Hơdôm tơlơi gum pơhiăp pơhlôm akô̆ tlôn, amăng anun đing nao sa dua mơta bôh yôm kah hăng: Pơkă kơ mă pơhrui glăi lŏn hăng hơdră bruă pơ ala glăi lŏn, djru gum, pơdŏng glăi hơđong anih dô̆; jao lŏn, brơi apah lŏn, pơplih bôh than mă yua lŏn; hơdră pơkă, hơdră bruă prăk kak, nua lŏn...

Hluai tui bruă bơkơtuai mă tơlơi gum pơhiăp mơng Ding jum kông ngăn dlai tlô – Rơhuông adai lŏn mơnai, ơi Thái Như Hiệp, Khua Khul ding kơna, Khua Sang bruă bơwih ƀong mơnuih ƀôn sang Vĩnh Hiệp, ƀôn prong HCM lăi lĕ: Ƀơi hră čih pơkra tơlơi phiăn pơplih pơkra tal anai, lu tơlơi pơkă kơ jao lŏn, brơi apah lŏn, pơplih bôh than mă yua lŏn, amăng anun hmâo bruă jao lŏn, pơpha lŏn kơ anom bơwih ƀong djru pơđĭ kyar bơwih ƀong, ƀơƀrư̆ dưi ngă giong. Rơđah biă ñu, ngă tui bruă jao lŏn, brơi apah lŏn biă ñu hluai tui juă nua pô dưi mă yua lŏn, juă nua rơwang bruă hmâo mă yua lŏn; Pơkă kơjăp hơdôm tơlơi jao lŏn, brơi apah lŏn ƀu hluai tui juă nua pô mă yua lŏn, juă nua rơwang bruă hmâo mă yua lŏn. Hră čih pơkra phun hmâo ngă rơđah laih hơdră brơi apah lŏn tla prăk rim thun hăng pơka rơđah hơdôm pô apah lŏn tla prăk sa wot djơ̆ hăng tơhnal pơkă, tơhnal mă yua lŏn, pơhlôm prăk pơhrui glăi hơđong. Khă hnun hai lom pơplih pơkra kiăng pơplih rơđah tơlơi jao lŏn.

Tui hăng ơi Thái Như Hiệp, amăng mông bruă bơwih ƀong dô̆ lu tơlơi tơnap, biă ñu tơlơi prăk čan lĕ lom tơlơi phiăn ƀu dô̆ kah pha bruă pha lŏn kơ mơnuih ƀôn sang ƀudah pha brơi kơ anom bơwih ƀong amra pơjing lu tơlơi gêh gal pioh anom bơwih ƀong mă yua ba glăi bôh tơhnal mă yua lŏn, anô̆ gal mơng rim mơta lŏn pioh kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong:

 “Tơlơi phiăn pơhrua nao, pơplih pơkra phrâo lĕ kơnuk kơna, hơdôm bôh tơring čar hmâo lŏn ngă đang hmua lom wai lăng tơlơi phiăn lŏn drŏn lom pơpha brơi lŏn kơ anom bơwih ƀong anun brơi gơñu tơlơi dưi yua lŏn drŏn anun kiăng gơñu mă yua lŏn djơ̆ tơlơi phiăn pơkă”. 

Lom mă tơlơi gum pơhiăp, mơnuih ƀôn sang ăt pơdah mơn tơlơi lăng ba, tŭ ư hrom hăng hơdôm tơlơi mơta tơlơi phiăn amăng hră čih phiăn, biă ñu hơdôm tơlơi pơkă kơ pơ ala glăi, djru, pơdŏng glăi plơi pla hơđong, pơhrui glăi lŏn... Bơhmutu ñu, Mơta tơlơi 67 mơng Rơwang bruă Tơlơi phiăn Lŏn drŏn (pơplih pơkra) hmâo tơlơi pơkă kơ hơdôm tơlơi mă pơhrui glăi lŏn pioh pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam yua kơ bôh yua kơ lŏn ia, kơ plơi pla. Lăng glăi Phiăn mă yua ră anai amra ƀuh tơlơi pơkă mơng Hră čih tơlơi phiăn hmâo rơwang pok prong hloh, rơđah hloh. Khă hnun hai, kiăng djơ̆ hrom tơlơi pơmin hăng bĕ hmâo dong hơdôm tơlơi akă gal lom ngă tui, kiăng ngă rơđah kơ bôh than, tơhnal pơkă tơlơi kiăng hloh khom pơphun mă pơhrui glăi. Lu tơlơi gum pơhiăp lăi, anai lĕ tơlơi kiăng pơhlôm rơđah, pơdah gah rơngiao, hluai tui pran jua lăp djơ̆ hăng bôh tŭ yua mơng Kơnuk kơna, mơnuih hmâo lŏn djơ̆ anih pơhrui glăi hăng pô tuh pơplai, kiăng mơnuih ƀôn sang hmâo lŏn pơhrui glăi khom hmâo anih dô̆, pơhlôm tơlơi hơdip dưm kơnar hăng klă hloh.

Ayong Phạm Phi Long, kual mrô 3, phường Tân Thuận Đông, quận 7, ƀôn prong Hồ Chí Minh lăi lĕ: Anai lĕ tơlơi tañ bơdjơ̆ nao hmâo lu tơlơi ƀom kiơng. Yua anun, khom hmâo tơlơi pơkă kơ hơdôm tơlơi rơđah rơđông pioh pơsir djơ̆ hrom tơlơi rô nao rai kơplah wah kơnuk kơna, pô tuh pơplai hăng mơnuih mă yua lŏn. Hrom hăng anun, djru hơdôm plơi pla hmâo tơlơi gơgrong hlâo hloh amăng bruă pơhrui glăi lŏn, pơđĭ tui anô̆ klă tơlơi pơkă kual, kơčăo bruă mă yua lŏn pơ̆ anăp anai:

 “Bruă pơplih pơkra kiăng hmâo tơhnal lăng sui thun, hmâo tơlơi pơkă lăng hlâo kiăng bĕ tơlơi ƀu mơ-ak amăng bôh tŭ yua, ngă bơrơdjơ̆ bơrơsao ba truh lu tơlơi ƀom kiơng, ƀom kiơng sui thun. Mơng anun ngă tui mrô lŏn hmâo kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam hăng hơdôm hơdră djru tơlơi dưi mă yua lŏn, pơplih pơkra glăi lŏn drŏn...”.   

Rơgao kơ bôh nik pơsir lu kơđi tơlơi, Pô thâo kơđi Huỳnh Hữu Nam, Grŭp thâo phiăn tơring čar Đồng Nai lăi lĕ: kiăng pơhrua nao, ngă giong hơdôm tơlơi pơkă pơhlôm rơđah, pơdah gah rơngiao hơdôm tơlơi pơkă, kơčăo bruă mă yua lŏn, nua lŏn, ngă hră pơ-ar tui hơdôm bruă ngă hră pơ-ar pioh kơ hơdôm rơwang bruă kual mơnuih ƀôn sang dô̆, kual plơi prong, sang dô̆ sĭ mơdrô. Ăt kah hăng pơplih phrâo, kơtưn bruă pel ĕp, hơduah lăng, lăng tui, pơsir tơlơi ngă soh; pơsir tơlơi bơrơsua, ƀom kiơng, tơgŭ kơđi bơdjơ̆ nao lŏn drŏn... Mơnuih ƀôn sang đing nao hloh lom čih giong Hră pơkă tơlơi phiăn lŏn drŏn (pơplih pơkra) hăng bruă mă mơng mơnuih ƀôn sang amăng bruă pơkă kual mă yua lŏn; pơhrua nao, ngă giong hơdôm tơlơi pơkă kơ bruă ngă tui hơdôm tơlơi dưi mơng mơnuih mă yua lŏn amăng hơdôm kual pơkă; bruă gơgrong mơng Jơnum min mơnuih ƀôn sang gưl tơring čar amăng pel ĕp, pơsir hăng lăi pơthâo rơđah bruă lui hĭ, mă glăi lŏn, pơplih bôh than mă yua hăng lŏn hmâo čih laih amăng kơčăo bruă mă yua lŏn.

