Dak Lak: Kông ang tơring glông Ea Hleo “3 gum hrŏm” hăng mơnuih ƀôn sang kual asuek
Thứ sáu, 06:00, 28/07/2023 H’Xíu H’Mốc VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang H’Xíu H’Mốc VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai – Hrŏm hăng bruă pơgang rơnuk rơnua hơđong plơi pla, kơdŏng pơgăn ƀing ngă soh, Kông ang tơring glông Ea Hleo, tơring čar Dak Lak hmâo pok pơhai laih hơdră “3 gum hrŏm” kiăng hơđong tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang, pơdŏng bruă pơgang lŏn ia kơjăp gah tơlơi pơmin, gum hrŏm hơbit mơnuih ƀôn sang hrŏm hăng gong gai pơgang rơnuk rơnua plơi pla, djă pioh tơlơi hơđong, pơhlôm tơlơi hơdip mơda rơnuk rơnua ƀơi plơi pla.

Glăk dô̆ rơmet agaih war hăng brơi be ƀong, ayong Nay Y Than, djuai ania Jarai, ƀơi ƀuôn Dang, să Ea Hleo, tơring glông Ea Hleo, tơring čar Dak Lak brơi thâo, anai lĕ dua drơi be pioh rông tuh ană yua kơ Kông ang tơring glông Ea Hleo phrâo brơi amăng jơlan hơdră “Ngă bruă klă ƀơi jơlan glăi mơ̆ng mơnuih jrôk jơlan” mơng krah blan 7 thun anai.

Yua kơ hmư̆ tui tơlơi arăng plư pơtrut pơsuh, rơgao hăng anai 9 thun ayong Nay Y Than hmâo sĭ abih lŏn mơnai, pưk sang, ba ană bơnai đuăi nao pơ̆ dêh čar Kur tơdơi kơ anun dưi hmâo sa dua čô mơnuih kơdŏng glăi kơnuk kơna ba nao pơ̆ dêh čar Thái Lan dô̆. Pơmin amra hmâo tơlơi hơdip jơnap, mơ-ak klă samơ̆ yua kơ ƀu djơ̆ hăng bôh hiăp pô, prăk pơhrui glăi ƀu lu, ƀu djop pioh kơ tơlơi hơdip mơda rim hrơi anun tơlơi hơdip sang anô̆ ñu bưp lu tơlơi tơnap. Dưi hmâo gong gai djru pơwot plơi pla hăng pơblang brơi, lăi pơthâo, ñu thâo rơđah tơlơi soh pô hăng pơsit pran jua pơphun glăi mơng phun. Nay Y Than lăi pơthâo:

 “Thun 2014 kâo hmư̆ ƀing arăng plư, kiăo tui ƀing arăng nao pơ̆ Thái Lan, dưi hmâo kông ang ƀơi anai gum djru kâo pơwot glăi Việt Nam anun kâo ƀuh bruă ngă mơng kâo soh phiăn biă, mơ̆ng ră anai truh pơ̆ anăp, gir run hơdip khom klă, hơdip hăng neh wa, plơi pla. Ră anai kông ang tơring glông, tơring čar brơi be rông kơ kâo, anun kâo mơ-ak biă, hmâo be pioh kâo bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar bơwih ƀong”.

Hrŏm hăng sang anô̆ Nay Y Than dô̆ hmâo 5 bôh sang anô̆ pơkon ăt dưi čơkă mă mơ̆ng dua drơi be mơ̆ng jơlan hơdră “Ngă bruă klă ƀơi jơlan glăi mơ̆ng mơnuih jrôk jơlan”. Anai lĕ hơdôm bôh sang anô̆ hmâo tơlơi hơdip tơnap gah mơnuih hmâo mơnuih ha tal đuăi nao pơ̆ dêh čar arăng, tơbiă mơ̆ng sang mơnă, hơdôm mơnuih hmâo ha tal jrôk jơlan čang rơmang kiăng ngă glăi mơ̆ng phun. Prăk mă yua blơi be pioh pha brơi hmâo giăm truh 100 klăk prăk, yua kơ kông ang tơring glông Ea Hleo pơsur gum pơčruh amăng khul kông ang hăng dưi hmâo sa dua čô mơnuih thâo tơngia gum djru.

Hlâo kơ anun, amăng thun 2021, hăng hơdră ngă anai, kông ang tơring glông Ea Hleo ăt hmâo iâo pơhrui laih ngăn rơnoh ƀơk brơi 5 grôp drơi be kơ hơdôm bôh sang anô̆, kiăng djru mơnuih ƀôn sang pơđĭ kyar bơwih ƀong. Truh ră anai, hơdôm bôh sang anô̆ anai pơlar hmâo rơbêh kơ 30 drơi be, tơlơi hơdip mơda pơplih phrâo, gơñu tơtlaih mơ̆ng ƀun rin hăng rŏng brơi glăi dong be kơ hơdôm bôh sang anô̆ tơnap tap pơkon ƀơi plơi pla.

Ƀu djơ̆ kơnong kơ brơi be kơ mơnuih ƀôn sang đôč ôh, rim blan, mơnuih apăn bruă tơhan, tơhan kông ang tơring glông pơpha nao rai nao pơ̆ rim plơi pla, gum hrŏm hơdôm bruă jơnum mơnuih ƀôn sang pioh thâo tơlơi, pơdŏng tơlơi rô nao rai jê̆ giăm hăng plơi pla, ƀơk brơi braih, mì tôm hăng gơnam kiăng yua kơ neh wa tơnap tap. Lu mơnuih apăn bruă tơhan, tơhan kông ang dô̆ pơhrăm klă bôh pơhiăp neh wa djuai ania ƀiă pioh ră ruai, bơkơtuai hăng mơnuih ƀôn sang, gum hrŏm pơhlôm rơnuk rơnua plơi pla, hơđong kơjăp ƀơi rim plơi pla. Ơi Nay Niết, djuai ania Jarai, ƀơi ƀôn Cham, să Ea Sol, tơring glông Ea Hleo ruai glăi:

 “Kông ang ƀơk braih, mi tôm kơ mơnuih ƀôn sang amăng plơi. Gơñu ăt rai čuă na nao mơn, tơña bla, pơsur mơnuih ƀôn sang, biă ñu amăng hơdôm bruă jơnum plơi pla, mơ̆ng kông ang, khua plơi leng kơ pơtô lăi, pơsur mơnuih ƀôn sang. Mơnuih ƀôn sang amăng ƀôn rŏng gơgrong pô, kreh kruñ bơwih ƀong huă, pơđĭ kyar tơlơi hơdip mơda, ƀu hmư̆ tui ƀing arăng plư ča pơsur ƀudah hmâo tơlơi ngă soh hăng tơlơi phiăn pơkă”.

Kiăng gum hrŏm pơdŏng tơlơi hơdip tâ̆o yâo ƀơi plơi pla, kông ang tơring glông Ea Hleo gum hrŏm kơjăp hăng gong gai hăng hơdôm grŭp khul đăo lăi pơhing, pơsur mơnuih ƀôn sang gum hrŏm hơdôm bruă, pơdŏng sang anô̆ tâ̆o yâo, gum hrŏm pơdŏng plơi pla phrâo. Kông ang ăt gum hrŏm mơn hăng hơdôm bôh plơi pla, pơphun bơkơtuai tơlơi adôh suang – bơkơjăp drơi jăn pioh pơđĭ tui tơlơi jê̆ giăm kơplah wah mơnuih ƀôn sang hăng khul kông ang. Ơi Y Jô Suê Ksơr, Mục sư wai lăng Khul đăo phrâo hiam Ea Sol, să Ea Sol, tơring glông Ea Hleo brơi thâo:

 “Gum hrŏm hăng mơnuih ƀôn sang lĕ kông ang ƀơi să, tơring glông gum hrŏm lăi pơhing amăng khul đăo tơdah sang anô̆ hơpă dô̆ răk pioh phao kơtuang hăng gơnam ngă pơtuh amăng sang lĕ nô̆p glăi kơ kông ang pioh pơhlôm kơ drơi pô hăng sang anô̆, bĕ hơdôm tơlơi lăp ƀu hmâo truh. Ăt hyu lăi pơhing kơ mơnuih ƀôn sang mơn kơ bruă ngă tui hơdôm tơlơi pơkă kah hăng đuăi rơdêh djơ̆ rơnoh pơkă, đoa muk kaih lơm đĭ rơdêh thut rô hyu či jơlan glông. Pơtô lăi mơnuih ƀôn sang bơwih ƀong huă klă, pơđĭ kyar bơwih ƀong, pơdŏng tơlơi hơdip mơda sang anô̆ jai hrơi jai hơđong hăng pơđĭ kyar”.

Tui hăng Thượng tá Nguyễn Công Hòa, Khua Kông ang tơring glông Ea Hleo, gum hrŏm pơđĭ kyar bơwih ƀong, gum hrŏm amăng bruă pơhlôm hơđong plơi pla hăng gum hrŏm pơdŏng tơlơi hơdip mơda tâ̆o yâo lĕ 3 bôh yôm phun mơng hơdră “3 gum hrŏm” dưi hmâo Ping gah kông ang tơring glông pok pơhai ƀơi plơi pla mơng thun 2021 truh ră anai. Bruă čơkă mă tơlơi anăp nao klă mơng ƀing apăn bruă tơhan, tơhan kông ang amăng anom bruă. Hơdôm bruă mă sit nik ƀơi anom bruă djru pơjing tơlơi rô nao rai klă hiam kơplah wah khul kông ang hăng mơnuih ƀôn sang, djru brơi bruă pơhlôm rơnuk rơnua plơi pla hơđong kơjăp ƀơi plơi pla anom bruă dưi ngă tui jai hrơi jai klă hloh.

 “Bruă pơtô ba mơnuih ƀôn sang ră anai lĕ bruă mă na nao, hmâo lu hơdră, amăng anun hmâo hơdră “3 gum hrŏm” hmâo pok pơhai hăng pơlar hyu klă biă. Kông ang tơring glông ăt iâo pơhrui mơn hơdôm ngăn rơnoh mơnuih mơnam ăt kah hăng gơgrong pơčruh mă pioh blơi hơdôm drơi be, hơdôm mrô braih, mi tôm hăng hơdôm gơnam kiăng yua pơkon. Bruă mă anai pơdah pran jua phara biă mơ̆ng khul kông ang hăng neh wa mơnuih ƀôn sang pioh neh wa plai ƀiă tơnap tap”.

Mơ̆ng bruă giăm mơnuih ƀôn sang, hyu dơlăm amăng plơi pla, anom bruă, kông ang tơring glông Ea Hleo hmâo gơgrong hlâo mă gơnam kiăng yua hloh, braih apiăng, gơnam ƀong huă gum djru, pơsur pran jua, pơtrut mơnuih ƀôn sang pioh plih mă phao, asar bôh phao, phao kơtuang djop mơta. Gơnang kơ anun, mơnuih ƀôn sang hmâo gơgrong hlâo jao nô̆p hơdôm rơbâo mơta phao pơkra mă, phao kơtuang hăng gơnam ngă pơtuh djop mơta. Hơdră ngă mơ̆ng kông ang tơring glông Ea Hleo dưi hmâo Khua git gai kông ang tơring čar Dak Lak pơsit yôm, dưi hmâo lu anom bruă amăng tơring čar mă yua hăng pơhư prong, djru hơđong tơlơi rơnuk rơnua hơđong kơjăp ƀơi hơdôm bôh plơi pla mơnuih ƀôn sang dô̆./.

H’Xíu H’Mốc VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC