing gru grua anun tui 3 tơlơi. Anun lĕ “tui gru djuai ania”, “tui boh thâo phrâo” hăng “ngă tui amăng abih bang”. Amăng črăn hră anai, Ping gah ăt pơsit tong tơlơi rô nao rai kơplah wah hơkrŭ kơđi čar hăng hơkrŭ amăng gru grua, lĕ kiăng pơgiong “hơkrŭ glăi gru grua” laih dong “pơgiong bruă rŭ pơdong glăi amăng mơnuih mơnam”.

Tui Nai tha prin Phong Lê, Khua sang hră gru grua hơđăp, anih kơsem minh gru grua mơnuih mơnam Việt Nam: Črăn hră kơ gru grua Việt Nam thun 1943 yôm phăn biă mă, anai kar hăng tơlơi prap lui hlâo kơ tal ngă hơkrŭ, pơsit tong tơlơi gơgrong ƀu dưi plih hĭ mơng Ping gah hăng bruă hơkrŭ gru grua, kiăng gru grua črâo ba abih bang mơnuih ngă tui:

“Črăn hră gru grua 1943. Anai lĕ črăn hră pơsit tong blung a. Hơmâo črăn hră anai hơmâo mơnuih pơphun ngă tui gru grua. Anun lĕ Khua mir sir Hồ Chí Minh lĕ akŏ phun, mơnuih rơgơi kơhnâo hloh lŏn ia ta. Amăng tơlơi sit nik ngă hơkrŭ kiăo hơmâo tơlơi črâo ba tui gru grua, pơčrang tui boh thâo kiăng hơmâo jơlan yak nao klă hloh. Kiăng rang kơđiăng kah mơng hơmâo jơlan yak nao hăng akŏ phun lĕ Khua mir sir Hồ Chí Minh”.

Črăn hơdră kơ gru grua Việt Nam hơmâo pơsit tong kiăng dưi hơkrŭ glăi gru grua yua Ping gah git gai, tơlơi anai hơmâo pơdah rơđah amăng tơlơi git gai, Ping gah lêng kơ đing nao pơđĭ kyar gru grua hăng lêng glăm ba ƀơi anăp hơdôm bruă bơdjơ̆ nao gru grua. Amăng Jơnum đơ đam dêh čar tal 13, Ping gah lăi rơđah, tuh pơ alin brơi gru grua aka ƀu lăp djơ̆ hăng kơđi čar, bruă bơwih ƀong huă. Tơlơi anai pơdah pran khut khăt amăng pơjing gru grua kah hăng bruă git gai mơnuih mơnam. Tơdơi kơ Jơnum gru grua đơ đam dêh čar thun 2021, bruă jak iâu tuh pơ alin pơđĭ kyar djop mơta amăng bruă gru grua lêng lĕ bruă hơmâo đing nao, pơčrông sai “ba jơlan brơi abih bang kiăo tui”. Kơ-iăng nai tha prin, nai prin tha Bùi Hoài Sơn, Ding kơna Jơnum min gru grua, pơtô pơjuăt mơng Ƀirô Khua pơ ala mơnuih ƀon sang dêh čar lăi pơtong: Bruă tuh pơ alin brơi gru grua ƀu djơ̆ kơnong bơdjơ̆ nao prăk kak đôč ôh mơ̆ ăt lĕ hơdră bruă hăng ană mơnuih dong:

“Lơ̆m ƀing ta lăi nao bruă tuh pơ alin prăk kak lĕ sa tơlơi yôm hloh, mơng bruă tuh pơ alin brơi gru grua dưi pơsit tong jơlan yak nao mơ̆ ƀing ta kiăng đing nao pơđĭ kyar. Tơlơi anai ƀu djơ̆ kơnong brơi gru grua đôč ôh mơ̆, amra ngă lar hyu amăng djop mơta bruă phara amăng tơlơi hơdip mơda anun lĕ: bơwih ƀong huă, pơtô pơjuăt ƀudah boh thâo phrâo…djop mơta bruă phara amăng mơnuih mơnam, wŏt bruă kơđi čar. Yua anun yơh tuh pơ alin prăk kak amăng bruă gru grua lĕ kiăng tuh pơ alin kiăng pơđĭ kyar hrŏm lŏn ia”.

Găn rơgao 80 thun laih rơgao, mơng črăn hră gru grua blung a, amăng rĭm rơwang ngă hơkrŭ, Ping gah hăng Kơnuk kơna lêng kơ lăng yôm gru grua kiăng pơtrut kơtang bruă tum pơƀut abih bang mơnuih kiăng ba tơlơi čang rơmang jing bruă mă sit nik. Tơlơi yôm phăn hloh lĕ kiăng pok glăi Jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh čar kơ gru grua, kiăng ngă tui hơnong pơkă rŭ pơdong hăng pơđĭ kyar gru grua lŏn ia. Anai amra jing tơlơi pơtrut yôm phăn, lĕ akŏ phun kơ bruă kơđi čar, tơlơi phiăn kiăng tuh pơ alin prong brơi gru grua, pơsir hĭ bruă kơƀah mơnuih mă bruă djơ̆ gru grua. Anai ăt lĕ čang rơmang mơng rĭm čô mơnuih, kiăng tŏ tui akŏ pơjing lŏn ia Việt Nam pơđĭ kyar, ƀing ta kiăng mut hrŏm samơ̆ ƀu pơčlah, ăt kiăng djă pioh gru grua mơng dêh čar Việt Nam.

Tơdơi kơ 80 thun, hơdôm tơlơi pơmĭn mơng črăn hră kơ gru grua ăt dŏ yôm phăn pơdah tơlơi găn rơgao amăng pơđĭ kyar gru grua, tơlơi pơmĭn hăng jơlan gah yak nao mơng Ping gah kơ gru grua, kiăng tuč rơnuč pơsit tong tơlơi yôm mơng gru grua lĕ “črâo brơi jơlan yak nao mơng abih bang mơnuih”./.

Lại Thị Hoa/Siu Đoan Pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC