Hơdôm hrơi akŏ blan 12, sang anŏ ơi Y Đrin Niê ƀôn Kŏ Tam, să Ea Tu, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt, hlăk pĕ kơphê. Ñu brơi thâo, mơ̆ng ngă tui hơdră rŭ pla glăi kơphê hăng dưm đing pruih ƀlĕ tơdjôh, kơphê boh lu hloh, pơhrui glăi kơ sang anŏ ăt lu mơ̆n. Yua kơ anun, sang anŏ dưi hơmâo prăk man pơdong sang hiam, prong hloh, blơi gơnam yua bơwih brơi kơ tơlơi hơdip mơda rĭm hrơi laih anun ană bă hrăm hră djop djel. Ơi Y Đrin hok mơak lăi:

“Lơ̆m dưm truă đing pruih ia ƀlĕ tơdjôh lĕ, kâo ƀuh ñu tŭ yua biă mă, ta hlong dưm nao hơbâo pruai, laih anun ia hlong ngă lik kmơ̆k pruih ƀơi phun pla mơtam, bruă anai dưi pơkrem hrơi bruă kơ ta. Hlâo adih pruih hăng tơngan djă đing tơdah 5 ar hmua lĕ abih 3 hrơi kah giong, ră anai pruih hăng đing ia ƀlĕ tơdjôh amăng 4 mông đôč giong yơh, ta kơnong nao wơ̆k mă gai pơkĕ apui lơtrik hăng măi ƀôp ia, ia rô mă hơjăn gơ̆, ta lĕ mă bruă pơkŏn, rơgao 2 mông tơdơi kơ anun nao pơdjai hĭ apui lơtrik giong yơh, tui anun ñu amuñ hloh hăng gêh găl biă mă dưi pơkrem lu hrơi bruă  kơ ta”.

Hăng sang anŏ yă H’Moan Êban dŏ pơ Ƀuôn Kmrơ̆ng Prong B, să Ea Tu, plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt, hơmâo hmua prong 1,5 ha pla kơphê plah wah amăng đang tiu. Ñu ră ruai, hlâo adih yua aka ƀu ngă ƀu ngă tui boh thâo phrâo amăng bruă ngă hmua pla pơjing anun boh tŭ yua ƀu lu ôh. Akŏ thun 2015, Khul mơnuih ƀôn sang ngă hmua să Ea Tu pok anih pơtô brơi ngă tui boh thâo ia rơgơi pla kơphê, tiu, boh sầu riêng, boh ƀơr….Tơdơi kơ hrăm giong, mơnuih ƀôn sang pơčrông sai tong ten čan prăk pioh rŭ pla glăi kơphê phrâo, rŭ abih kơphê tha hơđăp laih anun pla pơjeh phrâo TR9; buč lui hĭ lu đơ đam kơphê tha, pơhrua nao pơjeh kơphê phrâo TR9 soh, laih anun ăt buč lui hĭ phun tiu djai, pla boh sầu riêng 80 phun pơjeh Dona.

Ngă tui hơdră pruih ia bơbrui añĕ, laih anun dưm kmơ̆k eh rơmô, kơbao, djah djâo hla kyâo brŭ….Yă H’Moan brơi thâo, truh ră anai, kơphê, tiu, boh sầu riêng ñu lêng kơ đĭ hiam soh, boh lu mơ̆n:

“Phun kơphê amăng đang sang sui thun laih, lu phun tha yơh anun gơmơi uă lui hĭ, pla pơtlep pơjeh phrâo mơ̆ng thun 2013 truh ră anai, amăng đang hơmâo 3 mơta pơjeh phun pla kah hăng boh sầu riêng, tiu hăng kơphê. Hlâo adih, pruai kmơ̆k jrao (hoá học), ta pruih lu đơi ngă khăng hĭ lŏn đang, ƀuh tui anun, gơmơi blơi eh rơmô kơbao ngă kmơ̆k pruai, dưm nao djah djâo hla kyâo rơ̆k brŭ anun phun pla kah hăng tiu hăng boh sầu riêng hiam biă mă”.