Tui hăng pô thâo phiăn Huỳnh Hữu Nam hmâo lu kơđi tơlơi truh ƀơi plơi pla hmâo ngă sat ƀu anet kơ mơnuih ƀôn sang, gong gai. Pô thâo kơđi Huỳnh Hữu Nam gum pơhiăp:

 “Neh wa kơnong kơ thâo lĕ nôp prăk tuh jia gah đang hmua rim thun djop tum. Khă hnun hai lom kơnuk kơna mă pơhrui glăi lŏn pok hră tơbiă lĕ ƀu hmâo črăn lŏn hơpă ôh. Mă yua nua lŏn kơ mơnuih ƀôn sang tui lŏn ngă đang hmua lĕ ƀu hmâo gru tơhnal ôh. Yôm phăn lĕ ƀu pel ĕp pơdŏng glăi anih dô̆ hơđong kơ mơnuih ƀôn sang. Ăt rơkâo mơn kơnuk kơna khom đing nao pơplih pơkra kiăng neh wa tañ hơđong anih dô̆ pơdŏng tơlơi hơdip mơda”. 

Lu tơlơi gum pơhiăp Hră čih Tơlơi phiăn lŏn drŏn (pơplih pơkra) kiăng anăp nao ngă giong hơdră, hơdră bruă prăk kak lŏn mơnai pơhlôm djơ̆ hăng bôh tŭ yua mơng Kơnuk kơna, mơnuih mă yua lŏn hăng pô tuh pơplai; hmâo hơdră pơkă djơ̆ phiăn, ba glăi bôh tŭ yua prăk pơhrui mơng mă yua lŏn, prăk mă jia lŏn kơplah wah Dêh čar hăng tơring čar, ƀôn prong. Tơlơi phiăn ăt kiăng pơkă mơn rơnoh mă jia lu hloh hăng mơnuih mă yua lu kual lŏn, lu sang dô̆, ƀing kŏng pioh lŏn, kaih mă yua lŏn, hăng lui lơi lŏn hong... Ơi Phan Minh Thành, Khua Gơnong bruă kông ngăn dlai tlô – Rơhuông adai lŏn mơna tơring čar Long An lăi lĕ, lom pơplih pơkra kiăng rơđah tơlơi hnal čih nua pioh kơ rim plơi pla, kual lŏn:

 “Hră čih nua lŏn anai amra jing phun than pioh yap abih bang hơdôm tơlơi bơdjơ̆ nao truh bruă mă prăk kak gah lŏn drŏn, yap wot pơhrui glăi lŏn, ăt kah hăng ngă hră pơ-ar mơng mơnuih mă yua lŏn. Dô̆ hluai tui rim anih anom, samơ̆ rơđah biă ñu lĕ jao kơ Khul pơ ala mơnuih ƀôn sang tơring čar mă yua mrô pơplih pơkra kiăng djơ̆ hăng plơi pla”.

Lu mơnuih ƀôn sang čang rơmang Hră čih tơlơi phiăn lŏn drŏn (pơplih pơkra) lom giong, pel ĕp hăng pok pơhai khom djơ̆ hrom tơlơi pơhing, mrô djă pioh mơng Dêh čar truh plơi pla. Hrom hăng anun pơtrut kơtang dong pơpha gưl, pơpha bruă apăn nao hrom hăng lăng tui, pel ĕp tơlơi dưi kiăng bruă ngă tui dưi ba glăi bôh tơhnal, djru tơlơi pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam./.