Samơ̆ mơnuih ƀôn sang lu dŏ nao pơ sang bruă pơsir hră pơar sa anih Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông, să mă bruă pioh pơhaih anăn, ngă hră pơar kah hăng hơđăp. Tơlơi anai, ƀuh rơđah bruă pơblih ba yua mrô ƀơi kual mơnuih djuai ƀiă dŏ, tơring čư̆ siăng, boh nik ñu kual ataih, kual asuek, tơnap tap ăt sa tơlơi lông lăng prong biă mă.

Ƀơi anih ngă hră pơar sa anom mơ̆ng Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ea Tul, tơring glông Čư̆ Mgar, tơring čar Dak Lak, mơnuih ƀôn sang nao ngă hră pơar lu biă mă. Mơnuih apăn bruă kơnuk kơna pơtô brơi mơnuih ƀôn sang ngă hră pơar, laih anun pơmut mrô anăn amăng glông bruă djă pioh lơ̆m điện tử. Tui hăng ayong Y Xá Mlô, mơnuih ngă bruă gah ƀirô jŭ yap să Ea Tul lăi, 98% mrô mơnuih ƀôn sang amăng să lĕ mơnuih djuai ƀiă, tơlơi thâo kơ bruă yua tơlơi pơhing phrâo dŏ kơƀah. Hloh kơ anun dơ̆ng, pơtô brơi ƀơi anăp mơta hơdră mơnuih ƀôn sang ngă hră pơar kah hơđong ƀiă:

“Mơnuih ƀôn sang aka ƀu kiăng ôh. Abih bang nao pơ să ngă hră pơar. Hnong klâo kah hăng pơhaih anăn thun tơkeng kơ ană bă, ngă hră pơdŏ rơkơi bơnai. Hnong 4 aka dưi ngă ôh yua kơ mơnuih ƀôn sang aka ƀu jĕ giăm boh thâo phrâo tơlơi pơhing”.

Amai H’Zin, ƀôn Sah B, să Ea Tul ăt tom ngă hră čih mơ-it amăng plăng điện tử, samơ̆, tơdơi kơ anun dŏ hơmâo lu tơlơi gun ngă kơ ñu ƀu gưt ngă hră djơh hăng anun ôh, ngă hră tui jơlan điện tử dŏ tơnap đơi:

“Kâo kiăng nao pơ anih mă bruă mơtam, sit aka ƀu thâo tơña hlao. Bơ ngă hră amăng điện tử, mơ-it mơ̆ng ataih tui plăng internet ƀơi anŏ photo, mă rup soh glăi đôč. Hlâo adih kâo nao ngă hră kak, rup kak tui hơdră bơwih bơwang brơi kơ bruă čar ăt ngă soh đôč, lui hĭ pơ anun hlao. Pơpă thâo hơmâo tơlơi pơhing, anun yơh rai ngă bruă ƀơi anăp mơta djơh hăng lĕ klă hloh”.

Lê Quang Bất, Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ea Tul lăi pơthâo tơlơi tơnap tap lơ̆m ngă tui hơdră pơblih yua mrô ƀơi să gơñu:

“Arăng pơ anai dŏ lu mơnuih aka ƀu thâo hră hiư̆m dưi ngă tui hơdră ba yua mrô, wơ̆t hăng boh hră tui boh pơhiăp mơnuih djuai ania ƀiă. Ta dưi mơ̆n čih pơkra pơmut amăng măi komputer samơ̆ amăng măi telephôn rơgơi ƀơi anŏ ñu hơmâo mơ̆n boh hră aka ƀu thâo pơdưm nao ôh, anun yơh tơnap tap biă mă tơlơi anai”.

Mơnuih ƀôn sang kiăng nao tơl anih ngă bruă pơkra hră pơar, hmư̆ arăng pơtô brơi tong ten ƀơi anăp mơtam, kiăng ngă hră pơar yua dah ngă hră pơar čih amăng măi komputer laih anun mơ-it amăng internet lĕ ƀuh rơđah pơ tơring glông Tri Tôn, tơring čar An Giang ăt dŏ lu tơlơi gun. Ơi Đỗ Minh Trí, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tri Tôn ăt pơhaih: pơblih yua mrô ƀơi kual ataih, tơring čư̆ siăng, anih hơmâo lu mơnuih djuai biă dŏ lĕ ƀu amuñ ôh:

“Mơnuih ƀôn sang pơ anai, djuai ƀiă lu biă mă anun yơh yua măi telephôn rơgơi aset đôč. Sit ngă bruă, arăng nao pơ anom sa bah amăng či ngă hră pơar. Gơmơi ăt pơtô brơi mơnuih ƀôn sang nao ngă hră pơ sa anih sa bah amăng, pơtô rah brơi ngă hră pơar mơ-it rah amăng telephôn rơgơi kiăng juăt samơ̆ ƀiă đôč mơnuih thâo ngă”.

Ƀu kơnong bưp tơlơi tơnap tap amăng bruă tŭ mă tơlơi pơhing đôč ôh, pơhaih tơlơi pơhing amăng jơlan hơdră pơtruh nao rai amăng măi komputer mơ̆ng ataih, hăng mơnuih ƀôn sang pơ tơring čư̆ siăng, bruă tla prăk tui mrô jing sa bruă ngă tơnap biă mă. Djop kual ataih, tơring čư̆ siăng, lu mơnuih ƀôn sang ƀu hơmâo  hla kak ƀudah plăk či mă prăk ôh juăt lăi thẻ ngân hàng, aka ƀu thâo ôh mă prăk, suăi prăk hăng điện tử, djă prăk amăng ƀap điện tử jaih kraih aka ƀu thâo. Arăng juăt mă yua prăk djă prăk mơta đôč, ngă hră pơar hlong tla prăk mơtam mơ̆n arăng hor. Ơi Lý Văn Lâm, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang  tơring kual Lăng Can, tơring glông Lâm ƀình, tơring čar Tuyên Quang lăi pơthâo tơlơi tơnap tap, aka ƀu găl tui anai:

"Tơlơi tơnap kiăng pơsir lĕ, mơnuih ƀôn sang, mơnuih ngă hrom amăng bruă anai pô phun. Lu mơnuih ƀôn sang aka ƀu thâo yua măi komputer ƀudah măi telephôn rơgơi. Mah hơmâo laih ƀing khua mua apăn bruă kơnuk kơna pơtô brơi tum teč samơ̆ mơnuih ƀôn sang tơnap mơ̆n ngă tui”.

Ơi Ma Đình Quan, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang să Hồng Quang, tơring glông Lâm Bình, tơring čar Tuyên Quang lăi pơthâo rơđah tơlơi juăt hơmâo tui anai:

“Lơ̆m ngă tui pơblih yua mrô, biă mă ñu pơsir hră pơar mơ̆ng ataih mơ-it amăng internet, tơnap tal sa lĕ tơlơi thâo hluh mơ̆ng ană plơi. Dua lĕ mrô sang anŏ ƀun rin lu anun yơh lu mơnuih ƀu hơmâo măi telephôn rơgơi či yua pơsir hră pơar mơ̆ng ataih anun dŏ tơnap. Tơlơi tnap anai ƀing  gơmơi ăt aka ƀu hơmâo hơdră pơpă pơsir ôh”.

Ră anai, mrô mơnuih mă yua hơdră pơsir hră pơar hnong 3,4, 80-90% kơnong amăng ƀôn prong pơprong đôč. Hăng hơdôm tơring čar tơring čư̆ siăng, kual ataih mrô anai dŏ aset đôč kơnong mơ̆ng 30-40%. Yua kơ anun, tơhnal pơtrun pơblih ba yua mrô pơtruh tơl sang anŏ, mơnuih ƀôn sang mơtam lĕ tơnap yơh dưi ngă giong.