Dưi hmâo Ping gah să pơkiăo nao jơnum hăng Grŭp Ping gah plơi Đăk Rô Gia, A Don hmâo pơdŏng laih Grŭp mă bruă hrom pla tơbâo Y Du laih anun ƀơi anăp lăi pơthâo, kĭ pơkôl hăng Sang bruă pơkra sik Kon Tum pơjing đang tơbâo prong.

Ơ ơi A Don, dưi thâo mơng hơdôm bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang hăng kual lŏn ƀiă tal blung a, rơgao kơ 2 thun pơdŏng, Grŭp gum hrom pla tơbâo Y Du yua kơ A Don ngă Khua Grŭp hmâo ngă pơhư̆č laih 150 bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang gum hrom hăng dưi pơjing kual pla tơbâo pioh pơkra tơbâo prong rơbêh kơ 35 ektar ƀơi să Đăk Trăm. Hăng sa čô Kơ-iăng Khua Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang să Đăk Trăm, jơnum ƀơi Grŭp ping gah plơi Đăk Rô Gia, tơlơi hơget ngă ih lăi pơthâo, pơsur neh wa gum hrom amăng Grŭp mă bruă hrom pioh pla tơbâo?

-Blung hlâo, drơi pô kâo ƀuh tơlơi hơdip mơda mơnuih ƀôn sang amăng să tơnap tap, lu sang anô̆ akă thâo hơdră bơwih ƀong anun kâo ƀuh păp biă hăng khom hmâo bruă gơgrong djru gum neh wa, pơdŏng Grŭp mă bruă hrom, kâo gơgrong kĭ hră pơkôl hăng abih bang hơdôm sang bruă, hơdôm anom bơwih ƀong pioh pơhlôm bruă sĭ gơnam kơ neh wa. Gơnang kơ tơlơi gum djru mơng sang bruă kâo hăng neh wa hmâo pơsit pơdŏng Grŭp mă bruă hrom, pơsur lu neh wa hăng ngă mơnuih gum hrom pla tơbâo, yua kơ bơhmu hăng pla hơbơi plum, pơdai lĕ tơbâo hmâo nua lu hloh. Ngă sa bơyan tơbâo dưi pơhrui glăi mơng 3-4 thun tơdơi, hmâo yua hloh bruă pla hơbơi plum, pơdai. Bơnah sang bruă ăt pơjing mơn tơlơi gal djru neh wa čan mă djuai tơbâo pla, kơmok pruai, truh bơyan koh tơbâo neh wa mơng tla glăi kơ sang bruă.

Rơwang blung a bruă pơsur neh wa gum hrom amăng Grŭp mă bruă pla tơbâo anai hmâo tơlơi tơnap tap hơget mơn hăng ih hmâo ngă hiưm hơpă pioh neh wa hmư̆ tui pô gum ngă hrom?

-Blung a kâo pơsur neh wa ăt bưp lu tơlơi tơnap mơn, sa lĕ, gah tơlơi lăi pơthâo kiăng pơtô brơi neh wa hơdră pla, neh wa akă ƀu juăt samơ̆ lom “djă tơngan črâo bruă” Gơnang mơnuih mă bruă gah đang hmua nao pơtô brơi neh wa mơng thâo hluh. Kâo ăt nao mơn rim sang anô̆, pơtô brơi neh wa pla tơbâo, hmâo prăk blơi rơdêh, pơdŏng sang. Neh wa ƀuh kâo pla tơbâo hmâo bôh tơhnal tui anun, neh wa hmư̆ tui kâo lăi, laih anun ngă tui hơdră pô ngă. Grŭp mă bruă hrom ƀing gơmơi hmâo 153 čô mơnuih, abih bang lŏn pla tơbâo đơ đam să ră anai lĕ 35 ektar.

Bơyan koh tơbâo phrâo rơgao, mrô tơbâo mơng Grŭp mă bruă hrom ba glăi bôh tơhnal hiưm ñu?