Ea Tu lĕ să treng plơi prong Ƀuôn Ma Thuôt kơnong ngă hmua đôč, hăng 2/3 mrô mơnuih ƀôn sang lĕ mơnuih djuai ƀiă. Tui hăng ơi Nguyễn Quang An-Khua Khul mơnuih ƀôn sang ngă hmua să, rĭm thun să ngă hrom hăng anŏm bruă hơmâo pok anih pơtô kah pơpha tơlơi thâo ngă hmua, pla pơjing anun mơnuih ƀôn sang pơblih tui hơdră ngă hmua phrâo djru mơnuih ngă hmua pơđĭ kyar boh tŭ yua amăng bruă ngă hmua pla pơjing:

“Ră anai, să Ea Tu ăt hlăk pok pơhai lu hơbô̆ bruă pla kơphê 4C nao hrom hăng bruă pơgang ayuh hyiăng. Khul mơnuih ngă hmua pok pơhai mă yua lu hơdră pruih ia pơkrem ƀlĕ tơdjôh, pruih hăng ƀek. Hrom hăng anun, pơtô lăi pok pơhai truh kơ mơnuih ƀôn sang ngă ding kơna khul ngă hmua, mă yua kmơ̆k eh rơmô kơbao, mơnuih ƀôn sang pơđam pơkra kmơ̆k djah djâo pơ sang anŏ pô lŭk hăng kơđuh kơphê, pioh rŭ pla glăi đang kơphê pơ hmua”.

Amăng đơ đam tơring čar Dak Lak, hăng giăm 36% mrô mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă, bruă djru mơnuih ƀôn sang pơblih tơlơi pơmin bruă mă tui tơlơi juăt hơđăp, pioh ba yua boh thâo ia rơgơi phrâo sa tơlơi ngă yôm biă mă hăng bruă mă pơhrŏ tơlơi ƀun rin ăt kah hăng anăp ngă bruă pơkra ming gơnam sĭ mơdrô. Yă Huỳnh Thị Thu Phương, Khua anom boh thâo ia rơgơi, gah sang bruă pơsur bruă ngă hmua rah anah pơjeh djuai phun pla, hlô mơnong rông hăng akan hơdang tơring čar Dak Lak, brơi thâo, hơdôm thun giăm anai, mơnuih ngă hmua hur har biă mă ba yua boh thâo ia rơgơi amăng bruă ngă hmua pla pơjing, djru pơtrut rơnoh pơhrui glăi kơ mơnuih ngă hmua đĭ truh 65% rơnoh bơwih ƀong huă amăng tơring čar.

Khă tui anun, pơkă hăng anŏ gêh găl hăng đơ đam hmua phun pla aka ƀu lăp ôh. Pơ anăp anai, anom bruă amra pơtrut kơtang, hloh bruă pơtô pơblang, djru mơnuih ngă hmua ba yua boh thâo ia rơgơi, pơđĭ tui boh tŭ yua amăng bruă ngă hmua pla pơjing.

“Hăng lu bruă mă kah hăng pôr pơthâo amăng plang điện tử, pơpha hră tơlơi pơhing, ngă hrom gong gai kơnuk kơna kiăng pơtô lăi kơ mơnuih ƀôn sang. Biă mă ñu bruă pơtô hrăm pơđĭ tui tơlơi thâo thăi kơ mơnuih wai lăng gah bruă ngă hmua ƀơi tơring glông, să, yua kơ ƀing gơñu yơh mơnuih pơtô brơi mơnuih ƀôn sang ƀơi anăp mơta. Pơtô bruă tal dua lĕ pơtô kơ khua mua amăng khul ngă hmua, anom ngă ƀong hrom hăng mơnuih ngă hmua amăng tơring čar. Pơsur tơlơi ngă hmua, ƀing apăn bruă anai yơh djru kơ mơnuih ƀôn sang, pơčrâo bruă mă, mơnuih ngă hmua hlong ngă tui mơtam pơblih tơlơi pơmin hơdră ngă hmua pla pơjing tŭ yua”.

Djru mơnuih ƀôn sang djuai ƀiă ba yua boh thâo ia rơgơi amăng bruă ngă hmua pla pơjing, tơring čar Dak Lak hlăk ngă tui tŭ yua pơhrŏ tơlơi ƀun rin, djru hrom man pơdong plơi pla phrâo kiăng pơđĭ kyar.