-Bơyan blung a neh wa pơhrui hmâo năng ai ñu 60-80 tơn tơbâo sa ektar, hăng phun tơbâo pơhrui glăi bơyan tal 2 tal 3 lĕ năng ai ñu mơng 80 truh 100 tơn sa ektar, pơhrui glăi năng ai ñu mơng 70-90 klăk prăk, rơngiao kơ prăk mă yua neh wa ăt dô̆ hmâo mơn kơmlai mơng 50 truh 70 klăk prăk. Kâo ƀuh neh wa pla tơbâo hmâo yua lu hloh, sang bruă kĭ pơkôl blơi abih tơbâo hmâo, ƀing ta hăng hmâo hră pơgang rơđah lĕ 850 rơbâo yua anun neh wa ƀu bơngot rơget ôh “djơ̆ bơyan rơngiă nua” ƀudah “rơngiă nua djơ̆ bơyan”. Khă hnun hai neh wa khom gir hrăm tui, gir run mă bruă kah mơng hmâo prăk pơhrui glăi. Tơdah ngă djơ̆ hơdră bôh thâo mơng sang bruă lĕ tơbâo amra pơhrui glăi lu hloh, pơhrui glăi prăk amra lu hloh, neh wa hmâo mrô prăk rơbêh mơng tla hnưh hloh.

Bôh nik bruă pla tơbâo bơhmu hăng hơdôm djuai phun pla pơkon mơ̆ hlâo adih neh wa hmâo pla lĕ ih ƀuh anô̆ tŭ yua mơng phun tơbâo hiưm ñu?

-Bruă pla tơbâo tơdah bơhmu hăng djop djuai phun pơkon lĕ hmâo yua lu hloh. Rơđah biă ñu pla 1 bơyan tơbâo amăng thun lĕ amra pơhrui hmâo mơng 4 truh kơ 5 thun tơdơi. Bơ̆ pla hơbơi plum lĕ sa bơyan kơnong kơ pơhrui hmâo lu 2 bơyan mơn, tơdơi kơ anun ƀing ta glăi pla phrâo dong. Sa lĕ, sang bruă bơwih kơ bruă kai čuar lŏn, dua lĕ, sang bruă bơwih kơ prăk pơplih phun pla, 3 lĕ, prăk pơgiăng mơng đang tơbâo truh sang bruă, 4 lĕ, sang bruă brơi neh wa čan anah pla, kơmok pruai, truh bơyan pơhrui gơnam lĕ neh wa tla glăi prăk anah pla, kơmok pruai mơng sang bruă.

Kiăng neh wa hrăm tui, ngă tui lĕ ih ƀuh bruă mă mơng mơnuih ping gah kah hăng ih ăt kah hăng hơdôm mơnuih ping gah pơkon amăng Grŭp ping gah plơi Đăk Rô Gia hiưm ñu?

-Drơi pô kâo lĕ mơnuih ping gah, kâo khom ba jơlan hlâo na nao. Mơng hơdră bơwih ƀong huă, truh kơ tơlơi hơdip mơda amăng sang anô̆ leng kơ khom ngă gru hlâo. Mơng anun neh wa jum dar lăng ƀuh tơlơi klă, tơlơi djơ̆ mơng kâo lĕ neh wa amra hrăm tui, ngă tui. Ƀing ta lăi hiưm hơpă lĕ ƀing ta khom ngă tui anun, mă bruă bơwih ƀong huă khom ba glăi bôh tơhnal, khom ngă rai gơnam rơđah neh wa mơng đăo gơnang, hmư̆ tui hăng ngă tui.

Mơng truh kih hơdră Grŭp mă bruă hrom pla tơbâo tui anun, ih hmâo tơlơi pơmin hiưm hơpă amăng bruă iâu pơthưr dong hơdôm mơnuih gum hrom lĕ mơnuih ƀôn sang amăng plơi Đăk Rô Gia ăt kah hăng ƀơi hơdôm bôh plơi pơkon gum hrom pla tơbâo ăt kah hăng pơhư dong hơdră pla hơdôm djuai phun pla pơkon?

-Drơi pô kâo păp biă ƀing gŏp amăng grŭp, yua kơ neh wa ta akă thâo hơdră bơwih ƀong huă. Kâo gir run na nao pơsur mơnuih amăng grŭp, lăi kiăng neh wa hmư̆, kiăng neh wa thâo hluh yua kơ bôh tŭ yua mơng bruă mut Grŭp mă bruă hrom, rim mơnuih amăng grŭp lom mut hrom tơdah gir run, biă ñu ngă rai gơnam tam thơ hmâo prăk pơhrui glăi lu, hrom hăng anun ƀing gơmơi amra pơhư prong hơdră ngă, amra pla năng ai ñu mơng 30-50 ektar đang tơbâo, čang rơmang mơnuih amăng grŭp amra hmâo dong prăk pơhrui glăi hơđong.

Rơkâo bơni kơ ih ơi A Don amăng bruă bơkơtuai anai!